Aziatisch paviljoen. Rijksmuseum. Amsterdam

Ik had niet op mijn netvlies dat het Rijks een Aziatisch paviljoen had. Maar toen ik er langs kwam, kon ik er natuurlijk niet weggaan zonder dit paviljoen bekeken te hebben. En er was genoeg te zien. Prachtige beelden uit India en Thailand bijvoorbeeld, maar ook uit China en Japan, Indonesië en Vietnam, daterend uit de periode tussen 2000 voor Chr. en 2000 na Chr.. Waarbij je tegenwoordig niet anders kunt dan denken: roofkunst. En daar verwijst het museum zelf gelukkig ook naar. Over de dilemma’s rondom deze kunst is nog lang niet beslist, dat mag duidelijk zijn.

Welt in Aufruhr. Chagall – Schirn, Frankfurt, Duitsland

Marc Chagall (1887–1985) gilt als einer der bedeu­tends­ten Künst­ler der Moderne. Die SCHIRN widmet ihm nach 15 Jahren erst­mals wieder eine groß ange­legte Ausstel­lung in Deutsch­land: CHAGALL. WELT IN AUFRUHR beleuch­tet eine bislang wenig bekannte, aber wich­tige Seite seines Schaf­fens – die Werke der 1930er- und 1940er-Jahre, in denen sich seine farben­frohe Palette zuneh­mend verdun­kelt.

Als jüdi­scher Maler war Chagall durch das natio­nal­so­zia­lis­ti­sche Regime einer exis­ten­ti­el­len Bedro­hung ausge­setzt. Bereits in den frühen 1930er-Jahren verar­bei­tete er den immer aggres­si­ver werden­den Anti­se­mi­tis­mus und emigrierte 1941 schließ­lich in die USA. Sein künst­le­ri­sches Schaf­fen in diesen Jahren berührt zentrale Themen wie Iden­ti­tät, Heimat und Exil. Mit rund 60 eindring­li­chen Gemäl­den, Papier­ar­bei­ten und Kostü­men zeich­net die Ausstel­lung die Suche des Künst­lers nach einer Bild­spra­che im Ange­sicht von Vertrei­bung und Verfol­gung nach. In der Zusam­men­schau ermög­licht die SCHIRN eine neue und äußerst aktu­elle Perspek­tive auf das Œuvre eines der wich­tigs­ten Künst­ler des 20. Jahr­hun­derts.

Vaste collectie – Museum of Islamic Art (MIA), Doha, Qatar

Het Museum of Islamic Art in Doha, Qatar is wereldberoemd. Het gebouw, ontworpen door eveneens wereldberoemd architect Pei valt mij in realiteit tegen, van buiten dan, omdat het een vrij simpel ogende blokkendoos is. Maar van binnen is het gebouw overweldigend: een bijzonder mooie inrichting van de ruimte met een schitterende manier om de werken tot hun recht te laten komen. En de werken zijn ook mooi: uit allerlei windstreken zijn werken van islamitische kunst bij elkaar gebracht, de beschrijvingen zijn in het Engels en bieden achtergrond. Al met al is het MIA een museum dat je niet wilt missen, als je Doha bezoekt.

MOED: Wat niet gezien wordt – Centraal Museum, Utrecht

De expositie waarvoor ik naar ‘t Centraal Museum kwam: Wat niet gezien wordt. Een expositie over diversiteit en inclusiviteit die in samenwerking is opgezet met MOED, Museum of Equality and Difference. Werken uit eigen collectie van o.a. Nola Hatterman, Steve McQueen, Ary Scheffer en bruikleen van Iris Kensmil, Samuel Aruada worden vanuit een nieuw perspectief bekeken, met als leidende thema: kunnen we onze eigen verhalen in een ander perspectief zien. Zo wordt de vraag gesteld: kunnen we het christendom ook als niet-wit zien? Met indringende foto’s die ons doen nadenken over een zwarte Jezus, een World Press Photo die gezien kan worden als Maria in chador met een lijdende Jezus. Of de homo-erotische geladenheid van veel bijbelse schilderijen. Maar ook werken zoals Sojournour Truth van Iris Kensmil, een schilderij over een tot slaaf gemaakte vrouw die vecht tegen slavernij en voor vrouwenrechten.Een bijzonder interessante expo. Gaat het zien!

Boeddha – Nieuwe Kerk, Amsterdam

Ik heb ‘m uitgesteld tot de laatste dag in Amsterdam, toen ik besloot de expo toch niet te willen missen: Boeddha in de Nieuwe Kerk op de Dam. De exposities zijn altijd relatief klein maar ook eigenlijk altijd goed. Aan de hand van het leven van De Boeddha (als onderscheid van andere boeddha’s) wordt hedendaagse kunst tentoongesteld en een wijd assortiment aan boeddhabeelden vanuit de hele wereld. Er is aandacht voor de levensfasen van boeddha, de grote lijnen, maar bijvoorbeeld ook de betekenis van de handbewegingen, de details. Een interessante expo waar, tot mijn grote verrassing, je Museumkaart wel geldig is en je maar 2,50 van de 17,50 entree hoeft te betalen.

Neueinrichtung Sammlung Islamische Kunst – Museum für Kunst und Gewerbe, Hamburg

shadowVlak naast het Hauptbahnhof van Hamburg ligt het Museum für Kunst und Gewerbe (kunst en industrie), MK&G. Met diverse exposities voor bijna iedereen wat wils. Ik kom voor de nieuw ingerichte expositie van Islamitische kunst, waarvoor ik eerst door de expositie van Oost-Aziatische en Boeddhistische kunst kom. Op eenvoudige en rustige manier zijn de werken tentoongesteld. Het museum wil met deze expositie vooroordelen tegengaan, in een tijd waarin teveel historisch waardevolle artefacten vernietigd worden. De expositie loopt uiteen van spotstrips van een jonge Tunesische die de verhouding tussen autochtone Duitsers en Duitsers van niet-Duitse komaf aan de kaak stelt tot oude architectonische elementen. Van mozaïeken waaruit de gezichten van dieren weggehakt zijn tot tekenfilmpjes over de Burka Avenger, een in burka gekleed meisje dat als wees is opgegroeid en maatschappelijke misstanden bestrijdt. Een kleine maar interessante expositie.

Bekeerd. Moslim worden – moslim zijn – Amsterdam Museum

bekeerd De tentoonstelling Bekeerd. Moslim worden – moslim zijn in het Amsterdam Museum is klein en mist diepgang. Er wordt kort beschreven hoe men praktisch moslim wordt (door het uitspreken van de geloofsgetuigenis) en welke verplichtingen de religie met zich meebrengt. Maar volgens mij had er meer diepgang bereikt kunnen worden door meer achtergrond te schetsen: wat motiveert deze mensen? Komen zij al uit religieuze omgevingen? Welke aspecten van de islam spreken hen aan? Hoe geven ze vorm aan religie in hun dagelijks leven? Met een promotieonderzoek als basis had er volgens mij meer uitgehaald kunnen worden.