Category Archives: maatschappijkritisch
The Summer We Turned Green – William Sutcliffe
How to be successful without hurting men’s feelings – Sarah Cooper (2018)
Als je eenmaal in de humoristische stijl van ‘self help’ zit van Sarah Cooper, dan ga je er ook als een speer doorheen. In dit tweede boek drijft ze op humoristische wijze de spot met de verschillen tussen mannen en vrouwen in zakelijke omgevingen. Net als in het eerste boek heb ik hier de inleiding en de te Amerikaans fake humoristische intro overgeslagen. De rest van het boek is ondanks de insteek, best confronterend. Het is al gauw duidelijk: voor vrouwen is er alleen een loose-loose situatie te verwachten.
100 tricks to appear smart in meetings – Sarah Cooper (2016)
De boeken van Sarah Cooper richten zich op humoristische en overtrokken wijze op hoe je je handhaaft in een zakelijke omgeving. Overtrokken zijn ze zeker, dus de inleiding kun je wat mij betreft beter skippen want superirritant. Maar uit de tips and tricks die ze geeft, destilleer je ondanks de humoristisch-kritische insteek toch een aantal principes waar je best wat aan kunt hebben.
Nu de wereld niet meer kijkt – Eduard Cousin (2021)
Journalist Eduard Cousin’s naam leerde ik kennen door een podcast en het heeft even geduurd voor ik zijn boek daadwerkelijk oppakte. Waar ik meer schetsen over alledaagse Egyptenaren verwachtte, richt het boek zich heel sterk op de verschillende presidenten en hun regimes vanaf de Arabische lente. Wat toevallig ook het laatste moment was dat ik in Egypte was, in mei 2011 na de 26 januari revolutie. De continue schets van de politieke ontwikkelingen maken het een lange zit, maar wel een interessante. En eentje die je doet afvragen: is dit nog een land dat je kunt bezoeken?
Jameela Green Ruins Everything – Zarqa Nawaz (2022)
Hipsters, baarden, martelaren – Anna Krijger (2017)
Het is best een pittig boek, qua hoeveelheden politiek en qua aantallen invalshoeken van alle personen waar journaliste Anna Krijger mee praat in de drie jaar dat ze met haar man, ook journalist, in Israël woont. En dat doet ze op bewonderenswaardige wijze zonder er heel erg een moreel oordeel over te geven. Een indrukwekkend boek dat ondanks alle politiek, erg toegankelijk geschreven is.
Half – Haroon Ali (2020)
Al een hele tijd geleden las ik op Haroon Ali’s Instagram dat zijn boek eraan kwam. Het duurde toch nog flink langer. Het boek is het wachten waard. De worsteling van Ali met de relatie met zijn vader zijn de rode draad, gegoten in een brief aan zijn halfbroertje. Tijdens zijn twee maanden durende reis door Pakistan maakt hij hernieuwd kennis met familieleden en verkent hij de ondergrondse wereld van homoseksualiteit in een Islamitisch land. Maar ook de positie van vrouwen komt aan bod naast natuurlijk Ali’s persoonlijke belevenissen en belevingswereld. Een mooi boek!
Distant View of a Minaret – Alifa Rifaat (1987)
De Egyptische schrijfster Alifa Rifaat schreef met het boek Distant View of a Minaret een reeks bijzonder indringende verhalen over het leven van vrouwen op het Egyptische platteland. Belangrijke onderwerpen zijn daarbij de rol van de vrouw in het huishouden, de vrouwelijke seksualiteit, verlies en verdriet. Net als bij schrijfster en tijdgenoot Nawal el Saadwai, worden haar verhalen als controversieel gezien. Tegelijkertijd vraag ik me of in welke mate de rol van vrouwen, met name op het platteland, veranderd is ondanks dat deze boeken inmiddels 30 a 40 jaar oud zijn.
Alles begint en eindigt met familie – Fidan Ekiz (2019)
Een bundeling van columns over Fidan Ekiz’ relatie tot haar vader, tot Nederland, tot Nederlandse moslims maar bovenal tot haar vader. In veel columns verkent ze de binding van haar familie met Nederland, het tweede vaderland nadat haar ouders op jonge leeftijd naar Nederland verhuizen. Het is een persoonlijk relaas, maar ook een die ze koppelt aan wat ze om zich heen ziet gebeuren. Een interessant boek.
