In de hal van het Institut des Cultures d’Islam in Parijs is een erg kleine expo te vinden van Silina Syan. Ze zoekt naar identiteit, door de verhalen van haar Armeense moeder en Bangladeshi vader en haar jeugd in de buitenwijken van Parijs.In foto’s van winkels en schoonheidsproducten uit de wijk Goutte d’Or (waar ook het Institut des Cd’I zit) probeert ze die verbinding tot stand te brengen. Het was erg klein en niet heel erg indrukwekkend, maar wel leuk om het werk van jonge artiesten uit de wijk terug te zien.
Category Archives: arabisch
Crystal Oud. Silina Syan – Institut des Cultures d’Islam, Parijs, Frankrijk
La Rose de Jericho. Aurélia Zahedi – Institut des Cultures d’Islam, Parijs, Frankrijk
In de groen betegelde in onbruik geraakte hammam van het Institut des Cultures d’Islam in Parijs is een expositieruimte gecreëerd. Op het moment van mijn bezoek was er een expositie van Aurélia Zahedi over de onsterfelijke roos van Jericho. In sculpturen en een film vertelt de kunstenares een verhaal over Palestine dat verscheurt wordt door de waanzin van de mens.
Aux sources de l’imaginaire de Sofia El Khyari – Bibliotheque de l’Institut du Monde Arabe, Parijs, Frankrijk
Ik had er meer van verwacht, van de multimediale expositie van Sofia el Khyari. Het bleek uiteindelijk een hoekje te zijn in de bibliotheek van het IMA, Institut du Monde Arabe. De tekeningen zijn nog het interessantst omdat zij gebruikt worden voor haar animaties. Maar verder zag het er vooral uit als werk van een jonge amateurtekenaar.
Etienne Dinet, passions algériennes – Institut du Monde Arabe, Parijs, Frankrijk
De Franse Étienne Dinet werkte jaren in Algerije. In die tijd sprak hij zich uit tegen Orientalisme, tegen kolonisatie en bekeerde hij zich tot de islam. Zijn kleurrijke schilderijen portretteren de woenstijnvolken, de gezichten van vrouwen vol tatoeages, de mannen en vrouwen in traditionele dracht. Wat er vooral uitspringt zijn de erotische schilderijen uit de prostitutiewijken, wijken die de kolonisten bedienden maar gezien de schilderijen ook de lokale bevolking. Een bijzondere, niet al te grote expositie over de vroege jaren van de 20e eeuw.
My Oma. Kunstinstituut Melly. Rotterdam
My Oma is een tentoonstellingsproject dat zich richt op de figuur van de grootmoeder.
Het project verkent persoonlijke en culturele erfenissen die voorkomen uit zowel genegenheid als conflict. Het brengt kunstenaars en verhalen samen, evenals kunstwerken en theorie die centrale kwesties van onze tijd verwoorden: ervaringen van immigratie, dissonant erfgoed en veranderende genderrollen.
My Oma besteedt speciale aandacht aan belichaamde kennis en verhalen op kleine schaal. In het licht van een ontwikkelende politieke polarisatie, benadrukt My Oma juist historische perspectieven, versterkte intergenerationele banden en vieren we kennis behouden door verschillende diasporas. De tweetalige titel van het project—met het Engelse my en het Nederlandse oma—is bedoeld om deze persoonlijke benadering over te brengen.
Diva’s. Wereldmuseum Amsterdam
Met de Nahda kwam ook de Arabische film- en muziekwereld op en tot bloei. En ook vrouwelijke artiesten creëerden daarin een plaats voor zichzelf. Ik bracht uitzonderlijk veel tijd door bij deze expo, want de begeleidende teksten, interviews en muziek om (interactief) te luisteren waren heel erg interessant. De rol die deze vrouwelijke artiesten (zangeressen, regisseurs, tekstschrijvers) speelden in de politiek was mij bijvoorbeeld niet bekend. Of dat deze vrouwen tijdschriften oprichtten, of politieke ‘salons’, of succesvolle zakenvrouwen werden. Met klinkende namen als Umm Kulthum, Asmahan, Warda en Fairuz maar ook minder bekende zoals Bahiga Hafez of Badia Masabni,
Het meest bleef me de uitspraak van Umm Khaltoum bij, die als de interviewer aangeeft dat ze bij haar optreden in Parijs in 1967 een gage van 14.000 pond verdiende en die schonk aan de strijd in haar land Egypte zegt: weinig (bijdrage) toch?! Terwijl het de hoogst betaalde gage ooit was, op dat moment.
