Category Archives: 20e eeuw
Tell me your story. 100 jaar Afrikaans-Amerikaanse kunst – Kunsthal KAdE, Amersfoort
Op de eerste werkdag in Amersfoort gebruik ik de pauze (en iets meer) om de expositie Tell me your story te bekijken. De expositie toont 100 jaar Afrikaans-Amerikaanse kunst van artiesten als Kehinde Wiley, Henry Taylor, Kerry James Marshall, Devan Shimomaya en anderen. Veel kunstwerken zijn activistisch, enkele bijzonder grimmig en weer andere een weergave van een tijdsgewricht. Een indrukwekkende expositie en bijzonder getimed nu de Black Lives Matter-beweging steeds meer tractie krijgt.
Surrealisme – Cobra Museum, Amstelveen
De exposities in het Cobra Museum staan in het teken van surrealisme. In de ene expo de werken van het Boymans van Beuningen, de andere expo de werken van het Cobra Museum zelf. Zoals verwacht is de expo interessant maar niet helemaal mijn ding. Er hangen grote namen: Magritte, Ernst, Dali en meer. Op de benedenverdieping hangen werken van recentere aard, namelijk de stukken van de Amstelveen Triënnale.
Jan Cremer. Noordwaarts 2010-2020 – Museum Jan, Amstelveen
Onverwacht bleek er bij Museum Jan ook een expo te zijn van werken van Jan Cremer. De onstuimige, reliëfrijke werken van Cremer verbeelden vooral de zee: woeste golven met schuimkragen, indrukwekkend en soms zelfs angstaanjagend wild. Hier en daar worden de werken verbonden met fotografie uit de jaren dat Cremer op de grote vaart werkte en waarbij hij met name tochten naar het noorden ondernam (hence the name). Hoewel de werken enigszins monotoon worden als er zoveel soortgelijke naast elkaar hangen, was ik toch positief verrast de expo te zien. Heel wat anders natuurlijk dan Lichtenstein, waar ik voor kwam, maar een mooie aanvulling.
Roy Lichtenstein. Pop Art in print – Museum Jan, Amstelveen
Eerder zag ik in de Beurs van Berlage al eens een expo van pop art, waarbij een groot aantal werken uit de collectie van Lex Harding kwamen. Zo ook in Museum Jan waar het wereldberoemde Crying Girl de publiekstrekker is. In zijn grafische werken werkt Lichtenstein veelal met primaire kleuren (waar ik normaliter geen fan van ben), lijnen en stippen. Een mooie expo in een voor mij nog onbekend museum. Onbekend, in de zin dat ik er regelmatig iets over las maar er nog niet eerder een expo bezocht. En in dit geval was het het bezoek echt wel waard.
Picasso & Matisse. Beauty is a line – Rijksmuseum Twenthe
De expositie Picasso & Matisse stond nog op mijn verlanglijstje toen door corono het sociale leven lam gelegd werd. Zo’n twee weken na heropening van de musea bezocht ik de expositie. Klein maar fijn, met ook andere interessante kunstenaars zoals Jan Sluijters en Charley Toorop. Een aantal werken komen uit het Picassomuseum in Münster, waar ik natuurlijk regelmatig kom, maar een aantal zijn in bruikleen gegeven door banken in het Duitse Münster.
En een leuke bijkomstigheid is dat de andere zalen ook opnieuw ingericht zijn, en er werken hingen die ik niet eerder had gezien in dit museum, zoals een Marlene Dumas die ik niet vreselijk vond en een Tracy Emin, die ik niet eerder in Enschede zag. Het museum is dus (weer) een bezoek waard!
