Zoals altijd moet je even in de schrijfstijl komen van Gibran. Bloemrijk en zangerig. En in de eerste 2 delen van het boek gaat dat prima, hoewel het een en al naargeestigheid is. In het eerste verhaal gaat het over ongelukkige huwelijken en hoe daaraan niet te ontsnappen valt. Het tweede verhaal gaat over onrechtvaardige rechters, ook niet echt vrolijk. Maar de verhalen lezen plezierig weg. Het laatste verhaal is geen doorkomen aan: de ‘opstandige ziel’ veroorzaakte een opstand in een dorp tegen de wrede overheerser en tegen de hypocriete kerk. Pagina na pagina wordt de onderdrukking van een volk geschetst, waardoor je aan het einde van het verhaal niet rouwig bent dat het boek uit is.
Category Archives: maatschappijkritisch
Die van hiernaast – Yewande Omotoso (2017)
Na een pagina of 50 schakelde ik van de Engelse versie, The woman next door, over naar de Nederlandse versie Die van hiernaast van Yewande Omotoso omdat ik het boek op Koningsdag op de kop tikte. En de Nederlandse versie is een fraaie vertaling. Twee oude buurvrouwen van in de tachtig in Zuid-Afrika, de een zwart, de ander blank, die elkaar al hun halve leven niet kunnen luchten of zien, worden op elkaar teruggeworpen. In de misleidend eenvoudige vertelstijl van het boek schuilen vlijmscherpe vooroordelen en meningen en toch wordt een gevoelig verhaal verteld over hoe beide vrouwen op geheel andere wijze een zwaar leven achter de rug hebben. Wat ik alleen niet uit kan staan, is het ongelofelijk open einde van het boek… En tegelijkertijd is dat juist ook wat het boek in je hoofd laat spoken. Heel mooi!
Jullie zijn zelf gek – Sylvia Witteman (2017)
Een week nadat Jullie zijn zelf gek is uitgekomen, zie ik pas dat het nieuwste boek van Sylvia Witteman er is. Meteen naar de boekhandel dus om een avondje lekker te genieten van haar columns. Meestentijds lees ik haar columns in de Volkskrant niet, zodat ik één keer in de zoveel tijd van het verzameld werk kan genieten. In een riedeltje na elkaar zijn haar observaties en kritische pen voor mij namelijk nog leuker. Jammer dat het boek, ondanks de kleine 200 pagina’s, alweer uit is!
Sand and Foam – Kahlil Gibran (1926)
Tot op heden het lastigst leesbare boek van Kahlil Gibran. Dat komt waarschijnlijk doordat het allemaal losstaande kreten zijn, veelal gericht op de plaats van de mens in goedheid of kwaad, op mentale groei. Doordat de tekst niet samenhangend is, voor het overgrote deel bestaat uit metaforen én het taalgebruik wat archaïsch, was ‘t een hele toer om dit maar 18 pagina’s tellende boek uit te lezen.
Death by His Grace – Kwei Quartey (2017)
Na drie boeken ben ik flink fan van de geëngageerde crimeboeken van Kwei Quartey. In het vierde boek hoeft Darko Dawson niet ver van huis om een moordzaak te onderzoeken: de nicht van zijn vrouw wordt op beestachtige wijze vermoord. Het onderzoek naar de moordenaar zorgt voor onrust tussen Darko zijn zijn vrouw, terwijl hij tegelijkertijd ook zijn zoon op het rechte pad moet houden én een aanval van malaria het hoofd moet bieden. Maar uiteindelijk weet Darko altijd de moordenaar te vinden, of toch niet deze keer? Spannend, met een nogal onbevredigend einde. Maar het boek is, zoals altijd, weer een mooie mengeling van crime en cultuur en culturele waarden in Accra, Ghana.
A Tear and a Smile – Kahlil Gibran (1914)
Uit 1914 stamt het werk A Tear and a Smile van de Libanese schrijver en poëet Kahlil Gibran. Zijn vaste thema’s van liefde en natuur spelen ook in deze verhalen de hoofdrol. In schitterende, bloemrijke taal beschrijft hij de menselijke aard, in het omgaan met liefde en tegenslag en vergelijkt deze met natuurlijke fenomenen. Alweer een fraai boek.