Trace Elements – Donna Leon (2020)
Wat een geweldige boek 
is het weer, Trace Elements. Zoals gebruikelijk adresseert Leon een aantal maatschappelijke problemen. En er zijn er genoeg: racisme, corruptie en ga zo maar door. Als een op sterven liggende vrouw vraagt om de politie te spreken, gaat Brunetti samen met collega Griffoni op bezoek. Uit een paar woorden van de stervende vrouw maken ze op dat er een misdaad te onderzoeken valt. Zoals de laatste jaren gebruikelijk, laten de boeken van Leon je zwaar gefrustreerd achter, omdat je de onmogelijkheid van recht doen voelt alsof je Brunetti zelf bent. Maar Brunetti vind de misdaad, vindt de misdadigers, en soms is dat voldoende…
Je kunt het ook nooit goed doen – Carmen Felix (2019)
Vlot geschreven grappig, cynisch, onderzoekend boek over de dilemma’s van deze tijd: groen leven, singleschaamte, vliegschaamte, druk, druk, druk en meer. Carmen Felix kadert het af ‘voor dertigers’ maar ze blijven herkenbaar, ook als je niet tussen de 33 en 39 bent, zoals zij schrijft. En een enkel hoofdstuk is een eye-opener. Of eigenlijk: iets dat je al wist maar waar het besef nog even van moest landen. Leuk dus, al merk ik dat de ‘vlotte manier’ van schrijven, niet helemaal mijn ding is. Maar dat komt vast omdat ik een paar jaartjes ouder ben, haha.
De Odyssee van Mohamed – Mohamed el Bachiri (2019)
In De Odyssee van Mohamed zijn teksten opgetekend van Mohamed el Bachiri, echtgenoot van één van de slachtoffers van de aanslagen in Brussel een aantal jaren terug. In plaats van wrok of haat, verspreid el Bachiri met deze teksten verdraagzaamheid, saamhorigheid én schets hoe ondermijnend, hoe destructief systematische discriminatie is voor het menselijk gevoel van eigenwaarde. Een mooi boekje dat veel mensen eens zouden moeten lezen!
Paarden vliegen businessclass – Olaf Koens (2019)
Zodra ik hoorde dat het boek beschikbaar was, bestelde ik Paarden vliegen businessclass van Olaf Koens. De vorige twee boeken van Koens waren hartstikke goed. Ook dit boek is zalig. Het richt zich op de verhalen van dieren in het Midden-Oosten: van valken en paarden in de rijke golfstaten tot dierentuindieren uit oorlogsgebied. Of beloega’s uit Oekraïene en gieren met gps-trackers die als spionnen in de diverse oorlogen gezien worden. Olaf Koens weet op scherpe wijze de absurditeit en de schrijnende verschillen tussen de inspanningen voor dieren en voor mensen neer te zetten.
Bad day at the Vulture Club – Vaseem Khan (2019)
W
eer een geweldig verhaal van Vaseem Khan, waarin hij een bepaald element uit de Indiase samenleving belicht, in de vorm van een crimeboek. Inspecteur Chopra en zijn kleine olifant worden door de dochter van een rijke Parsi gevraagd op zoek te gaan naar de moordenaar van haar vader als de politie in Mumbai geen dader vindt. Rangwalla, de collega van Chopra in diens private detective agency, onderzoekt de zaak van een ingestort fabrieksgebouw. En en in beide zaken komen ze tot schokkende conclusies. Een spannend verhaal weer en de nodige historische achtergrond geschetst met ook een sterk maatschappijkritische noot.
Typisch Russisch – Derk Sauer (2003)
Een fijne verzameling van columns van mediamagnaat Derk Sauer, over hoe hij zijn media-imperium in Rusland opzette. De avonturen, de gevaren en de geneugten van Rusland net na de val van de Sovjet-Unie: van het leven in datsja’s, de politieke valkuilen, wel of niet betalen aan corrupte overheidsorganen, de aanslagen op journalisten die ook zijn medewerkers raken maar ook de verhoudingen tot de Russen, hun gastvrijheid en bijzonderheden.