Keith Haring – Bozar, Brussel, België
De expositie Keith Haring in het Bozar reist de komende tijd door naar andere musea, ook dichter bij huis. Maar ik wilde niet wachten en vond het een goed excuus om naar Brussel af te reizen. En de expositie is de moeite waard! Naast bekendere werken zijn er ook kleinere stukken en wat werken die ik niet bij Haring verwacht had. Er zijn veel foto’s van werken die Haring in de openbare ruimte maakte en wat video’s wat de expositie verlevendigd. Heb je de kans, ga ‘m dan zeker zien. Na Brussel (t/m 19 april) is de expo vanaf 22 mei te zien bij het Folkwang in Essen.
Louise Bourgeois. To Unravel a Torment – Museum Voorlinden, Wassenaar
Na de expositie met een flink aantal sculpturen in de Rijksmuseumtuinen én een Maman in het congrescentrum van Doha, Qatar is het geweldig om deze overzichtstentoonstelling van Bourgeois in Nederland te kunnen zien. Veertig werken hangen er, van het Glenstone Museum, The Easton Foundation en Voorlinden zelf, in 8 zalen. De Maman in de tuin is de enige spin, maar wel de grootste die ze ooit heeft gemaakt. Haar vroege sculpturen zijn lang en slank, de daaropvolgende periode zijn haar sculpturen met name macaber. Haar tekeningen, schilderijen en textielwerken zijn verrassend, ondanks de vaak wel zware thematiek die er, gezien de titel van de expo, achter moet zitten. Haar installaties vragen wat meer verbeelding. Al met al een expositie die ik bijzonder mooi vind en waar ik erg van genoten heb.
Anselm Kiefer – Museum Voorlinden, Wassenaar
Museum Voorlinden exposeert 5 werken van Anselm Kiefer in de tuinzaal. Kiefer, geboren aan het einde van de Tweede Wereldoorlog, heeft in zijn werken de oorlog als rode draad. Drie enorme werken met een enorme gelaagdheid van materialen hangen er, een sculptuur van wat lood lijkt en een installatie van blaadjes in een glazen cabine. De schilderijen zijn donker, duister en indrukwekkend. Het luchtige van de installatie van blaadjes daarmee in schril contrast. Zijn werken kwam ik al vaker tegen, vaak in Duitsland maar ook op onverwachte andere plekken. Mooi om even mee te pakken naast de expo van Louise Bourgeois.
El Anatsui. Triumphant Scale & Women in Society – Mathaf Museum of Modern Art, Doha, Qatar
Het Mathaf Museum of Modern Art in Doha ligt zo’n 15 km van Souq Waqif, het hart van Doha. Met het OV kom je er lastig dus nam ik een taxi. Op het moment van bezoek is er een tijdelijke expositie van El Anatsui, een artiest geboren in Ghana, die later veel omzwervingen maakte. De expositie opent met enorme werken, een soort gordijnen, gemaakt van aan elkaar gehechte flessendoppen en andere soortgelijke materialen. Ze zijn enkele meters bij enkele meters groot en enorm indrukwekkend. Verder zijn er bewerkte houten sculpturen uit zijn vroege perioden en mooie schilderijen van de laatste jaren. Een interessante artiest om kennis mee te maken.
De vaste expositie is zo mogelijk nog interessanter. Onder de titel Women in Society hangen er werken van vrouwelijke kunstenaars of van vrouwen in werken van mannelijke kunstenaars uit Qatar en het (arabische) buitenland. Dit werk van Ismail Fattah sprak me, net als het werk dat er naast hing, in het bijzonder aan. Dit museum mag je eigenlijk niet overslaan als je naar Doha gaat!
Spectrosynthesis II – Exposure of Tolerance: LGBTQ in Southeast Asia – Bangkok Art & Culture Center (BACC), Bangkok, Thailand
Het BACC ligt in het hartje van de stad en is één groot cultureel centrum met diverse exposities over het 8 verdiepingen tellende moderne gebouw. De belangrijkste expositie op het moment dat ik bezoek gaat over LGBTQ-rechten in Zuid-Oost Azië. Dat is wereldwijd een onderwerp dat speelt. In deze expositie met name fotografie van verschillende Aziatische fotografen. Indringende werken die resoneren, als je de vertegenwoordiging van LGBTQ in de Thaise samenleving ziet. Verder zijn er nog diverse andere exposities die ook allemaal in meer of mindere mate rond hetzelfde thema spelen. Ben je in centraal Bangkok, dan is hier binnenlopen zeker de moeite waard. En de entree is ook nog eens gratis.
