My Oma is een tentoonstellingsproject dat zich richt op de figuur van de grootmoeder.
Het project verkent persoonlijke en culturele erfenissen die voorkomen uit zowel genegenheid als conflict. Het brengt kunstenaars en verhalen samen, evenals kunstwerken en theorie die centrale kwesties van onze tijd verwoorden: ervaringen van immigratie, dissonant erfgoed en veranderende genderrollen.
My Oma besteedt speciale aandacht aan belichaamde kennis en verhalen op kleine schaal. In het licht van een ontwikkelende politieke polarisatie, benadrukt My Oma juist historische perspectieven, versterkte intergenerationele banden en vieren we kennis behouden door verschillende diasporas. De tweetalige titel van het project—met het Engelse my en het Nederlandse oma—is bedoeld om deze persoonlijke benadering over te brengen.
Als ik even binnenstap bij Kunstinstituut Melly, geeft de kassier aan dat ik even op de website moet kijken. En dan blijkt dat ik vergeten was dat er een expo van Pris Roos in Rotterdam is. Jaiks. En wel in Tent, het platform voor hedendaagse kunst in de Witte de Withstraat. Het zijn mixed-media installaties met portretten van negen individuen. De geportretteerden ontvouwen hun gelaagde reis door middel van gesprekken met de kunstenaar, vastgelegd in audiofragmenten. Met de solotentoonstelling ‘what it is, what it means and what i would like it to be’ creëert Roos een ruimte waarin je je eigen familiegevoel kunt onderzoeken en je thuis kunt voelen.
Expo van kunstenaars die de stad observeren en hun reflecties in tekeningen verbeelden: de stadstekenaars. Dit jaar hebben Xaviera Altena, Johan Kleinjan en Nuno Orlando de taak de spanning tussen stad en natuur in beeld te brengen. Kunsthal Rotterdam toont het eindresultaat in de tentoonstelling ‘Getekend: Rotterdam! Urban Jungle’, te zien vanaf zaterdag 14 oktober.
Verschillende werken van jonge kunstenaars, zoals Maaike Kramer, Peim van der Sloot, Jan van der Pol en Monica Mays. Vorig jaar heb ik de expo gemist, maar ik zag dat de winnaar van vorig jaar, Monali Meher, in de jury zat. En van haar zag ik twee jaar geleden een expo in Het Atelier in Brugge, toevallig in de straat waar mijn guesthouse zat.
Mooie werken, allemaal gebaseerd op rampspoed, politiek falen of schrijnende situaties in de wereld. In deze expo ook een aantal werken die ik al eerder zag. Zo is de installatie van fietsen hier een centraal werk. Waar ik die zag, weet ik niet meer. Maar uit de expo in Cambridge was hier behang gemaakt en het trio aan foto’s waarop WeiWei een oude Mingvaas vernietigt hing er ook. En eerder zag ik het werk met de duizenden zonnebloemzaadjes al. Ook van deze weet ik niet precies waar. Maar er hingen en stonden ook veel nieuwe werken, die ik niet eerder zag. Zo vond ik het werk van het verwrongen vlechtstaal misschien wel het meest indrukwekkend: vlechtstaal uit scholen die tijdens een aardbeving het begaven, vanwege het gebruik van ondermaatse materialen met als gevolg heel veel dode kinderen, en ouders die bij hun zoektocht naar hun kinderen gearresteerd waren omdat de Chinese overheid de waarheid wilde verdoezelen. Bijzonder goede expo.
Israëlische kunstenaar Doron Langberg schildert m.n. zijn relaties, aangevuld met een aantal mooie schilderijen van planten.
Schitterende eerste solotentoonstelling van AiRich, waarin de kunstenaar niet alleen de zwarte identiteit verkent maar ook haar eigen Afro-Surinaamse wortels. Dit laatste doet ze met name in de serie Den Doro, waarin ze van Surinaamse klederdracht muteert naar futuristische, mythische wezens. Toen ik de aankondiging voor deze expo zag was ik vooral getriggerd door de kopieën van Grace Jones, maar de voorstelling was zoveel meer. En dat ik nog even een rondje kon lopen langs de expo van Yayoi Kusama die ik eerder al hier in het Stedelijk bekeek, dat was ook mooi meegenomen.
Het etnografisch museum in Praia is nobel van opzet: het ontsluiten van de historische en etnografische waarde van Kaapverdië. Maar in de uitvoering schort het nog wel een beetje. Als ik het heel bot zeg, was het een allegaartje van zaken die zo uit een aantal plattelandswoningen getrokken was. Vergeelde kaartjes met info droegen niet bij aan de overtuigingskracht van de informatie. Aandoenlijk, misschien zelfs wel.
Het Palacia da Cultura Ildo Lobo is een kleine expositieruimte met kunst van lokale, Kaapverdische kunstenaars. Niet alle werken zijn even overtuigend,maar de werken van Adilio Felsing spraken me meteen aan. Het leuke is wel dat ik één van de geexposeerde kunstenaars een paar dagen ervoor in Cidade Velha de hand schudde (Rita Fernandes) en van andere door de stad al werken in de vorm van street art had gezien, zoals Tutu Sousa en Helder Cardoso. Wat grappig is, is dat de museumwinkel heel erg professioneel opgezet was, meer dan de exporuimte zelf. Naast het museum voor hedendaagse kunst in Mindelo, het leukste culturele uitstapje van Kaapverdië.
