Louise Bourgeois. To Unravel a Torment – Museum Voorlinden, Wassenaar

Na de expositie met een flink aantal sculpturen in de Rijksmuseumtuinen én een Maman in het congrescentrum van Doha, Qatar is het geweldig om deze overzichtstentoonstelling van Bourgeois in Nederland te kunnen zien. Veertig werken hangen er, van het Glenstone Museum, The Easton Foundation en Voorlinden zelf, in 8 zalen. De Maman in de tuin is de enige spin, maar wel de grootste die ze ooit heeft gemaakt. Haar vroege sculpturen zijn lang en slank, de daaropvolgende periode zijn haar sculpturen met name macaber. Haar tekeningen, schilderijen en textielwerken zijn verrassend, ondanks de vaak wel zware thematiek die er, gezien de titel van de expo, achter moet zitten. Haar installaties vragen wat meer verbeelding. Al met al een expositie die ik bijzonder mooi vind en waar ik erg van genoten heb.

Anselm Kiefer – Museum Voorlinden, Wassenaar

Museum Voorlinden exposeert 5 werken van Anselm Kiefer in de tuinzaal. Kiefer, geboren aan het einde van de Tweede Wereldoorlog, heeft in zijn werken de oorlog als rode draad. Drie enorme werken met een enorme gelaagdheid van materialen hangen er, een sculptuur van wat lood lijkt en een installatie van blaadjes in een glazen cabine. De schilderijen zijn donker, duister en indrukwekkend. Het luchtige van de installatie van blaadjes daarmee in schril contrast. Zijn werken kwam ik al vaker tegen, vaak in Duitsland maar ook op onverwachte andere plekken. Mooi om even mee te pakken naast de expo van Louise Bourgeois.

National Museum of Qatar

Het National Museum of Qatar is magistraal. Er is geen ander woord voor het door Jean Nouvel ontwerpen gebouw. De stralend witte lagen van het geschulpte gebouw zijn van verre te zien. Het museum is een enorm gebouw dat in een cirkelvorm verschillende exposities herbergt: zo is er het natuurhistorisch gedeelte, is er een oud paleis, een expositie van juwelen (die ik niet wilde zien en de suppoost daarmee op stang joeg). Maar ook een volkenkundig gedeelte waar de culturele erfenis van Qatar te zien is, waar dit grote, traditionele gezichtsbedekkende masker van nomadenvrouwen het uithangbord van is. Een schitterend gebouw, van buiten én van binnen maar de collectie was voor mij een beetje teveel van het goede.

Look. Andrii Abhinava Chernovil – Katara Cultural Village, Doha, Qatar

Het Katara Cultural Village zou één groot cultureel geheel moeten zijn. Vanaf de metro kom je in een soort doolhof van gebouwen formaat Bijenkorf, te beginnen met Galerie Lafayette, en doorzettend in gebouwen die zuiver op Qatari gericht zijn met producten die binnen hun maatschappij passen. De beloofde cultuur blijft onzichtbaar, misschien verstopt in één van de grotere gebouwen, of nu gewoon niet aanwezig. Het enige wat ik tegenkom is een kleine expositie van schilderijen over Qatar van de Oekraïense schilder Andrii Abhinava Chernovil. Zweverige, bijna impressionistische schilderijen met rare lijsten. Een kleine expo die leuk was om even de warmte voor uit te stappen maar verder niet heel schokkend.

El Anatsui. Triumphant Scale & Women in Society – Mathaf Museum of Modern Art, Doha, Qatar

Het Mathaf Museum of Modern Art in Doha ligt zo’n 15 km van Souq Waqif, het hart van Doha. Met het OV kom je er lastig dus nam ik een taxi. Op het moment van bezoek is er een tijdelijke expositie van El Anatsui, een artiest geboren in Ghana, die later veel omzwervingen maakte. De expositie opent met enorme werken, een soort gordijnen, gemaakt van aan elkaar gehechte flessendoppen en andere soortgelijke materialen. Ze zijn enkele meters bij enkele meters groot en enorm indrukwekkend. Verder zijn er bewerkte houten sculpturen uit zijn vroege perioden en mooie schilderijen van de laatste jaren. Een interessante artiest om kennis mee te maken.

De vaste expositie is zo mogelijk nog interessanter. Onder de titel Women in Society hangen er werken van vrouwelijke kunstenaars of van vrouwen in werken van mannelijke kunstenaars uit Qatar en het (arabische) buitenland. Dit werk van Ismail Fattah sprak me, net als het werk dat er naast hing, in het bijzonder aan. Dit museum mag je eigenlijk niet overslaan als je naar Doha gaat!

