Bij The Fire Station in Doha zijn verschillende expositieruimtes. In één ervan is een expositie met werken van Mubarak Nasser Al-Thani. Kleurrijke werken van drukke stedelijke landschappen. Een interessante kleine expo waar verbazingwekkend veel mensen rondliepen. En op de bovenverdieping is een installatie met een soort kerstboompieken en bedrukte doeken van Bouthayna Al Muftah, één van Qatar’s bekendste hedendaagse artiesten.
Category Archives: hedendaagse kunst
Paris d’Amour – Salle St. Jean, Parijs, Frankrijk
Omdat de Librairie Azzedine Azaïa om onbekende redenen gesloten blijkt te zijn, wip ik langs bij Salle St. Jean in het Hotel de Ville van Parijs. Op dat moment weet ik niet dat de expositie Paris d’Amour getoond wordt. Een expositie over homosexualiteit in films, volledig in het Frans. Veel meer dan plaatjes kijken kan ik dus niet want mijn Frans is niet toereikend voor diepgaande verhalen. En de toelichtingen zijn erg talig. Maar deze expositieruimte is er eentje om in de gaten te houden, omdat hier vrijwel doorlopend (gratis) exposities met fotografie getoond worden.
Hella Jongerius. Entrelacs – Lafayette Anticipations, Parijs, Frankrijk
Het Lafayette Anticipation is een grote, moderne expostieruimte in een cultureel centrum. Nu gaat mijn interesse niet direct uit naar textiel en textiele vormen maar de expositieruimte an sich stond op mijn to-do-lijstje. En het is de moeite waard. De expositie laat de verschillende vormen zien waar het ontwerpbureau van Jongerius textiel in verwerkt en geeft een blik in een (kunst)wereld die ik niet ken. Verder is ‘t ook geen straf dat je er kunt lunchen bij Wild & the Moon. En het moet er toch eens van komen: ik eet er een “bowl”, een Blue Magic bowl. Haha.
The Fear of Loving. Orsay through the eyes of Tracey Emin – Musée d’Orsay, Parijs, Frankrijk
Mijn eerste kennismaking met het werk van Tracey Emin, voor zover ik me herinner. Het Musée d’Orsay bood kunstenares Tracey Emin de mogelijkheid om werken uit hun collectie te koppelen aan haar eigen werken. Sterker nog, werken uit de Orsay-collectie dienden als inspiratie voor een aantal nieuwe werken van Emin. Als ik de bordjes mag geloven, ontsluit de keuze van Emin een flink aantal werken die het museum niet eerder aan het publiek toonde. En tegelijkertijd is Musée d’Orsay een mooi podium voor de krachtige, feministisch aanvoelende werken van Emin waarin vooral de vrouwelijke vorm figureert. Een aanrader!
Contemporary counterpoint. Alex Katz. Homage to Monet – Musee de l’Orangerie, Parijs, Frankrijk
De waterlelies van Monet in het Musée de l’Orangerie zijn indrukwekkend. In dit specifieke geval worden interpretaties van deze waterlelieserie van Alex Katz getoond naast de enorme werken van Monet. En hoewel je zou verwachten dat alles verbleekt naast deze grote doeken, houdt Katz zich aardig staande. Zijn werken zijn aansprekend, herkenbaar en fijn voor het oog. Een mooie aanvulling dus. Wat ook altijd fijn is, is de collectie in de kelder van het museum. Dus ook die doe ik deze ronde in Parijs aan voor schitterende stukken van Renoir, obelisken en ander moois van Matisse, Modigliani, de voor mij nieuwe Marie Laurencin en een enorm werk van Joan Mitchell meteen in de entree.
Diverse exposities – Cobra Museum, Amstelveen
Twee jaar te vroeg stond ik bij het Cobra op de stoep voor de expositie van Frida Kahlo die pas op 22 mei 2021 in het museum te zien zal zijn.
Gelukkig was dat niet de enige waar ik voor kwam. Ik bezocht Kati Horna. Compassie en engagement. Als onafhankelijk fotograaf documenteert Horna haar doorlopende vlucht voor de nazi’s in DL en het fascisme in Hongarije. Maar ook de Spaanse burgeroorlog en wantoestanden in Mexico, haar uiteindelijke thuis na al haar omzwervingen.
Maar naast Kahlo kwam ik eigenlijk voor Eva Besnyö – Dolle Mina. Besnyö, net als Horna afkomstig uit Boedapest, komt via Berlijn naar Amsterdam als het nationaalsocialisme haar belemmert te fotograferen. De reeks foto’s uit Amsterdam, die ik onlangs in Bremen zag, is aanleiding voor dit bezoek. Deze expositie belicht naar betrokkenheid bij de Dolle Mina beweging. Met een voor deze tijd heel treffende foto raakt ze me meteen. De anti-abortus huifkar: abortus uit de strafwet! Een rake serie foto’s.