Het museum van de Kaapverdische verzetsheld, vrijheidsstrijder Amilcar Cabral is weer een zelfde soort van knulligheid als eigenlijk de meeste ‘musea’ in Kaapverdië. Pas ergens in de laatste ruimte kwam het chronologische verhaal van Amilcar Cabral aan bod, er zijn een aantal kledingstukken en eigendommen van Cabral maar het opvallendst is de muts die Cabral kreeg van een boer die later zijn kenmerkende verschijning zou bepalen. Een muts.
In de wijk Terra Branca van Praia, Santiago bruist het van de creativiteit. Een plein en omringende straten zitten vol met street art. Een van de meest bekende is kunstenaar Tutu Sousa, die in een kleine galerie/atelier werk van zichzelf, zijn twee zoons en zijn vrouw exposeert. Maar indrukwekkender is zijn werk op straat. Zo zag ik in Sao Filipe hele muren met zijn werk, net als in deze wijk. Maar bijvoorbeeld ook in het Palacio huppeldepup Ildo Lobo in Plateau en zelfs in het kantoor van de host van mijn appartement.
Op het allerlaatste moment in Mindelo zo ongeveer kom ik het CNAD tegen. Van een afstand had ik de kleurrijke façade al gezien maar dacht dat het een winkelcentrum of iets dergelijks was. Een verrassing dus, dat het een bijzonder leuk museum was met kunst van lokale kunstenaars. Zo hingen er veel werken van Manuel Figueira. Was er de expositie Memórias e sentimentos van Gildoca Barros (foto) in sterken kleuren in eenvoudige vormen. Van Gildoca Barros (vrouw) fotografeerde ik trouwens in Boa Vista al een street art werk. En verder hingen er historisch relevante geweven doeken onder de noemer ‘Cape Verderan Creations’, lokale handicrafts zoals bootjes van horens etc. Een erg leuk museum om te bezoeken, en de museumwinkel moet je zeker niet overslaan.
Op zoek naar het Cesaria Evoramuseum kwam ik al een aantal keren langs het cultureel centrum van Mindelo. Vanuit de ingang zie ik geweven kleden, geweven op historische en culturele wijze. Verder is er niet heel erg veel te zien. Wel is de giftshop leuk, en een goeie indicatie van prijzen voor hebbedingen die ik op de markt wil kopen. Het Cesaria Evoramuseum vergeet ik verder te bezoeken. Handig.
Twee keer in Lissabon en twee keer komt het met bakken uit de lucht zetten. Wonder boven wonder regen ik niet een keer echt nat en de poncho en paraplu hoeven amper uit de tas. Maar het gevolg is wel dat ik, als ik toch maar naar Sintra ga, bijna geen drol kan zien omdat heel Sintra in een dichte mist gehuld is. Dat is geen teleurstelling, in tegenstelling: het geeft het Moorse Kasteel maar ook Pena Palace een mysterieuze sfeer, zo amper 10 meter voor je uit kunnen kijkend. Erg de moeite waard, hoewel het ‘oplichtersgehalte’ zowel bij de bus als bij alle sjaggeraards met tuktuks en taxi’s heel hoog aanvoelt. Maar het blijft een indrukwekkende uitstap vanuit Lissabon.
Drie maanden eerder stond ik nog naast de grote sculptuur van Cragg voor het Heydar Aliyev Cultural Center in Baku. Nu sta ik tussen de prachtige sculpturen van Cragg in een historisch gebouw in Lissabon. Het is een klein museum met een wat rare entree maar de ruimte laat de werken van Cragg goed tot zijn recht komen, met schitterende verlichting en balans in de ruimtes. Verrassend zijn de werken die juist helemaal niet aan de bekende stijl van Cragg doen denken, en de tekeningen en schilderijen. En dat er ook nog een aantal sculpturen in de publieke ruimte staan, op het Praça do Comercio, is alleen maar een bonus.
Met de Nahda kwam ook de Arabische film- en muziekwereld op en tot bloei. En ook vrouwelijke artiesten creëerden daarin een plaats voor zichzelf. Ik bracht uitzonderlijk veel tijd door bij deze expo, want de begeleidende teksten, interviews en muziek om (interactief) te luisteren waren heel erg interessant. De rol die deze vrouwelijke artiesten (zangeressen, regisseurs, tekstschrijvers) speelden in de politiek was mij bijvoorbeeld niet bekend. Of dat deze vrouwen tijdschriften oprichtten, of politieke ‘salons’, of succesvolle zakenvrouwen werden. Met klinkende namen als Umm Kulthum, Asmahan, Warda en Fairuz maar ook minder bekende zoals Bahiga Hafez of Badia Masabni,
Mooie expositie, die volgens mij heel anders is dan de vorige keer dat ik het Cobramuseum bezocht. Met werken van bekende maar ook bekende schilders van Cobra, en schilders die tot aanverwante stromingen gerekend worden: Karel Appel, Constant, maar ook Christian Dotremont etc.
Mooie expositie van fotograaf Anton Corbijn, waarmee met name zijn modefotografie belicht wordt. Met een trits aan grote namen, van Herman Brood tot Zaha Hadid, van Bono tot Bowie.
Fotografie van Tina Modotti uit Mexico in het begin van de jaren 90. Niet mijn ding.