Vaste collectie – Museum of Islamic Art (MIA), Doha, Qatar

Het Museum of Islamic Art in Doha, Qatar is wereldberoemd. Het gebouw, ontworpen door eveneens wereldberoemd architect Pei valt mij in realiteit tegen, van buiten dan, omdat het een vrij simpel ogende blokkendoos is. Maar van binnen is het gebouw overweldigend: een bijzonder mooie inrichting van de ruimte met een schitterende manier om de werken tot hun recht te laten komen. En de werken zijn ook mooi: uit allerlei windstreken zijn werken van islamitische kunst bij elkaar gebracht, de beschrijvingen zijn in het Engels en bieden achtergrond. Al met al is het MIA een museum dat je niet wilt missen, als je Doha bezoekt.

40 Different Narratives. Reza Doust – The Fire Station, Doha, Qatar

Iraans-Canadese kunstenaar Reza Doust exposeert in één van de expositieruimte bij The Fire Station in Doha. In de expo 40 Different Narratives geeft hij zijn interpretatie op de werken van Mirza Ali, een kunstenaar uit de 16e eeuwse Safawiedische Gouden Eeuw. Het resultaat is een collage van elementen die samen een soort droombeeld vormen. De artiest was op het moment van mijn bezoek in de studio aan het werk. Interessant om te zien.

Mubarak Nasser Al-Thani -The Fire Station, Doha, Qatar

Bij The Fire Station in Doha zijn verschillende expositieruimtes. In één ervan is een expositie met werken van Mubarak Nasser Al-Thani. Kleurrijke werken van drukke stedelijke landschappen. Een interessante kleine expo waar verbazingwekkend veel mensen rondliepen. En op de bovenverdieping is een installatie met een soort kerstboompieken en bedrukte doeken van Bouthayna Al Muftah, één van Qatar’s bekendste hedendaagse artiesten.

KAWS. He eats alone – The Fire Station, Doha, Qatar

Every since I found out there was a KAWS exhibit in The Fire Station I was super exhilarated. The exhibit in The Fire Station was amazing: more than life size sculptures, murals and paintings in bright colors. His well known figures with the crossed out eyes of course but also works I hadn’t seen before. The four museum guards were a little much for the size of the exhibit but hey… Loved it!

Spectrosynthesis II – Exposure of Tolerance: LGBTQ in Southeast Asia – Bangkok Art & Culture Center (BACC), Bangkok, Thailand

Het BACC ligt in het hartje van de stad en is één groot cultureel centrum met diverse exposities over het 8 verdiepingen tellende moderne gebouw. De belangrijkste expositie op het moment dat ik bezoek gaat over LGBTQ-rechten in Zuid-Oost Azië. Dat is wereldwijd een onderwerp dat speelt. In deze expositie met name fotografie van verschillende Aziatische fotografen. Indringende werken die resoneren, als je de vertegenwoordiging van LGBTQ in de Thaise samenleving ziet. Verder zijn er nog diverse andere exposities die ook allemaal in meer of mindere mate rond hetzelfde thema spelen. Ben je in centraal Bangkok, dan is hier binnenlopen zeker de moeite waard. En de entree is ook nog eens gratis.

Vaste collectie – Museum of Contemporary Art (MOCA), Bangkok, Thailand

Het MOCA Bangkok stond hoog op mijn verlanglijstje. Het museum ligt 14 km uit het centrum van de stad en is met het OV moeizaam te bereiken. Dus nam ik een taxi en zelfs dat was een crime. Het museum is een geweldig gebouw, zowel van binnen als van buiten. De kunst daarentegen is… bijzonder! Het overgrote deel van de werken is surrealistisch, een combi tussen Dali en Jeroen Bosch. Het is interessant te zien hoe de kunst hier gedefinieerd wordt door de overheersende cultuur. Maar als ik eerlijk ben zijn de werken niet aan mij besteed.

Van proef tot perfectie: Edouard Vuillards prentenserie ‘Paysages et Interieurs’ – Van Gogh Museum, Amsterdam

Edouard Vuillard ken ik voornamelijk vanuit zijn rol als kunstenaar in de Nabis. In Paysages et Interieurs toont het Van Gogh Museum lithografieën en hun totstandkoming: van schets tot litho. Eerlijk gezegd vind ik de schetsen vaak mooier dan de litho’s maar wat wel inzichtelijk gemaakt wordt, is het moeizame proces van de totstandkoming. Aardig om even binnen te lopen.

Jean-Francois Millet. Zaaier van de moderne kunst – Van Gogh Museum, Amsterdam

Ik verwachtte, net als bij de andere tijdelijke exposities, met een half uurtje wel klaar te zijn. Maar de expositie Jean-Francois Millet. Zaaier van de moderne kunst is boven verwachting mooi én een stuk groter dan verwacht. De werken van Millet worden afgezet tegen tijdgenoten en de ontwikkelingen in zijn tijd. En ze worden gelinkt aan schilders die zijn werken als inspiratiebron namen, en dat is soms echt heel erg letterlijk een nageschilderd werk in de eigen stijl van de artiest. Je ziet hier werken van Munch (heel mooi), Winslow Homer die ik nog niet kende, natuurlijk Van Gogh maar ook Pisarro, Seurat, Modersohn-Becker en zelfs Dali en Malevich. Een fijne verrassing!

