Galerie Beaubourg. Love or hate – Museum No Hero, Delden

Eén activiteit, dat is alles waar ik in een week vakantie toe gekomen ben. En wel een bezoekje aan Museum No Hero in Delden. Het museum heeft meestal meerdere, kleine exposities tegelijk. En ook nu, want ik kom voor Galerie Beaubourg. Love or hate, met o.a. Phillip Perrin’s manshoge scheermes en Malick Sadibé’s Les deux Coquins. Tegelijkertijd is er ook de expo met favorieten van Steenmeijer (de eigenaar/verzamelaar) en een zaal met Amerikaanse abstracten, met o.a. Al Held. De expo van Yves Saint Laurent spreekt me niet aan, met uitzondering van één tekening van zijn hand en de zaal die is ingericht als zijn huis in Marokko. Altijd leuk, een snel bezoek aan dit museum.

Roy Lichtenstein. Pop Art in print – Museum Jan, Amstelveen

Eerder zag ik in de Beurs van Berlage al eens een expo van pop art, waarbij een groot aantal werken uit de collectie van Lex Harding kwamen. Zo ook in Museum Jan waar het wereldberoemde Crying Girl de publiekstrekker is. In zijn grafische werken werkt Lichtenstein veelal met primaire kleuren (waar ik normaliter geen fan van ben), lijnen en stippen. Een mooie expo in een voor mij nog onbekend museum. Onbekend, in de zin dat ik er regelmatig iets over las maar er nog niet eerder een expo bezocht. En in dit geval was het het bezoek echt wel waard.

Women of Japan / VOC Japan / Living Colours / Andy Warhol. Forever Young – Museum No Hero, Delden.

Mijn bezoekje aan Museum No Hero in Delden stelde ik twee dagen uit zodat ik ook de expositie Andy Warhol – Forever Young erbij mee kon pakken. Dat betekende vier exposities in één museum. Ik begin dus maar boven, waar vooral foto’s van fotografen Steve Schapiro, David McCabe, Billy Name e.a. hangen, aangevuld met vijf of zestal werken van Warhol, waaronder zeefdrukken van Marilyn Monroe, Beatrix en de Engelse koningin. Een kleine presentatie maar interessant.

Vervolgens beland ik bij VOC Japan – Nederland. Deze expo schets de geschiedenis van een tijdperk waar ik eigenlijk niets van weet. Het porselein komt van diverse bronnen (waaronder Landgoed Twickel) maar serviesgoed vind ik niet erg spannend. Dan hangen er nog wat willekeurige werken, waaronder een mooie Appel en een Leo Gestel die me aansprak. Net als de Chinese dames die er al vanaf het begin hangen.

Door dus naar Living Colours, een expo over de ongekende precisie van de Post-Painterly Abstraction, met twee strakke werken van Frank Stella, en Expressionistische Abstractie. Maar er staat ook een rode plexiglas wolf van Orlinski en een grote industriëel aandoende sculptuur van Louise Nevelson bijvoorbeeld.

En op de benedenverdieping is de expositie Women of Japan. Die is erg gevariëerd: er zijn een paar kimono’s, er hangen een paar interessante foto’s van westerse fotografen van Japanse vrouwen, er zijn verhalen opgetekend van Japanse vrouwen en er zijn mooie prenten over de rol van de Japanse vrouw. In deze sectie vallen eigenlijk het meest de seksinstructies op, waarop veelal het mannelijk geslacht buitenproportioneel is afgebeeld, om destijds de lachers op de hand te krijgen.