Deadfall – Linda Fairstein (2017)
Weer een steengoed boek van Linda Fairstein: Deadfall. Fairstein weet telkens weer nieuwe, maatschappelijk relevante vraagstukken te verwerken in haar boeken. In Deadfall lijdt ADA Alexandra Cooper aan PTSD na haar ontvoering. Alsof dat nog niet erg genoeg is, wordt haar baas vermoord en stort hij in haar armen dood neer. Traumatisch genoeg, zou je zeggen. Maar het zorgt ervoor dat de pit terugkeert in Coop’s leven en de zoektocht naar de moordenaar brengt haar op het pad van drugsbendes, de Chinese maffia, dierentuinen, jagers die tonnen betalen om bijzondere diersoorten te schieten en meer van dat soort zaken. Weer erg spannend en een mooi sterk verhaal, met zoals we van Fairstein gewend zijn, ook een mooie schets van weer een ander stuk geschiedenis van New York.
The Strange Disappearance of a Bollywood Star – Vaseem Khan (2017)
Ondanks de wat speelse kleurrijke buitenkant, is The Strange Disappearance of a Bollywood Star van Vaseem Khan een interessante schets van het leven in het hedendaagse Mumbai: getekend door traditionele rollen, tradities zoals kasten, armoede versus rijkdom, macht versus machteloosheid.
In het derde boek in de Baby Ganesh-reeks wordt gepensioneerd politieman Ashwin Chopra geconfronteerd met al deze aspecten van zijn samenleving. In de zoektocht naar de ontvoerders van een Bollywood ster moet hij zijn eigen machteloosheid onder ogen zien, zijn collega Rangwalla krijgt nieuwe inzichten in de eunuchgemeenschap (een transgender gemeenschap, ‘het derde geslacht’ die in India nog steeds duidelijk zichtbaar een speciale rol heeft) en Chopra’s vrouw die de traditionele rol van vrouwen ontvecht. Het boek zit boordevol maatschappijkritische noten zonder de lezer lastig te vallen met zware verhandelingen. Tegen de achtergrond van het kleurrijke India is dit boek zoveel meer dan een crimeboek.
Wie (niet) reist is gek! – Ap Dijksterhuis (2017)
Een geweldig boek! Laat ik daar mee beginnen. Psycholoog en fanatiek reiziger Ap Dijksterhuis onderbouwt met uitstekende argumenten waarom veelvuldig reizen goed is voor een mens terwijl hij tegelijkertijd erg leuke anekdotes aanvoert om zijn argumenten te onderbouwen. Hij benoemt zóveel aspecten die ik precies hetzelfde ervaar, bijvoorbeeld bestemmingen op je verlanglijstje hebben, alleen op basis van hun naam. Maar ook de formule voor ‘euforisch ontheemd’ zijn: (intensiteit/intensiteit recente ervaringen) x exoticiteit! Dat klopt helemaal. Of de opmerking dat de valkuil is dat je van overdaad blasé wordt. Ook die klopt maar die valt te ondervangen door afwisseling, is mijn uitgangspunt. Wat ook weer aansluit bij de formule van euforisch ontheemd zijn. En als laatste, een argument dat al mijn schuldgevoel wegneemt: een mens wordt gelukkiger van ervaringen dan van bezittingen. Een vrijbrief om geld uit te geven dan om, bijvoorbeeld, geld te sparen voor een eventueel volgend huis. Lekker, zo’n boek dat je eigen argumenten onderbouwt en je ook nog eens nieuwe excuses geeft om ongebreideld aan je reislust toe te geven!
Kunnen we praten – Joris Luyendijk (2017)
Naar aanleiding van de verkiezingen probeert Luyendijk ‘de waarheid’ over politiek en democratie boven water te halen, in een wereld waar de EU regeert
, het immigratievraagstuk een belangrijke rol speelt in het bespelen van de inwoners van de EU en ga zo maar door. Net als zijn boek over de bankierswereld een nogal somber stemmend verhaal maar tegelijkertijd ook een boekje dat je de ogen opent voor vraagstukken die normaliter niet eens benoemd worden. Net als alle andere werken van Luyendijk enorm interessant en tot denken aanzettend!
