Category Archives: sculpturen
Barbara Hepworth. Rijksmuseumtuinen – Amsterdam
Louise Bourgeois. The Woven Child – Hayward Gallery, Londen
Ellsworth Kelly. Rijksmuseumtuinen – Amsterdam
El Anatsui. Triumphant Scale & Women in Society – Mathaf Museum of Modern Art, Doha, Qatar
Het Mathaf Museum of Modern Art in Doha ligt zo’n 15 km van Souq Waqif, het hart van Doha. Met het OV kom je er lastig dus nam ik een taxi. Op het moment van bezoek is er een tijdelijke expositie van El Anatsui, een artiest geboren in Ghana, die later veel omzwervingen maakte. De expositie opent met enorme werken, een soort gordijnen, gemaakt van aan elkaar gehechte flessendoppen en andere soortgelijke materialen. Ze zijn enkele meters bij enkele meters groot en enorm indrukwekkend. Verder zijn er bewerkte houten sculpturen uit zijn vroege perioden en mooie schilderijen van de laatste jaren. Een interessante artiest om kennis mee te maken.
De vaste expositie is zo mogelijk nog interessanter. Onder de titel Women in Society hangen er werken van vrouwelijke kunstenaars of van vrouwen in werken van mannelijke kunstenaars uit Qatar en het (arabische) buitenland. Dit werk van Ismail Fattah sprak me, net als het werk dat er naast hing, in het bijzonder aan. Dit museum mag je eigenlijk niet overslaan als je naar Doha gaat!
KAWS. He eats alone – The Fire Station, Doha, Qatar
Every since I found out there was a KAWS exhibit in The Fire Station I was super exhilarated. The exhibit in The Fire Station was amazing: more than life size sculptures, murals and paintings in bright colors. His well known figures with the crossed out eyes of course but also works I hadn’t seen before. The four museum guards were a little much for the size of the exhibit but hey… Loved it!
Do not touch, caress! Jaume Plensa – Museum Beelden aan Zee, Scheveningen
Schitterende sculpturen van Jaume Plensa staan binnen en buiten het Museum Beelden aan Zee in Scheveningen. De afgelopen jaren heb ik al een flink aantal werken van Plensa gezien: van een sculptuur in Yerevan, Armenië die ik pas later, op foto’s, herkende als een Plensa, tot een waanzinnig indrukwekkend beeld in de haven van Antibes. Maar ook de ‘straatverlichting’ in het hart van Nice. Nieuw zijn de werken dus niet voor me. Maar in het grauwe weer van deze septemberochtend hebben ze weer een andere dimensie. De stalen beelden voor het museum met hun snijlijnen, de albaster-witte hoofden, het getinkel van de letters in de opengewerkte sculpturen in de binnentuin en niet te vergeten de warm verlichte gezichten in de hoofdzaal. Een schitterend geheel. Een leuke bijkomstigheid was ook de expositie van Kees Gubbels, waarvan ik tot op heden alleen werken had gezien bij ArtZuid en in het Kröller-Muller.
Felix Fénéon (1861 – 1944) – Musée du Quai Branly, Parijs, Frankrijk
Het Musée du Quai Branly is mijn alltime favoriete volkenkundige museum. De architectuur, de tuin, de verlichting én natuurlijk de collectie. Ze zijn allemaal indrukwekkend. Dit keer kom ik voor de expositie van Felix Fénéon. Een kunstcriticus die als één van de eersten begon met het verzamelen van werken uit overzeese gebieden, met name uit Afrika. Maar ook verzamelde hij schilderijen van schilders uit zijn tijd, zoals de werken in deze expositie: schilderijen waarin zwarte mensen een hoofdrol spelen.Het is in deze tijd van inclusieve kunst een mooie invalshoek. Een bezoekje waard. Het is jammer dat de expositie in Musée l’Orangerie waarin meer van zijn verzamelde Europese kunst getoond wordt, pas in oktober opent. Die loop ik dus mis.
Calder / Picasso – Musée Picasso, Parijs, Frankrijk
De expositie van Calder – Picasso stond na de Islamic Art Department van het Louvre bovenaan mijn verlanglijstje van exposities voor deze trip naar Parijs. En wat was het de moeite waard. Op fraaie wijze, soms onnavolgbaar dat wel, worden stukken uit de collectie van Picasso ontsloten door ze te koppelen aan werken van Alexander Calder. Maar ook van Calder krijg ik een volledig andere kant te zien dan de mobiles die ik voornamelijk van hem ken. Ultrafijne figuratieve draadinstallaties bijvoorbeeld, of sculpturen van menselijke figuren. Een expositie waar ik bijzonder blij van werd!