Verder zijn er foto’s van Ata Kando. Hongaarse vluchtelingen en Slaaf of dood. Maar naast de twee eerdere kunstenaars verbleken deze enigszins.
Een andere serie is bijzonder indrukwekkend: niets-verhullende realistische portretfoto’s van Annette Brolenius, waarin mensen die zich inzetten voor mensenrechten, voor kwetsbaren in deze wereld. Niet alleen de teksten bij de foto’s, ook de foto’s zelf komen binnen!
En als laatste is er de expo Cobra 70. Een meerkoppige slang. Met de usual suspects uit de Cobra beweging: van Appel en Jorn tot Brands en Constant en Dotremont. Ook al de moeite waard!
Kunstpalast – Düsseldorf, Duitsland
Al jaren staat de vaste collectie van het Kunstpalast in Düsseldorf op mijn to-do-lijstje en eindelijk komt het ervan. Het is een fijne wandeling vanaf het K20 museum langs de Rijnoever naar het museum, met statige gebouwen waar je ook kijkt. Het Kunstpalast is enorm groot. De tijdelijke exposities sla ik over. De vaste collectie begint goed, met de expressionisten zoals Kandinsky, Nolde, Feininger, Kirchner, Schmidt-Rottluff en Pechstein. Ik kom er voor mij nieuwe kunstenaars tegen als Heinrich Hoerle en Yury Kharchenko (zie foto). Verrassend zijn ook een paar kamers met Islamitische kunst en Japanse kunst. En na een sprintje getrokken te hebben door 11e t/m 17e eeuwse kunst is er aan het einde de moderne kunst, waarvan Nam June Paik wel de opvallendste kunstenaar is. De moeite waard dus, deze vaste collectie, zelfs als je de zalen met 11e t/m 17e eeuwse kunst overslaat.
MADRE (museo d’arte contemporanea Donnaregina) – Napels, Italië
Het MADRE stond niet in de planning, tot ik tijd over bleek te hebben en de posters met aankondigingen van Robert Mapplethorpe me er ter plekke toe verleidden. De expositie van Mapplethorpe is indringend, de portretten sterk en direct. In sommige ruimten hangen erg expliciete werken, die terecht met een gordijn afgesloten zijn. Een erg mooie expositie en op zich al de moeite waard. Maar er is nog zoveel meer te zien: vanaf het dak heb je een schitterend uitzicht over de daken van Napels, met daarop een paard van Mimmo Paladino, van wie ik voor ‘t eerst bij ArtZuid in 2015 een werk zag. Verder zijn er werken van Cindy Sherman, Tony Craig, Warhol en Beuys. En natuurlijk de ‘site-specific’ werken van Anish Kapoor, Soll LeWitt en Koons. En ik kwam er een verrassend werk tegen: een foto van Shirin Neshat. Een aanrader, dit museum!
Museo di Capodimonte – Napels, Italië
Het Museo Capodimonte is enorm en ligt in een goed onderhouden park ten noorden van het stadscentrum, op een mooie zonnige dag als deze een fijn uitje. Ik kies ervoor in het museum alleen de modernere kunst te bekijken, omdat de eerdere eeuwen mij niet aantrekken. Maar wat natuurlijk niet te missen is, is de Flagellazione di Cristo van Caravaggio, het pronkstuk van het museum. En één van de weinige stukken in zijn soort waar geen mollig, bloot Jezusje op staat. De bovenste verdiepingen bieden vrijwel allemaal enkele werken: Louise Bourgeois (een hand en een vrouwengezicht op stelen), een vrouwenprofiel van Umberto Manzo, een werk van Sergio Fermariello dat eruit ziet als een groot grijs vlak maar van dichtbij uit ontelbare kriebeltjes bestaat en niet te missen: Vesuvius van Andy Warhol.
Weserburg Museum für Gegenwartskunst – Bremen, Duitsland
Het museum voor hedendaagse kunst in Bremen is het Weserburger Museum für Gegenwartskunst. Op een eilandje in de rivier ligt het grote complex van opslagloodsen waarin onder andere dit museum huist. De kunst is voor mij grotendeels te hoog over: aquaria met zand erin, een installatie van boxen die geluid maken als je in de buurt komt… Dat soort werken. Beneden werd ik verrast door een fotoreeks, waarin onder andere een werk van Kader Attia (Parabolic Self Poetry, schotelantennes in het midden-oosten) hing. Eerder zag ik vooral werken in textiel van deze kunstenaar. De collectie is voor mij niet schokkend mooi maar een kort uitstapje wel waard.