De tentoonstelling is samengesteld door de Institut du monde Arabe en was o.a. daar in Parijs te zien in 2020 onder de titel Divas: D’Oum Kalthoum à Dalida.
Nami Nami Noooom, Yalla Tnaaam. Mounira al Solh. H’ART museum. Amsterdam
De ABN AMRO Prijs ging dit jaar naar Mounira al Solh. De expo in een vleugel van H’Art Museum (voorheen Hermitage) was klein maar fijn. In de werken van al Solh zijn oorlog en de psychologische gevolgen daarvan vervlochten op subtiele wijze.
National Museum of Qatar
Het National Museum of Qatar is magistraal. Er is geen ander woord voor het door Jean Nouvel ontwerpen gebouw. De stralend witte lagen van het geschulpte gebouw zijn van verre te zien. Het museum is een enorm gebouw dat in een cirkelvorm verschillende exposities herbergt: zo is er het natuurhistorisch gedeelte, is er een oud paleis, een expositie van juwelen (die ik niet wilde zien en de suppoost daarmee op stang joeg). Maar ook een volkenkundig gedeelte waar de culturele erfenis van Qatar te zien is, waar dit grote, traditionele gezichtsbedekkende masker van nomadenvrouwen het uithangbord van is. Een schitterend gebouw, van buiten én van binnen maar de collectie was voor mij een beetje teveel van het goede.
El Anatsui. Triumphant Scale & Women in Society – Mathaf Museum of Modern Art, Doha, Qatar
Het Mathaf Museum of Modern Art in Doha ligt zo’n 15 km van Souq Waqif, het hart van Doha. Met het OV kom je er lastig dus nam ik een taxi. Op het moment van bezoek is er een tijdelijke expositie van El Anatsui, een artiest geboren in Ghana, die later veel omzwervingen maakte. De expositie opent met enorme werken, een soort gordijnen, gemaakt van aan elkaar gehechte flessendoppen en andere soortgelijke materialen. Ze zijn enkele meters bij enkele meters groot en enorm indrukwekkend. Verder zijn er bewerkte houten sculpturen uit zijn vroege perioden en mooie schilderijen van de laatste jaren. Een interessante artiest om kennis mee te maken.
De vaste expositie is zo mogelijk nog interessanter. Onder de titel Women in Society hangen er werken van vrouwelijke kunstenaars of van vrouwen in werken van mannelijke kunstenaars uit Qatar en het (arabische) buitenland. Dit werk van Ismail Fattah sprak me, net als het werk dat er naast hing, in het bijzonder aan. Dit museum mag je eigenlijk niet overslaan als je naar Doha gaat!
MOED: Wat niet gezien wordt – Centraal Museum, Utrecht
De expositie waarvoor ik naar ‘t Centraal Museum kwam: Wat niet gezien wordt. Een expositie over diversiteit en inclusiviteit die in samenwerking is opgezet met MOED, Museum of Equality and Difference. Werken uit eigen collectie van o.a. Nola Hatterman, Steve McQueen, Ary Scheffer en bruikleen van Iris Kensmil, Samuel Aruada worden vanuit een nieuw perspectief bekeken, met als leidende thema: kunnen we onze eigen verhalen in een ander perspectief zien. Zo wordt de vraag gesteld: kunnen we het christendom ook als niet-wit zien? Met indringende foto’s die ons doen nadenken over een zwarte Jezus, een World Press Photo die gezien kan worden als Maria in chador met een lijdende Jezus. Of de homo-erotische geladenheid van veel bijbelse schilderijen. Maar ook werken zoals Sojournour Truth van Iris Kensmil, een schilderij over een tot slaaf gemaakte vrouw die vecht tegen slavernij en voor vrouwenrechten.Een bijzonder interessante expo. Gaat het zien!