Hamburger Bahnhof. Museum für Gegenwart – Berlijn, Duitsland

Het nadeel van hoge verwachtingen is dat ze zelden worden waargemaakt. Waar ik 10 jaar geleden een waar indrukwekkende ervaring had bij het Hamburger Bahnhof Museum, bestond de spanning en sensatie er nu vooral uit dat ik, om er te komen, onder beukende muziek en rook langs een stroom anti-AfD-demonstranten en tientallen politiebussen moest. Het museum zelf verraste alleen in de eerste zaal. Met een flink aantal werken van Warhol, waaronder de grote Mao en een Robert Rauschenberger, werd de toon gezet. Althans, dat dacht ik want in het verdere museum was er niet veel waar ik warm voor liep. En da’s best knap, gezien de grootte van het museum en het aantal werken dat er hangt. Natuurlijk, ik was tevreden met een Pollock, een Kahlo, een Nolde in Tahiti-sferen, net als de Gaugain, een Pechstein en een surrealistische Rothko. Of een Walter Dahn, een artiest die ik niet eerder tegenkwam. Een grappige samenloop van omstandigheden was wel de expositie van Indiase kunst, met bijvoorbeeld een luchtig lijnenwerk van Laxman Pai (zie afbeelding), terwijl ik net een crimeboek lees waarin de Indiase kunstwereld de hoofdrol speelt. Verder is er een vleugel waarin allerlei sculpturen staan, een nogal kubistisch aandoende Louise Bourgeois die in de verste verte geen relatie heeft met haar overbekende Maman, maar ook Dubuffet en Moore. Fraai, dat wel. Maar overall waren mijn verwachtingen voor dit museum te hoog gespannen!

Museum Wiesbaden, Wiesbaden, Duitsland

Het Museum Wiesbaden staat bekend om hun Alexej von Jawlensky-collectie, tot stand gekomen omdat de kunstenaar uit Wiesbaden stamt. En deze collectie was ook precies waar ik voor kwam. Op het moment van mijn bezoek waren er twee zalen met samen zo’n 20 werken. Erg fraai, vooral ook omdat er stillevens waren en werken uit een zichtbaar andere periode dan de werken die ik al kende, in pastels in bescheidener lijnen. Verder biedt het nogal eclectische museum veel meer: de ene helft is natuurhistorisch museum, de andere helft biedt kunst vanaf de 12e eeuw. Ik heb me beperkt tot de Klassische Moderne en de Moderne und Gegenwart. Een zaal is volledig gewijd aan werken van Beuys, ook kwam ik er een Yves Klein tegen, seksueel getinte werken van Thomas Bayrle en ook zomaar een Rothko. Een mooie verrassing, deze laatste. En omdat de Jawlensky-collectie met regelmaat gewisseld wordt, is een keer vaker bezoeken ook nog een optie.

Permanente collectie – Museum für Moderne Kunst, Frankfurt am Main, Duitsland

Het MMK in Frankfurt heeft een aantal klinkende namen in de collectie, die een bezoek aan dit museum de moeite waard maken zoals Cy Twombly, Francis Bacon, Alighiero Boetti, Roy Lichtenstein en Blinky Palermo. Het is gevestigd in een van buiten lelijk log pand maar van binnen is de ruimte fraai, met mooie trappartijen en doorkijkjes waardoor je al een voorproefje van werken krijgt, voor je er echt voor staat. De werken van de kunstenaars waar ik voor kwam waren ook meteen de highlights van de collectie. Hoewel ook een werk van een vloer vol eieren interessant was. Tegelijkertijd waren er ook de nodige werken op dit moment, die mij niet aanspraken, zoals een zaal vol On Kawara, wiens werken ik nooit ‘snap’. Desalniettemin mag je dit museum niet overslaan als je in de buurt bent. Denk ook eens aan de Zweitage Museumuferticket die voor 18 euro toegang geeft tot 34 musea over twee dagen.