Alberto Giacometti. Narrating the Body – Fondation Giacometti, Parijs, Frankrijk
Dit jaar liep ik de expositie van Giacometti mis in Museum de Fundatie in Zwolle. De kans om deze expo dunnetjes over te doen is er met de Fondation Giacometti in Parijs. In het Institut Giacometti exposeren zij werken van Alberto Giacometti in een schitterend bewaard gebleven oud pand met veel authentieke elementen. In de kelder, waar ook de entree is, zie je de opzet van zijn atelier. Op de verdieping staat een verzameling van zijn werken die in de geornamenteerde omgeving extra schraal, mager zo je wilt, afsteken. Een schitterende combinatie!
Biënnale 2019 – Artzuid, Amsterdam
Artzuid levert altijd bijzondere sculpturen op in de open ruimte. De expositie is gratis te bezoeken, of met gidsje voor 3 euro. Tijdens vorige uitstapjes naar Amsterdam kwam ik al herhaaldelijk langs de vrolijke hond ‘Your dog’ van Yoshitomo Nara waar ik onlangs een versie ‘om de hoek’ van aantrof in Museum Voorlinden in Wassenaar. Maar de expositie biedt sowieso veel moois: een zwart witte sculptuur van kunststof van Jean Dubuffet, een Denker van Rodin voor het Hilton Hotel, een kinetische installatie van Jesus Rafael Soto met duizenden blauwe bewegende draden, een groot, plat hoofd van Jaume Plensa (die nog op het verlanglijstje staat in het museum Beelden aan Zee deze zomer). Een Karel Appel, een erg flexibele dame ‘Myth Sphinx’ van Marc Quinn, een enge haas van Henk Visch, de erg coole Nijinski-haas van Barry Flanagan en de mooie duim van César voor de ontvangstruimte van ArtZuid. En dan heb ik nog niet eens alles gezien! Maar niet getreurd, de expo loopt tot ergens in september. Tijd genoeg om de rest ook nog eens te gaan zien.
Louise Bourgeois in de Rijksmuseumtuinen – Rijksmuseum, Amsterdam
Na het indrukwekkende spinnenpaar in het Gemeentemuseum in Den Haag en de nog veel indrukwekkender Maman bij het Guggenheim Museum in Bilboa, kon ik niet wachten op de sculpturen van Louise Bourgeois in de Rijksmuseumtuinen. Naast een innig vervlochtend spinnenpaar zijn er ook abstractere werken, een wat amorf stuk en, aan de voorkant van het Rijksmuseum een supergrote spin die solitair zijn plek inneemt. De kleinere kunstwerken, zoals de vervlochten handen zeggen me niet zoveel. Maar de schitterende ‘coconnen’ die samen in een boom hangen zijn weer prachtig. Al met al een mooie balans. En net als elk jaar is deze gratis expositie geweldig!
Women of Japan / VOC Japan / Living Colours / Andy Warhol. Forever Young – Museum No Hero, Delden.
Mijn bezoekje aan Museum No Hero in Delden stelde ik twee dagen uit zodat ik ook de expositie Andy Warhol – Forever Young erbij mee kon pakken. Dat betekende vier exposities in één museum. Ik begin dus maar boven, waar vooral foto’s van fotografen Steve Schapiro, David McCabe, Billy Name e.a. hangen, aangevuld met vijf of zestal werken van Warhol, waaronder zeefdrukken van Marilyn Monroe, Beatrix en de Engelse koningin. Een kleine presentatie maar interessant.
Vervolgens beland ik bij VOC Japan – Nederland. Deze expo schets de geschiedenis van een tijdperk waar ik eigenlijk niets van weet. Het porselein komt van diverse bronnen (waaronder Landgoed Twickel) maar serviesgoed vind ik niet erg spannend. Dan hangen er nog wat willekeurige werken, waaronder een mooie Appel en een Leo Gestel die me aansprak. Net als de Chinese dames die er al vanaf het begin hangen.
Door dus naar Living Colours, een expo over de ongekende precisie van de Post-Painterly Abstraction, met twee strakke werken van Frank Stella, en Expressionistische Abstractie. Maar er staat ook een rode plexiglas wolf van Orlinski en een grote industriëel aandoende sculptuur van Louise Nevelson bijvoorbeeld.
En op de benedenverdieping is de expositie Women of Japan. Die is erg gevariëerd: er zijn een paar kimono’s, er hangen een paar interessante foto’s van westerse fotografen van Japanse vrouwen, er zijn verhalen opgetekend van Japanse vrouwen en er zijn mooie prenten over de rol van de Japanse vrouw. In deze sectie vallen eigenlijk het meest de seksinstructies op, waarop veelal het mannelijk geslacht buitenproportioneel is afgebeeld, om destijds de lachers op de hand te krijgen.