Kunsthalle Bremen – Bremen, Duitsland
Als er één museum in Bremen een aanrader is, dan is het wel de Kunsthalle. Aan de kop van de wijs Ostertor ligt dit indrukwekkende museum met al mijn usual suspects en meer: van Alechinsky tot Lovis Corinth, van Rodin tot Kirchner, van Bonnard tot Pisarro. In de hal hangt een enorm werk, muren groot, van Sarah Morris, die ook de muren bij het K21 in Düsseldorf maakte. En een paar kleine Alechinsky’s, een lichtsculptuur van James Turrell. Maar ook hangen er een paar Vasarely’s, een kunstenaar met wiens werk ik in 2011 voor het eerst kennis maakte in het Cafesjian Museum of Art in Yeravan (Armenië). Dat laatste was sowieso een geweldig museum: als je alleen al kijkt naar de sculpturen voor de deur: een dikke kat van Botero voor de deur, en traplopende personen van Lynn Chadwick, maar ook zag ik voor het eerst een sculptuur van een zittende man van Jaume Plensa. Maar goed, de Kunsthalle in Bremen is fantastisch en maakte in ieder geval mij helemaal happy. Het mooist was wel een stilleven van Jawlensky.
Niki de St Phalle. Ici tout est possible – BAM, Mons, België
Op de terugweg van Parijs naar huis maken we een tussenstop in de Belgische plaats Mons (Bergen). In het Beaux-Arts Museum (BAM) is een indrukwekkende expositie met werken van de Frans-Amerikaanse kunstenares Niki de St Phalle uitgestald. Voor een vrij groot gedeelte werken die ik niet eerder van De St Phalle gezien heb, zoals de 3 eerste schilderijen, nieuwe Nana’s, Skinny’s en een sculptuur samen met Tinguely. Verder zijn er een aantal werken die ik eerder zag of die op die werken lijken: een bruid met een jurk van verontrustende popjes en rarigheden en de verhalende posters met het trieste liefdesleven van De St Phalle. Een bijzonder mooie expositie.
Jean-Michel Basquiat – Fondation Louis Vuitton, Parijs, Frankrijk
Op onze eerste dag in Parijs bezoeken we meteen de expositie in het schitterende gebouw van Frank Gehry in het Bois de Boulogne. Het feit dat het donker is geeft het gebouw extra cachet. In een artikel in Trouw betreurde de auteur het gebrek aan ‘achtergrond’, iets als een tijdlijn of verhaallijn, bij de expositie. Ik waardeerde juist wel dat de expositie niet net als alle andere de werken verzwaarde met Basquiat’s jeugd en de periode voor hij erkend werd. De expositie was sowieso ook interessant: veel werken die niet eerder (samen) geëxposeerd zijn en een ruim toevoeging zijn op eerdere exposities die ik bezocht. Ik vond het fantastisch!
Go Gallery – Amsterdam
Ik vond het tijd om een aantal galleries in Amsterdam aan te doen. Eerste in de rij is de Go Gallery aan de Marnixstraat. Een mooie open gallery met op dit momenten werken die aan Pride gerelateerd zijn. Van erg up and close shots van mannelijke geslachtsdelen tot deze twee interessante werken van artiest Endless met Marky Mark Wahlberg in de Calvin Klein reclames als basis.
Heartgallery Kunst en Vormgeving – Hengelo
Vraag me niet hoe ik het voor elkaar kreeg maar een maandlange expositie van street art met allerlei randactiviteiten in buurstad Hengelo heb ik volkomen over het hoofd gezien. Een week na afloop kwam ik erachter dat dit event plaats had gevonden. Op basis van afbeeldingen en wat inschattingen heb ik zelf een mooie street art wandeling uitgestippeld. Ik parkeerde naast de Heartgallery, een nieuwe gallery waar kunstenaars exposeren en de kunstuitleen gevestigd is. En het was meteen ook de afsluiting van mijn rondje Hengelo centrum. Op meerdere verdiepingen kun je rondneuzen tussen kunst en informatie vergaren. Wel jammer dat ze geen info over de street art locaties hadden maar gelukkig had ik dat zelf uitgevogeld en al lopende met mooie stukken aangevuld.
AKI Finals – AKI, Enschede
De jaarlijkse AKI Finals zijn wel iets om naar uit te kijken. De ene keer fantasievol of vernieuwend, de andere keer naargeestig of doodgewoon eng. Maar altijd zitten er verrassingen tussen. De setting, het oude fabrieksgebouw waarin de AKI huist, is een mooie achtergrond voor de expositie van examenopdrachten van de studenten. Dit jaar was er iets minder van mijn gading, minder kunstenaars die me aanspraken. Maar het kan ook niet altijd raak zijn, natuurlijk.