Earthly Remains – Donna Leon (2017)
Donna Leon is de meester van de bloemrijke, volle verhalen. En ook Earthly Remains stelt niet teleur. Guido Brunetti heeft moeite met zijn werk: jaar in jaar uit ellende en uitzichtloze criminaliteit. Hij neemt tijd om op een eiland ten zuiden van Venetië bij te komen. Maar uiteraard laat de dood hem daar ook niet alleen. De grote vraag is echter of de dood van zijn vriend zelfverkozen is, of een misdaad. En Brunetti zou Brunetti niet zijn als hij niet alles op alles zou zetten om de waarheid boven tafel te krijgen. Een mooi, emotioneel en sterk verhaal, zoals alleen Leon dat kan! Aanrader!
Femine – Heere Heeresma (1983)
Niet alle boekenmarktaankopen bevallen even goed. Het boekje Femine, van Heere Heeresma is een gedrocht. Als je de verhalen over de verhoudingen tussen man en vrouw in allerlei vormen leest, zou je denken dat het een zedenschets uit 1950 is, in plaats van 1983 zoals het colofon aangeeft. Vreselijk. En ‘t is nog in lastig leesbare taal geschreven ook. Niet aan beginnen!
Reckless Creed – Alex Kava (2016)
Van sommige auteurs zijn gewoon álle boeken mooi. Alex Kava heeft met de Ryder Creed-reeks een mooie uitbreiding gevonden naast de Maggie O’Dell-reeks. Creed zet zijn honden in voor de speurtocht naar slachtoffers van rampen, ziekte of moorden en ziet ze als zijn kinderen. Dat maakt het voor hem moeilijk om in het geval van een zoektocht naar een dodelijk virus zijn honden in te zetten. Kava zet niet alleen een boek met mooie karakters neer, het is ook erg kritisch over de werkwijze van overheidsinstanties. Spannend en weer erg de moeite waard.
The Perplexing Theft of the Jewel in the Crown – Vaseem Khan (2016)
Het jonge olifantje Ganesha speelt in het tweede boek over de Baby Ganesh Agency van gepensioneerd politieagent Chopra weer een belangrijke rol. Hoewel Chopra niet in reïncarnatie gelooft, vermoed hij dat zijn oom wel eens in het olifantje kan voortleven. Chopra en Ganesha gaan dit keer de strijd aan met dieven die de Koh-i-Noor uit een Indiaas hebben gestolen, terwijl zijn vrouw en zijn voormalig politiepartner ook op onderzoek uitgaan voor andere zaken. Een mooi ‘vol’ boek met verschillende verhaallijnen, zonder een soort sereniteit in de hektiek van Mumbai te verliezen. Weer fraai!
The Broken Wings – Kahlil Gibran (1912)
In The Broken Wings, van Kahlil Gibran uit 1912 schetst de auteur in zeer bloemrijke taal een liefde die niet mag zijn. Een liefde tusssen een jonge man en een meisje dat wordt uitgehuwelijkt aan de neef van de bisschop van Beirout. Een liefde die alleen verbaal tot uiting komt, en in een herkenning van de zielen van de hoofdpersonen. Maar zoals de gebroken vleugels van een vogel voorkomen dat de vogel kan vliegen, zo wordt ook deze liefde belemmerd een vlucht te nemen. De bloemrijke taal is mooi, maar maakt het lezen niet makkelijk. Bijzonder dramatisch en met bijzonder veel woorden om een relatief kort verhaal neer te zetten.
The Burning Gates – Parker Bilal (2015)
Het zijn fijne boeken, de boeken van Parker Bilal. Crime verpakt in maatschappelijk engagement: In The Burning Gates tekent hij het verhaal op van oorlogscriminaliteit, corrupte regeringen, armoede en welvaart in zeer oneerlijke verdeling. Als Makana de opdracht krijgt voor een rijke kunsthandelaar een oorlogscrimineel op te sporen, komt hij klem te zetten tussen niet één maar meerdere ‘vijanden’. De vraag is of Makana zichzelf in deze situatie in leven weet te houden. Een spannend verhaal weer!