Kunsthalle Bremen – Bremen, Duitsland
Als er één museum in Bremen een aanrader is, dan is het wel de Kunsthalle. Aan de kop van de wijs Ostertor ligt dit indrukwekkende museum met al mijn usual suspects en meer: van Alechinsky tot Lovis Corinth, van Rodin tot Kirchner, van Bonnard tot Pisarro. In de hal hangt een enorm werk, muren groot, van Sarah Morris, die ook de muren bij het K21 in Düsseldorf maakte. En een paar kleine Alechinsky’s, een lichtsculptuur van James Turrell. Maar ook hangen er een paar Vasarely’s, een kunstenaar met wiens werk ik in 2011 voor het eerst kennis maakte in het Cafesjian Museum of Art in Yeravan (Armenië). Dat laatste was sowieso een geweldig museum: als je alleen al kijkt naar de sculpturen voor de deur: een dikke kat van Botero voor de deur, en traplopende personen van Lynn Chadwick, maar ook zag ik voor het eerst een sculptuur van een zittende man van Jaume Plensa. Maar goed, de Kunsthalle in Bremen is fantastisch en maakte in ieder geval mij helemaal happy. Het mooist was wel een stilleven van Jawlensky.
Nam June Paik Award 2018. Internationaler Medienkunstpreis der Kunststiftung NRW – Westfälischer Kunstverein
Afgelopen mei in Londen kwam ik voor ‘t eerst in aanraking met kunst van Sondra Perry, het indrukwekkende lichtkunstwerk Typhoon coming on in het Sackler. Dus toen ik haar naam zag bij de Nam June Paik Award, was ik geïnteresseerd hoewel ik meestal niet voor mediakunst te porren ben. Maar de Westfälischer Kunstverein ligt tussen de parkeergarage en het Picasso Museum, net vóór het LWL-Museum dus een snelle stop is er zo gemaakt. Ik ben de enige bij de expositie en neem wat meer tijd dan normaal, bij een videowerk van de Nederlandse Melanie Bonajo over veranderingen in de digitale wereld. Of bij het geluidskunstwerk van Hanne Lippard, waarin uit diverse boxen een verhaal verteld wordt. Het werk van Sondra Perry uiteindelijk, valt wat tegen. Op 3 verschillende schermen spelen verhalen, zoals bijvoorbeeld een bijgetekend gezicht waarop wordt ingezoomd en uitgezoomd. Of een verhaal van een basketbalspeler (is mijn inschatting) die zijn medespelers en zijn relatie tot hen beschrijft. In ieder geval is ‘t lang niet zo indrukwekkend als haar werk in Londen een tijd terug. Maar desalniettemin een leuke korte stop, met als afsluiter kinetische werken in een aparte zaal, die aangedreven worden door cassetterecorders.
Hamburger Bahnhof. Museum für Gegenwart – Berlijn, Duitsland
Het nadeel van hoge verwachtingen is dat ze zelden worden waargemaakt. Waar ik 10 jaar geleden een waar indrukwekkende ervaring had bij het Hamburger Bahnhof Museum, bestond de spanning en sensatie er nu vooral uit dat ik, om er te komen, onder beukende muziek en rook langs een stroom anti-AfD-demonstranten en tientallen politiebussen moest. Het museum zelf verraste alleen in de eerste zaal. Met een flink aantal werken van Warhol, waaronder de grote Mao en een Robert Rauschenberger, werd de toon gezet. Althans, dat dacht ik want in het verdere museum was er niet veel waar ik warm voor liep. En da’s best knap, gezien de grootte van het museum en het aantal werken dat er hangt. Natuurlijk, ik was tevreden met een Pollock, een Kahlo, een Nolde in Tahiti-sferen, net als de Gaugain, een Pechstein en een surrealistische Rothko. Of een Walter Dahn, een artiest die ik niet eerder tegenkwam. Een grappige samenloop van omstandigheden was wel de expositie van Indiase kunst, met bijvoorbeeld een luchtig lijnenwerk van Laxman Pai (zie afbeelding), terwijl ik net een crimeboek lees waarin de Indiase kunstwereld de hoofdrol speelt. Verder is er een vleugel waarin allerlei sculpturen staan, een nogal kubistisch aandoende Louise Bourgeois die in de verste verte geen relatie heeft met haar overbekende Maman, maar ook Dubuffet en Moore. Fraai, dat wel. Maar overall waren mijn verwachtingen voor dit museum te hoog gespannen!