Permanente collectie – Centre Pompidou, Parijs

Als ik langs de lange rij weet te glippen door ter plekke nog een e-ticket te boeken, sta ik in het Centre Pompidou om me heen te kijken. Ik kan me niet herinneren hier eerder binnen te zijn geweest. Ondanks een expo van César begin ik met de hedendaagse kust op de vierde verdieping en de moderne kunst op de vijfde verdieping van Gallery 1. Op de vierde verdieping vind ik niet veel werken die me aanspreken, ondanks de ontelbare werken die er hangen. Met uitzondering van een Jean Michel Basquiat, daar word ik altijd blij van. Maar ook een van de naargeestige Niki de St Phalle werken en een paar Yes Klein’s. De vijfde verdieping daarentegen is één en al blije verrassing: niet alleen vind ik er Le Jardin d’Hiver van Dubuffet, Carl Andre, Judd, Jeff Wall, Matisse, Modigliani, Picasso, Pollock en meerdere Calders, ik vind er ook een bijzonder mooie Rothko, vier Klee’s, een bloederige Yayoi Kusama en een schietschilderij van Niki de St Phalle. Maar dat is nog niet eens alles.
Ook ontdek ik er mooie Sonia Delaunay’s, de voor mij nieuwe Jean Fautrier, een mooi werk van Capogrossi en meerdere van Dongen’s. Na deze twee immense verdiepingen vol mooie kunst (en al twee musea eerder op de dag) zit ik zo vol met indrukken dat ik de expo van César moet overslaan. Wat een succes, dit impromptu ingevoegde museumbezoek!

Fondation Louis Vuitton, Parijs

Alleen al voor het door Frank Gehry ontworpen gebouw, met indrukwekkend gebogen daken als een soort pantser over het gebouw heen, zou je naar Fondation Louis Vuitton gaan. Met een elektrische navette kun je vanaf de Arc de Triomph voor 2 euro retour naar het museum. De collectie omvat bijna alle usual suspects waaronder veel van mijn favorieten, en toch had ik er meer van verwacht. En dat is gek want er zijn werken van o.a.: Cézanne, Kirchner, Klimt, Matisse, Calder, Pollock, Lichtenstein, Johns, Warhol, LeWitt, Rothko, Jeff Wall, Carl André en nog veel meer. Positief verrast was ik door het aantreffen van een fallussenstoel van Yayoi Kusama. Maar ook Brushstrokes cut into 49 squares van Ellsworth Kelly. En ik zie voor het eerst in het echt een Frida Kahlo. Het is dan misschien niet het beste museum van de stad, de combinatie van schitterend gebouw en fraaie collectie maken het een must op je to-do-lijstje voor Parijs.

Andy Warhol in de Beurs van Berlage – Beurs van Berlage, Amsterdam

lexhardingDe privécollectie van Lex Harding wordt geëxposeerd in de Beurs van Berlage, in Amsterdam. Een indrukwekkende collectie, dat moet gezegd worden, van zeefdrukken, foto’s en albumcovers van popart’s vooraanstaande kunstenaars. Centraal staan de werken van Andy Warhol, maar er is ook plaats voor Keith Haring, Roy Lichtenstein, Hockney en anderen. De expositie is ook vrij druk bezocht, als ik er aan het einde van de middag binnenloop. Ik kom er ‘oude bekenden’ tegen, zoals het portret van Mao, die ik jaren terug voor ‘t eerst in Hamburg zag. Of de Fish van Warhol die ik ook eerder zag maar waarvan ik niet meer weet waar het was. En natuurlijk de dieren, die ik in 2014 in het Peramuseum in Istanboel bekeek. Maar ook de Lenin’s die in het Pera hingen en recentelijk nog bij het Moco in Amsterdam, als ik het me goed herinner. Een feest van herkenning dus, en genoeg mooi nieuws ook nog eens. De uitsmijter zijn de zeefdrukken van vier koninginnen: Beatrix natuurlijk, Elizabeth van Engeland, Queen Ntombi Twala van Swaziland en Margarethe II van Denemarken. De museumkaart geeft 2,50 korting op de entree van 15 euro.