The Ghost Runner – Parker Bilal (2014)
Zoals inmiddels bekend van Parker Bilal pakt hij zijn crimeboeken aan om af te rekenen met de misstanden in de Egyptische maatschappij. In dit boek verpakt hij in een spannende schil meerdere maatschappelijke thema’s: in de eerste plaats de eerwraak en in de tweede plaats de corruptie. Of het nu de corruptie betreft die toestaat dat er op grote schaal gesmokkeld wordt, landeigenaarschap gedwongen afgestaan moet worden of via juridische trucjes mensen onteigend. Maar ook de corruptie in het politiebestel die toelaat dat onschuldigen gedwongen schuldbekentenissen afleggen na marteling. Zware onderwerpen, gebracht op de voor Bilal bekende aangenaam verpakte wijze. Alweer: een aanrader!
The collector of treasures. Short story – Bessie Head (1977)
Een recensie van The collector of treasures begint met: Blending polemic, history, and anthropology without compromising aesthetic merit tests the skill of any writer. Head’s achievement is that she can address African readers while informing her audience abroad. En zo is ‘t maar net: in een boeiend verhaal beschrijft Head in eenvoudige zinnen het verhaal van een vrouw die door haar man verlaten wordt en als een trofee na jaren van afwezigheid, en veel ontberingen voor haar en haar kinderen, weer door hem geclaimd wordt. In de Botswaanse cultuur anno 1977 was het een vrouw niet gegeven in het geweer te komen tegen haar man die door enige welvaart ontaard. Dikiledi legt zich er echter niet bij neer en het verhaal begint dan ook met haar aankomst in de vrouwengevangenis. Een verhaal met een (stevige) moraal.
Children of the street – Kwei Quarty (2011)
Meteen na ‘t eerste boek, ook het tweede boek in de Darko Dawson-reeks van de Ghanees-Afrikaanse Kwei Quartey erbij gepakt want wat schrijft deze man spannend. En niet alleen de crime is sterk, ook de schets van de gewoonten, rituelen en problemen in hedendaags Ghana komen uitgebreid aan bod. De maatschappij-kritische noot in dit boek is overduidelijk: hoe kan het zijn dat er in Accra alleen al ruim 60.000 straatkinderen zijn die alle basisbenodigdheden als veiligheid, een dak boven het hoofd, naar school kunnen gaan, maaltijden of toiletten, moeten missen. En hoe kan het zijn dat een middenklasse rechercheur zijn zieke kind na jarenlange smeekbedes, zoektochten en aanvragen, niet kan laten opereren omdat een fatsoenlijke gezondheidszorg in Ghana alleen voorbehouden is aan hen die dat (makkelijk) kunnen betalen? In een race tegen de klok onderzoekt Dawson de moorden op straatkinderen in de tienerleeftijd. Dawson komt terecht bij partijen die de kinderen willen helpen maar wordt daarbij gehinderd door de vele vooroordelen en de gesloten gemeenschap die de politie als gevaarlijk beschouwt. Weer een spannend en sterk verhaal!
Wife of the gods – Kwei Quartey (2009)
Wife of the gods is het eerste boek in de Darko Dawson-reeks, over een rechercheur moordzaken in het politiecorps van Accra, Ghana. Ghanees-Afrikaanse auteur Kwei Quartey zet met dit eerste boek de toon voor deze hele reeks: in een steengoed crime-verhaal verpakt hij een sterk maatschappij-kritische noot. In dit geval de animistische rituelen die buiten de grote stad veel Ghanezen nog in de greep houdt. Het geloof in genezers en bijgeloof zijn zo sterk, dat ze de rede en wetenschap ondermijnen. In een moordzaak in het stadje Ketanu onderzoekt Dawson welke geheimen er schuilen rondom een genezer die jonge vrouwen ontvangt als boetedoening voor schande van de familie, waarmee de vrouwen praktisch slaaf worden van de genezer. Maar er speelt meer: Dawson moet ook zijn eigen demonen bestrijden en een oude geschiedenis komt eindelijk aan het licht. Spannend en een bijzonder inkijkje in de Ghanese gewoonten en leefwijze die bij mij telkens de vraag oproepen: speelde dit in 2009 nog werkelijk?!