Vaste collectie – Museum of Contemporary Art (MOCA), Bangkok, Thailand
Het MOCA Bangkok stond hoog op mijn verlanglijstje. Het museum ligt 14 km uit het centrum van de stad en is met het OV moeizaam te bereiken. Dus nam ik een taxi en zelfs dat was een crime. Het museum is een geweldig gebouw, zowel van binnen als van buiten. De kunst daarentegen is… bijzonder! Het overgrote deel van de werken is surrealistisch, een combi tussen Dali en Jeroen Bosch. Het is interessant te zien hoe de kunst hier gedefinieerd wordt door de overheersende cultuur. Maar als ik eerlijk ben zijn de werken niet aan mij besteed.
Van proef tot perfectie: Edouard Vuillards prentenserie ‘Paysages et Interieurs’ – Van Gogh Museum, Amsterdam
Edouard Vuillard ken ik voornamelijk vanuit zijn rol als kunstenaar in de Nabis. In Paysages et Interieurs toont het Van Gogh Museum lithografieën en hun totstandkoming: van schets tot litho. Eerlijk gezegd vind ik de schetsen vaak mooier dan de litho’s maar wat wel inzichtelijk gemaakt wordt, is het moeizame proces van de totstandkoming. Aardig om even binnen te lopen.
Jean-Francois Millet. Zaaier van de moderne kunst – Van Gogh Museum, Amsterdam
Ik verwachtte, net als bij de andere tijdelijke exposities, met een half uurtje wel klaar te zijn. Maar de expositie Jean-Francois Millet. Zaaier van de moderne kunst is boven verwachting mooi én een stuk groter dan verwacht. De werken van Millet worden afgezet tegen tijdgenoten en de ontwikkelingen in zijn tijd. En ze worden gelinkt aan schilders die zijn werken als inspiratiebron namen, en dat is soms echt heel erg letterlijk een nageschilderd werk in de eigen stijl van de artiest. Je ziet hier werken van Munch (heel mooi), Winslow Homer die ik nog niet kende, natuurlijk Van Gogh maar ook Pisarro, Seurat, Modersohn-Becker en zelfs Dali en Malevich. Een fijne verrassing!
Migranten in Parijs – Stedelijk Museum, Amsterdam
De expositie Migranten in Parijs is geweldig! Een veelheid van artiesten, het museum geeft aan zo’n 50, die ik vrijwel allemaal ken én mooi vind, zijn vertegenwoordigd omdat zij begin 20e eeuw in Parijs werkten. Niet alleen Chagall, Picasso en Mondriaan, er zijn ook schitterende werken van Van Dongen, Robert Delaunay, Paula Modersohn-Becker, Man Ray, Brassaï en Eva Besnyö. En werken van Afrikaanse kunstenaars, de mij nog onbekende Jules Pascin en idem Emmy Andriesse, en een schitterende goudglanzende sculptuur in de vorm van een hert van Ossip Zadkine. Al met al een expositie waar je blij van wordt!