Hamburger Bahnhof. Museum für Gegenwart – Berlijn, Duitsland
Het nadeel van hoge verwachtingen is dat ze zelden worden waargemaakt. Waar ik 10 jaar geleden een waar indrukwekkende ervaring had bij het Hamburger Bahnhof Museum, bestond de spanning en sensatie er nu vooral uit dat ik, om er te komen, onder beukende muziek en rook langs een stroom anti-AfD-demonstranten en tientallen politiebussen moest. Het museum zelf verraste alleen in de eerste zaal. Met een flink aantal werken van Warhol, waaronder de grote Mao en een Robert Rauschenberger, werd de toon gezet. Althans, dat dacht ik want in het verdere museum was er niet veel waar ik warm voor liep. En da’s best knap, gezien de grootte van het museum en het aantal werken dat er hangt. Natuurlijk, ik was tevreden met een Pollock, een Kahlo, een Nolde in Tahiti-sferen, net als de Gaugain, een Pechstein en een surrealistische Rothko. Of een Walter Dahn, een artiest die ik niet eerder tegenkwam. Een grappige samenloop van omstandigheden was wel de expositie van Indiase kunst, met bijvoorbeeld een luchtig lijnenwerk van Laxman Pai (zie afbeelding), terwijl ik net een crimeboek lees waarin de Indiase kunstwereld de hoofdrol speelt. Verder is er een vleugel waarin allerlei sculpturen staan, een nogal kubistisch aandoende Louise Bourgeois die in de verste verte geen relatie heeft met haar overbekende Maman, maar ook Dubuffet en Moore. Fraai, dat wel. Maar overall waren mijn verwachtingen voor dit museum te hoog gespannen!
Ian Cheng: Emissaries – Serpentine Gallery, Londen
Het tweede Serpentine bezoek op deze dag is die aan de expositie van Ian Cheng: Emissaries (Afgezanten). Een installatie van diverse animaties, lijkend op spellen zonder meespeelmogelijkheid. Animaties waarin een verhaal verteld wordt zonder dat (voor mij) echt duidelijk is wat er gebeurd. De figuren zijn van een hoog abstractieniveau en ik ben te onrustig om lang naar de verhalen te blijven kijken. Interessant, voor eventjes. Het kunstwerk in de tuin is van Lee Ufan, getiteld Relatum – Stage en bestaat uit een werk van metaal en steen. Jammer genoeg ben ik net te vroeg en zijn ze nog met het jaarlijks paviljoen aan het bouwen, op het water dit keer. Gemiste kans.
Sondra Perry: Typhoon coming on – Serpentine Sackler Gallery, Londen
De Serpentine Galleries liggen in Kensington Gardens, net iets links van het Hyde Park dat ik ken vanuit de tijd dat ik in Londen woonde. Aan het bescheiden gebouw van de Serpentine Sackler Gallery ligt de vloeiende aanbouw van Zaha Hadid, een belangrijke reden om hier langs te gaan. In de aanbouw is het restaurant gevestigd. De expositie van Sondra Perry is beperkt: aan twee kanten van de centrale ruimte zijn bewegende projecties te zien van golvend water, eerst in magenta maar later een naargeestig bruin. In de centrale ruimte is een installatie opgesteld, waarop het hoofd van een zwarte vrouw getoond wordt, die aandoet alsof het niet echt is. Zoals met veel hedendaagse kunst en installaties, ‘bevat’ ik de kunst niet maar vind ik het interessant genoeg om te blijven hangen om het in me op te nemen.
Tate Modern (permanente collectie) – Londen, Engeland
De musea in London zijn absurd duur, dus hou ik me wijselijk bij de gratis exposities. En zo kom ik terug in het Tate Modern. De Picasso expositie a 28 pond sla ik over en ik dool rond door de uitgebreide permanente collectie. En de collectie is indrukwekkend: van Modigliani tot aan een hele zaal vol Rothko’s, maar ook Klee, Dubuffet, Bourgeois, Germaine Richier (waar ik voor ‘t eerst werken van zag bij ‘t Picasso Museum in Antibes), Appel, Richter, Kapoor en heel veel anderen. Ik kijk mijn ogen uit en neem zoveel moois op dat ik de expo van Picasso niet eens ‘mis’. Een aanrader! En als je er dan toch bent, er vaart een boot tussen Tate Modern en Tate Britain. Ik neem ‘m dit keer niet maar ‘t is een leuk intermezzo tussen beide musea in.