Migranten in Parijs – Stedelijk Museum, Amsterdam

De expositie Migranten in Parijs is geweldig! Een veelheid van artiesten, het museum geeft aan zo’n 50, die ik vrijwel allemaal ken én mooi vind, zijn vertegenwoordigd omdat zij begin 20e eeuw in Parijs werkten. Niet alleen Chagall, Picasso en Mondriaan, er zijn ook schitterende werken van Van Dongen, Robert Delaunay, Paula Modersohn-Becker, Man Ray, Brassaï en Eva Besnyö. En werken van Afrikaanse kunstenaars, de mij nog onbekende Jules Pascin en idem Emmy Andriesse, en een schitterende goudglanzende sculptuur in de vorm van een hert van Ossip Zadkine. Al met al een expositie waar je blij van wordt!

Do not touch, caress! Jaume Plensa – Museum Beelden aan Zee, Scheveningen

Schitterende sculpturen van Jaume Plensa staan binnen en buiten het Museum Beelden aan Zee in Scheveningen. De afgelopen jaren heb ik al een flink aantal werken van Plensa gezien: van een sculptuur in Yerevan, Armenië die ik pas later, op foto’s, herkende als een Plensa, tot een waanzinnig indrukwekkend beeld in de haven van Antibes. Maar ook de ‘straatverlichting’ in het hart van Nice. Nieuw zijn de werken dus niet voor me. Maar in het grauwe weer van deze septemberochtend hebben ze weer een andere dimensie. De stalen beelden voor het museum met hun snijlijnen, de albaster-witte hoofden, het getinkel van de letters in de opengewerkte sculpturen in de binnentuin en niet te vergeten de warm verlichte gezichten in de hoofdzaal. Een schitterend geheel. Een leuke bijkomstigheid was ook de expositie van Kees Gubbels, waarvan ik tot op heden alleen werken had gezien bij ArtZuid en in het Kröller-Muller.

Prince(sse)s des villes – Palais de Tokyo, Parijs, Frankrijk

Op mijn laatste dag in Parijs waag ik toch de trip naar het Palais de Tokyo, al vond ik tot nu toe de exposities in dit museum altijd dusdanig bizar of onbegrijpelijk dat ik er niet zoveel mee kan. Maar ik verwacht dat de expositie Prince(sse)s des Villes, waarin werken uit Dhaka, Teheran, Mexico, Manila, Lagos en meer getoond worden, anders is. Dat blijkt niet terecht. Op een paar werken na is het een bonte verzameling van werken die mij niet aanspreken of die ik niet begrijp. De werken die me wel aanspreken zijn de wat traditionelere, zoals deze schildering. Of een orka, waar allerlei zaken uit zijn lijf puilen.

Felix Fénéon (1861 – 1944) – Musée du Quai Branly, Parijs, Frankrijk

Het Musée du Quai Branly is mijn alltime favoriete volkenkundige museum. De architectuur, de tuin, de verlichting én natuurlijk de collectie. Ze zijn allemaal indrukwekkend. Dit keer kom ik voor de expositie van Felix Fénéon. Een kunstcriticus die als één van de eersten begon met het verzamelen van werken uit overzeese gebieden, met name uit Afrika. Maar ook verzamelde hij schilderijen van schilders uit zijn tijd, zoals de werken in deze expositie: schilderijen waarin zwarte mensen een hoofdrol spelen.Het is in deze tijd van inclusieve kunst een mooie invalshoek. Een bezoekje waard. Het is jammer dat de expositie in Musée l’Orangerie waarin meer van zijn verzamelde Europese kunst getoond wordt, pas in oktober opent. Die loop ik dus mis.

Paris d’Amour – Salle St. Jean, Parijs, Frankrijk

Omdat de Librairie Azzedine Azaïa om onbekende redenen gesloten blijkt te zijn, wip ik langs bij Salle St. Jean in het Hotel de Ville van Parijs. Op dat moment weet ik niet dat de expositie Paris d’Amour getoond wordt. Een expositie over homosexualiteit in films, volledig in het Frans. Veel meer dan plaatjes kijken kan ik dus niet want mijn Frans is niet toereikend voor diepgaande verhalen. En de toelichtingen zijn erg talig. Maar deze expositieruimte is er eentje om in de gaten te houden, omdat hier vrijwel doorlopend (gratis) exposities met fotografie getoond worden.