The Last Widow – Karin Slaughter (2019)
Ik ben gek op de boeken van Karin Slaughter en zeker nu de verhaallijnen van Will en Sara Linton bij elkaar komen. Maar in dit boek worden de eerste uren parallel verteld en dat is best irritant, alsof je telkens afgeremd wordt. En het boek is dan ook nog in de toekomst geschreven. Ik ben er nog niet achter wat het nut daarvan is. Ik vind het wel fraai dat Slaughter het boek om een maatschappelijk probleem heen gebouwd heeft, namelijk extreem rechtse, paramilitaire groeperingen. Ze maakt daarmee niet alleen een spannend crimeboek, ze maakt daarmee ook een statement. En dat allemaal in haar bijzonder goede schrijfstijl.
Dark Water – Parker Bilal (2017)
Meteen na het vijfde boek uit de Makana-serie begin ik aan nummer zes: Dark Water. De statenloze Makana wordt door iemand van de Engelse geheime dienst gevraagd om een kerngeleerde uit Istanboel te halen. En daarmee verlaat hij vrijwel meteen het hectische Cairo en reist naar Istanboel. De beschrijvingen van de stad zijn, net als die in Egypte, mooi en herkenbaar. Maar deze achtergrond doet voor mij wel iets af aan het verhaal, niet veel, maar toch wel iets. En daar waar eerdere verhalen doorspekt zijn van maatschappij-kritiek maar verder vooral draaien om het oplossen van moorden, neemt dit boek een wending richting spionageverhaal. Al met al is dit zesde deel uit de serie voor mij dus net iets minder interessant maar Bilals schrijfstijl blijft ongewijzigd sterk!
City of Jackals – Parker Bilal (2016)
Het vijfde boek in de Makana-reeks van Parker Bilal was wat lastiger om in te komen dan zijn vorige boeken. De boeken van Bilal, een pseudoniem van Jamal Mahjoub, spelen in het Egypte van zo’n 10 jaar geleden, dat laatste besefte ik in dit boek voor het eerst. Makana wordt gevraagd de vermiste zoon van restauranthouder te onderzoeken, terwijl ongeveer tegelijkertijd het hoofd van een jonge Soedanese jongen aanspoelt in de Nijl, niet ver van Makana’s huisboot. Niet voor het eerst riskeert Makana zijn eigen veiligheid om achter de waarheid te komen, ook als hij er niet voor betaald wordt. Bilal verpakt in zijn boeken op schitterende wijze enorme maatschappijkritiek: het regime in Egypte, de wetteloosheid van de politie, de hebberigheid van de rijke bovenlaag, en de slechte behandeling van kansloze vluchtelingen in het land. Naast al deze zware thema’s is er ook een lichtpuntje: na de dood van zijn vrouw en dochter heeft Makana nooit nagedacht over zijn privéleven, maar in dit verhaal is er een klein lichtpuntje.
Couscous op zondag – Khadija Arib (2009)
Het is een interessant boek, Couscous op zondag van Khadija Arib. Het biedt niet alleen een persoonlijke geschiedenis maar ook een blik op de politieke ontwikkelingen waardoor de situatie zoals deze nu in Nederland bestaat rondom mensen met een migratieachtergrond. Schrijnend en triest, hoe een bevolkingsgroep genegeerd, verwaarloosd en vervolgens gedemoniseerd wordt. En tegelijkertijd bewondering voor hoe Arib zich uit een redelijk uitzichtloze situatie gevochten heeft. Een heel interessant verhaal!
Tales of Kpiti. Folk Hero. Master of Wiles. King of Tricksters – Larweh Therson-Cofie
Met het opruimen van de boekenkasten kwam ik Afrikaanse boekjes tegen die mijn zus 28 jaar geleden uit West-Afrika voor me meenam. In een zelfde stijl als de verhalen over de baldadige spin Anansie verhaalt dit gestencilde boekje uit de African Fireside Stories-reeks over Kpiti die allerlei misleidingen en truukjes gebruikt om zonder al te veel werk macht en rijkdom te vergaren. Heel veel moraal in het verhaal! Dat Kpiti wordt weergegeven als varken in de illustraties is misschien op zichzelf al veelzeggend.