Do not touch, caress! Jaume Plensa – Museum Beelden aan Zee, Scheveningen
Schitterende sculpturen van Jaume Plensa staan binnen en buiten het Museum Beelden aan Zee in Scheveningen. De afgelopen jaren heb ik al een flink aantal werken van Plensa gezien: van een sculptuur in Yerevan, Armenië die ik pas later, op foto’s, herkende als een Plensa, tot een waanzinnig indrukwekkend beeld in de haven van Antibes. Maar ook de ‘straatverlichting’ in het hart van Nice. Nieuw zijn de werken dus niet voor me. Maar in het grauwe weer van deze septemberochtend hebben ze weer een andere dimensie. De stalen beelden voor het museum met hun snijlijnen, de albaster-witte hoofden, het getinkel van de letters in de opengewerkte sculpturen in de binnentuin en niet te vergeten de warm verlichte gezichten in de hoofdzaal. Een schitterend geheel. Een leuke bijkomstigheid was ook de expositie van Kees Gubbels, waarvan ik tot op heden alleen werken had gezien bij ArtZuid en in het Kröller-Muller.
Felix Fénéon (1861 – 1944) – Musée du Quai Branly, Parijs, Frankrijk
Het Musée du Quai Branly is mijn alltime favoriete volkenkundige museum. De architectuur, de tuin, de verlichting én natuurlijk de collectie. Ze zijn allemaal indrukwekkend. Dit keer kom ik voor de expositie van Felix Fénéon. Een kunstcriticus die als één van de eersten begon met het verzamelen van werken uit overzeese gebieden, met name uit Afrika. Maar ook verzamelde hij schilderijen van schilders uit zijn tijd, zoals de werken in deze expositie: schilderijen waarin zwarte mensen een hoofdrol spelen.Het is in deze tijd van inclusieve kunst een mooie invalshoek. Een bezoekje waard. Het is jammer dat de expositie in Musée l’Orangerie waarin meer van zijn verzamelde Europese kunst getoond wordt, pas in oktober opent. Die loop ik dus mis.
Calder / Picasso – Musée Picasso, Parijs, Frankrijk
De expositie van Calder – Picasso stond na de Islamic Art Department van het Louvre bovenaan mijn verlanglijstje van exposities voor deze trip naar Parijs. En wat was het de moeite waard. Op fraaie wijze, soms onnavolgbaar dat wel, worden stukken uit de collectie van Picasso ontsloten door ze te koppelen aan werken van Alexander Calder. Maar ook van Calder krijg ik een volledig andere kant te zien dan de mobiles die ik voornamelijk van hem ken. Ultrafijne figuratieve draadinstallaties bijvoorbeeld, of sculpturen van menselijke figuren. Een expositie waar ik bijzonder blij van werd!
Alberto Giacometti. Narrating the Body – Fondation Giacometti, Parijs, Frankrijk
Dit jaar liep ik de expositie van Giacometti mis in Museum de Fundatie in Zwolle. De kans om deze expo dunnetjes over te doen is er met de Fondation Giacometti in Parijs. In het Institut Giacometti exposeren zij werken van Alberto Giacometti in een schitterend bewaard gebleven oud pand met veel authentieke elementen. In de kelder, waar ook de entree is, zie je de opzet van zijn atelier. Op de verdieping staat een verzameling van zijn werken die in de geornamenteerde omgeving extra schraal, mager zo je wilt, afsteken. Een schitterende combinatie!
Vaste collectie – Van Abbemuseum, Eindhoven
Op een middag, tussen de NJK zwemwedstrijden van mijn neefje door vond ik de tijd om de vaste collectie van het Van Abbemuseum te bezoeken. Zoals ik op de site al had kunnen zien hingen er veel schitterende werken. Naast het al bekende werk Angela Davis van Iris Kensmil is er nu ook het werk Here the New Negro Begins. Verder vind ik er Kokoschka, Ernst, Kandinsky, Picasso en fraaie Jan Sluijters. Maar ook de dikke baby’s van Jörg Immendorff, een opstapeling van een soort zandzakken in een cirkel van Dan Peterman, de harde gezichten in een schilderij van Charley Toorop, een kleurrijk werk van Jean Dubuffet. En misschien wel voor het eerst zie ik een foto van Rineke Dijkstra. Echt de moeite waard, deze vaste collectie!