Kunstpalast – Düsseldorf, Duitsland
Al jaren staat de vaste collectie van het Kunstpalast in Düsseldorf op mijn to-do-lijstje en eindelijk komt het ervan. Het is een fijne wandeling vanaf het K20 museum langs de Rijnoever naar het museum, met statige gebouwen waar je ook kijkt. Het Kunstpalast is enorm groot. De tijdelijke exposities sla ik over. De vaste collectie begint goed, met de expressionisten zoals Kandinsky, Nolde, Feininger, Kirchner, Schmidt-Rottluff en Pechstein. Ik kom er voor mij nieuwe kunstenaars tegen als Heinrich Hoerle en Yury Kharchenko (zie foto). Verrassend zijn ook een paar kamers met Islamitische kunst en Japanse kunst. En na een sprintje getrokken te hebben door 11e t/m 17e eeuwse kunst is er aan het einde de moderne kunst, waarvan Nam June Paik wel de opvallendste kunstenaar is. De moeite waard dus, deze vaste collectie, zelfs als je de zalen met 11e t/m 17e eeuwse kunst overslaat.
Museum DKM – Duisburg, Duitsland
Het Museum DKM is een wat schizofreen museum: enerzijds zijn er de soms al eeuwenoude werken van de Oriënt tot het verre oosten. Anderzijds de moderne werken van Duitse kunstenaars. Althans, dat denk ik. In het museum zijn geen bordjes opgehangen en je kunt alleen aan de hand van een (ook nog verkeerd gevouwen) boekje door de zalen navigeren. Waardeloos, vond ik.
De expositie Ernst Hermanns und sechs Preisträger aus siebzig Jahren sprak me niet erg aan. Andere werken van bijvoorbeeld Song Dong, Hayato Goto, Richard Long en Erwin Wortelkamp waren best aardig. De zaal met drie werken van Ai Wei Wei was trouwens wel weer interessant: Drie foto’s waarop hij een vaas vasthoudt en vervolgens laat vallen. Een plank met allerlei pastelkleurige vazen en één enorme witte sculptuur in de vorm van een ei. Het werk van Blinky Palermo vond ik niet, and not for a lack of trying. Maar goed. Er waren daarnaast ook nog interessante beelden, foto’s en figuurtjes uit Gandhara (Afghanistan/Pakisten), Ayutthaya en Cambodja. Als je weinig tijd hebt, zou ik eerder de andere twee museum bezoeken maar mocht je een drie kwartier over hebben, dan is ‘t wel de moeite waard.
Tuiza. Federico Guzman. Palacio de Cristal – Madrid, Spanje
In het Palacio de Cristal, een van de onderdelen van Museo Reina Sofia, op een mooie plek aan een vijver in El Parque del Retiro staat de exhibitie Tuiza van Federico Guzman. De Tuiza is de bedoeïnentent van de Sahrawi (een gedeelte van de Westelijke Sahara) en draagt in dit kunstwerk een heleboel sympoliek met zich mee, waar ik door de moeilijke beschrijving al gauw over afhaak. De tent zelf en de setting waarin dit kunstwerk gepresenteerd is zijn bijzonder mooi, dus ik ervaar het zonder de zware achtergrond die de artiest erbij in gedachten had.
Greenbox Museum of Contemporary Art from Saudi Arabia – Amsterdam
Op de vijfde verdieping van een kantoorpand, vlak naast het Leidseplein, zit het kleine kabinetmuseum Greenbox Museum of Contemporary Art from Saudi Arabia verstopt. Zo goed verstopt dat zelfs de receptionist beneden niet weet dat het museum er zit. In de enkele ruimte staan en hangen werken op elk beschikbaar oppervlak. Elk schilderij kan mondeling toegelicht worden en dat levert interessante informatie over bijv. de vrijheid die kunstenaars hebben, de thematiek die gekozen wordt enzovoorts. De werken lopen sterk uiteen, zo hangt er van arts/kunstenaar Ahmed Mater bijvoorbeeld een parodie op La vache qui rit, een gele koe, maar ook een soort röntgenfoto van een menselijk hoofd en torso die met Arabische teksten is bewerkt. Dit laatste werk vind ikzelf het mooist.