Permanente collectie – Centre Pompidou, Parijs
Als ik langs de lange rij weet te glippen door ter plekke nog een e-ticket te boeken, sta ik in het Centre Pompidou om me heen te kijken. Ik kan me niet herinneren hier eerder binnen te zijn geweest. Ondanks een expo van César begin ik met de hedendaagse kust op de vierde verdieping en de moderne kunst op de vijfde verdieping van Gallery 1. Op de vierde verdieping vind ik niet veel werken die me aanspreken, ondanks de ontelbare werken die er hangen. Met uitzondering van een Jean Michel Basquiat, daar word ik altijd blij van. Maar ook een van de naargeestige Niki de St Phalle werken en een paar Yes Klein’s. De vijfde verdieping daarentegen is één en al blije verrassing: niet alleen vind ik er Le Jardin d’Hiver van Dubuffet, Carl Andre, Judd, Jeff Wall, Matisse, Modigliani, Picasso, Pollock en meerdere Calders, ik vind er ook een bijzonder mooie Rothko, vier Klee’s, een bloederige Yayoi Kusama en een schietschilderij van Niki de St Phalle. Maar dat is nog niet eens alles.
Ook ontdek ik er mooie Sonia Delaunay’s, de voor mij nieuwe Jean Fautrier, een mooi werk van Capogrossi en meerdere van Dongen’s. Na deze twee immense verdiepingen vol mooie kunst (en al twee musea eerder op de dag) zit ik zo vol met indrukken dat ik de expo van César moet overslaan. Wat een succes, dit impromptu ingevoegde museumbezoek!
Permanente collectie – Musée d’Art Moderne de la Ville de Paris, Parijs
In de tijd dat een vriendin een huis aan de voet van de Eiffeltoren had en ik daar met regelmaat mocht housesitten heb ik bijzonder veel musea in Parijs bezocht. Het Musée d’Art Moderne heeft met regelmaat bijzondere exposities, zoals de Basquiat-expositie die ik misliep door bizar lange wachtrijen, maar vooral ook een mooie permanente collectie. Een collectie die ook nog eens gratis te bezoeken is. Ook nu stelt het museum niet teleur. Veel van mijn ‘usual suspects’ zijn vertegenwoordigd. Zo vind ik er werken van Appel, Hantaï, Matisse (Danseuse assisse, heel fraai), Chagall, Bonnard, De Vlaminck, Hartung, Delaunay, Dufy, Modigliani en fraaie Van Dongen’s (zie afbeelding). Ik zie voor het eerst een schilderij van Tal Coat en kunstenaars die voor mij nieuw zijn: Auguste Herbin en Jean Helion met werken die me aanspreken. En ook nog sculpturen van Arp en Matisse. Al met al weer een bijzonder mooi bezoek!
Vaste collectie – Museum Arnhem, Arnhem
Omdat ik letterlijk om de hoek van het Museum Arnhem moest zijn voor mijn werk, maakte ik van de kans gebruik om in een verlate pauze dit museum voor moderne kunst te bezoeken. En het is een bezoek waard. Het museum is niet erg groot en bood mij veel nieuwe kunstenaars, waarvan ik nog nooit werk had gezien. En een paar oude bekenden. Zowaar hingen er twee werken van Marlene Dumas die ik eens niet vreselijk vond: Emily en Guilt of the priviliged. Er was een Zadkine, een mooi portret van Sluijters (Dame met fiets) en een paar Pyke Kochs (ugh). De werken van Klaas Gubbels vind ik wel erg aansprekend, net als The Warrior, een sculptuur van Henry Moore in de tuin. Een paar nieuwe ‘jonge’ artiesten die me aanspraken waren Heidi Sincuba in rood, wit en blauw en de werken van Esire Erheriene-Essi, die de Ku Klux Klan en racisme adresseert in haar werken. En om met de meest grappige te eindigen: de Borstentros van Maria Roos.
Banksy & Dali – MOCO, Amsterdam
Bij mijn eerste bezoek aan het Moco in Amsterdam werden naast Banksy, het hoofdthema van het museum, werken van Andy Warhol getoond. Inmiddels is de tijdelijke expositie in het souterrain vervangen door werken van Salvador Dali. Naast surrealistische schilderijen en tekeningen zijn er een klein aantal sculpturen, kledingstukken én staat er de befaamde Mae West Lips Sofa, een bank in de vorm van lippen die in combinatie met andere werken een gezicht vormt. Ik zag die bank 14 jaar geleden voor ‘t eerst in het Dali Museum in Figueres, Spanje. En ik vond de opstelling nog steeds even briljant. De museumkaart is er niet geldig, maar geeft je wel 3 euro korting op de entree.