De Stijl in het Stedelijk – Stedelijk Museum, Amsterdam

roylichtensteinNaast een opnieuw geordende vaste collectie is er nog veel meer te zien. Zo is er De Stijl in het Stedelijk, een interessante expo: het brengt een aantal werken bij elkaar van bijvoorbeeld Isa Genzken en een mooi drieluik van Roy Lichtenstein. De expo van Chris Beekman, afvallige van De Stijl vraagt al om minder aandacht bij mij, net als Jana Euler’s kleurrijke, fantasievolle werken. De expo’s van Seth Price en Edward Krasinksi spreken me helemaal niet aan. Maar in het Stedelijk is het goed ronddolen: ik kon het natuurlijk niet laten op zoek te gaan naar mijn favoriete Rothko, nog eens een blik te werpen op het werk van Martial Raysse en Odalisque van Matisse nogmaals aan te doen. Of Paula Modersohn-Beckers, Kirchner en Chagall. Ook trof ik er een kleurrijke niet-abstracte Wassily Kandinsky (Bild mit Häusern) die ik niet eerder zag of niet eerder opmerkte. En natuurlijk de werken van Mondriaan waarvan ik altijd weer denk dat het Paul Klee’s zijn. Maar ook een mooi liggend naakt van Leo van Gestel of De terpentijnman van Carel Willink. Weer genoeg fraais, eerder gezien of nog onbekend!

Museo del Novecento. Collection masterpieces of 20th century – Milaan, Italië

modiglianiOp een zeer regenachtige ochtend ben ik blij dat ik het Museo del Novocento in de planning heb. Langs de rij in de regen wachtenden voor de Duomo, snel ik het moderne museum in. Het museum begint met een paar favorieten slash oude bekenden: de vuurtoren van Westkapelle van Mondriaan, een fraai Klee en een Modigliani. Ze leiden, chronologisch, een hele reeks van Italiaanse kunstenaars in: Boccioni (best mooi), Balla, Severini, de fletse maar mooie Morandi, Lillioni, Marini en Cassinari onder andere. Het is jammer dat de expositieruimtes zo ondoorgrondelijk in elkaar steken, want daardoor heb ik de Italiaanse pop-art (in een overgang naar het Palazzo Reale) moeten missen. Maar met nog meer musea in petto op deze regenachtige dag is dat misschien niet heel erg. De ontbrekende ‘buitenlanders’ die boven alleen een vervangend bordje hebben hangen, vind ik in de expositieruimte die je alleen buitenom in kunt. Werken van Braque, Chagall, Picasso’s, nog meer Modigliani’s en mijn favoriet: een odalisk van Matisse. Met natuurlijk nog wat Italianen er tussen. Een mooi bezoek! Een volgende keer maar op zoek naar de pop-art.

Banksy & Warhol – MOCO Museum, Amsterdam

banksyEen nieuw, particulier museum in Amsterdam, tussen het Rijksmuseum en het van Gogh. Met een line-up in de eerste expositie die er niet om liegt en de naam Modern Contemporary eer aan doet. Artiest Banksky, vooral bekend van zijn controversiële werken in het publieke domein en Andy Warhol, een van de artiesten waar Banksy door geïnspireerd werd. Een mooie combinatie. Natuurlijk zijn er de bekende Warhol’s, van de kleurrijke staatshoofden tot een Campbell’s Soup maar ook enkele verrassende werken, zoals tekeningen van schoenen. Verrassende werken hier en daar, die ik nog niet eerder zag. Maar ook twee werken met Lenin in de hoofdrol, die ik onlangs nog in het Pera Museum in Istanboel zag. En van Banksy natuurlijk de bekendste, het meisje met de wegvliegende rode ballon. Maar ook apen die dreigen de wereld over te nemen. Ratten die menselijke aspecten aannemen en Smiley Coppers. Erg de moeite waard, en gezien de lange rij relatief jong publiek voor de deur toen ik vertrok, was ik niet de enige die er zo over dacht. Mooi!

Musée d’Art Contemporaine (MAC) – Marseille, Frankrijk

macIk ben nu al twee exposities van Jean-Michel Basquiat misgelopen, jaren terug in Parijs en recentelijk in Bilbao. Dus met een Basquiat in het MAC (Musée d’Art Contemporaine) in Marseille, moest ik daar wel naartoe. Het is een bijzonder museum, veel werken van artiesten die ik niet ken, suppoosten die de lampen nog aan moeten doen als ik binnenkom en liever met elkaar babbelen dan op mij letten als eerste en dan nog enige bezoeker in het museum. Een paar werken springen er wel uit, ‘de duim’ (le pouce) van César is bijzonder, het schilderij van Yves Klein door een in blauwe verf gehuld, naakt model op doek rond te laten en een relatief kleine zwarte nana van Nike de St Phalle. De tocht naar deze uithoek van de stad waard, want ‘King of the Zulus’ is echt erg gaaf!

Picasso in der Kunst der Gegenwart – Deichtorhallen. Internationale Kunst und Fotografie, Hamburg

warhol-deichtorhallen0In de volledig vernieuwde Deichtorhallen, een fraaie industriele expositieruimte, hangen werken van 87 hedendaagse kunstenaars die geïnspireerd zijn door Picasso. Een hoofdrol is weggelegd voor het schilderij Guernica, dat ik recentelijk (mei 2015) in Madrid heb mogen aanschouwen. Het is de inspiratie geweest voor veel van de schilderijen in deze expositie. Maar ook The Jester komt in een aantal werken terug. De expositie kent aan aantal kunstenaars waar ik niet bekend mee ben. Meteen bij binnenkomst trekt echter een enorm grote Pollock je de ruimte binnen. Verderop vind je onder andere Roy Lichtenstein, Andy Warhol (een bijzonder roze schilderij) en Jasper Johns. Er hangt zowaar een Dumas die ik niet naargeestig vind. Een mooie tentoonstelling die een heel nieuw perspectief biedt op de hedendaagse kunst. Een goede indruk vind je hier.

Spot On. Meisterwerke der Hamburger Kunsthalle – Hamburger Kunsthalle, Hamburg

kirchner1Tijdens de verbouwing van een substantieel deel van de Hamburger Kunsthalle, de oude gebouwen, is er in het souterrain de expositie van meestwerken van dit indrukwekkende museum: van oude meesters, via impressionisme, postimpressionisme en kubisme naar de moderne kunst. Het eerste gedeelte (oude meesters) ben ik zo door, maar bij Madame Hériot van Renoir (die lichtelijk doet denken aan Breitners meisjes in kimono) gaat het tempo omlaag. Mooie werken van Derain, Munch, Gris, Braque, Leger, Hodler, Dufy. Schitterende werken zijn er van Kirchner, Rottluff, Pechstein en Klee. En als afsluiter is er de popart, zoals de reeks zelfportretten van Andy Warhol. Zelfs in de vorm van enkele hightlights uit de vaste collectie is een bezoek aan dit museum de moeite al waard!

Fuego Blanco (White Fire). The Kunstmuseum Basel Modern Collection – Museo Nacional Centro de Arte Reina Sofia, Madrid, Spanje

kleeOp zondagmiddag kun je gratis naar (een beperkt gedeelte van) het Museo Reina Sofia. Ik kwam voor de expositie Fuego Blanco en die was, net als de ruimte waar de Guernica van Picasso hangt, gewoon geopend. De expositie is enorm indrukwekkend: met alleen maar klinkende namen uit een periode uit de kunst die mij het meest aanspreekt: van Nolde, Ernst en Munch tot Rothko, Warhol en Johns. Allemaal werken die ik erg fraai vond. Maar ook met sculpturen van Alexander Calder, eens niet lange dunne uitgerekte sculpturen maar fraaie Giacometti’s en een werk van On Kawara, waar ik niet eerder werken van gezien heb. Maar het absolute hoogtepunt hier zijn voor mij de verschillende Paul Klee’s: bijzonder mooi en een fijne verrassing! Een erg goede expositie! Aanvullend zijn ook de ruimten rond het werk Guernica van Picasso geopend, met meer werken van Picasso, Braque, Gris en tijdgenoten. En in de mooie binnentuin vind je nog een drietal sculpturen. Al met al een bezoek zeker waard, dit museum!

Ludwig goes pop – Museum Ludwig, Keulen, Duitsland

ludwiggoespopHet Museum Ludwig in Keulen heeft sowieso al een aardige verzameling pop art werken die normaliter in de kelder tentoongesteld worden. Maar dit keer zijn voor de tentoonstelling Ludwig goes pop alle stoppen eruit getrokken. Een overweldigende hoeveelheid werken, reikend van Andy Warhol en Jasper Johns tot Hamilton en Segal, van bijna levensecht enge beelden (Duane Hanson) tot werken van Robert Rauschenberger waarbij het lijkt alsof er afval in een lijst is geplakt. Maar bovenal heel veel bijzonder mooie schilderijen. Johns is erg zwaar vertegenwoordigd, met werken die ik niet eerder gezien heb anders dan in boeken. Maar ook Warhol heeft de nodige werken hangen en staan, van de bekende zoals Marilyn Monroe en de Brillo dozen en Campbell’s soepen tot werken die hier niet eerder tentoongesteld zijn en van over de hele wereld bijeengebracht zijn. Een absolute aanrader voor de pop art liefhebber.

Warhol. Pop Art for everyone – Pera Muzesi, Istanboel, Turkije

warhol-peraEen expositie van Warhol als ik toevallige in de stad ben, die kan ik natuurlijk niet laten lopen. In een statig pand vlakbij de drukke winkelstraat Istiklal Caddesi zit het museum met diverse collecties. De werken van Warhol omvatten verschillende series, zo zijn er 10 varianten op de Campbell’s soepblikken, hangt er de serie Cowboys and Indians maar ook 10 Portraits of Jews in the 20th Century. Al met al een kleine maar fraaie expositie. Bijzonder!

Now Japan – Kunsthal KAdE, Amersfoort

rabbitIn de Kunsthal KAdE loopt op dit moment een expositie van actuele Japanse kunst: Now Japan. 37 kunstenaars tonen werk dat uiteenloopt van meer dan manshoge roze opblaaskonijnen tot video-art geschoten in een verwoest Fukushima als oppepper voor de bevolking. De werken bestrijken allerlei stromingen en diverse kunstvormen. Een paar werken laten duidelijk de invloed van pop-art iconen als Andy Warhol zien, en dat vind ik dan ook meteen de mooiste werken. Maar over het algemeen is hedendaagse Japanse kunst, net als hedendaagse Chinese kunst, niet echt aan mij besteed.

Museum Boijmans Van Beuningen, Rotterdam

rothkoHet Museum Boijmans van Beuningen stond al een tijdje op mijn verlanglijstje vanwege het simpele feit dat ik er nog nooit geweest was. De werken in het Boijmans lopen van de vroege middeleeuwen tot de huidige tijd. De eerste paar honderd jaar geschiedenis van de Nederlandse en Europese kunst spreken me niet echt aan, zeker niet omdat de vaste collectie begint met religieuze werken. Maar gaandeweg worden de schilderijen interessanter en komen de namen van de halve Pijp in Amsterdam langs: Gerard Dou, Frans Hals, Albert Cuijp. Het jongetje van Rembrandt, Titus aan de lezenaar, is natuurlijk wel interessant omdat je daar zoveel reproducties van ziet/zag. Maar uiteindelijk maken de schitterende schilderijen van de impressionisten het bezoek alleen al de moeite waard. En de expositie Renilde Hammacher heeft, als toefje slagroom op de taart, ook nog eens een Lichtenstein hangen (Mirror #4) en een schitterende Rothko (Grey, Orange on Maroon # 8). De afsluiter is het Baroque Egg with Bow van Koons. Heel aardig, na het gepolijste broertje (Smooth Egg with Bow) bij het Samsung Leeum Museum of Art in Seoul.