House of Bondage. Ernest Cole. FOAM. Amsterdam

Het Zuid-Afrika voor zwarte Afrikanen tijdens het apartheidsregime in beeld gebracht, met gevaar voor eigen leven. Zo kun je de expositie van Ernest Cole wel omschrijven. Soms wil je je de ellende, waarvan je wist dat die er was maar waar je genoeg van op afstand stond, helemaal niet binnen laten komen. Maar met deze expo lukt je dat niet. Heel erg indringend zelfs.

Champú. Vincent Delbrouck – Huis Marseille, Amsterdam

De immer gevoelige Waalse fotograaf Vincent Delbrouck – zelf geen tiener meer, maar naar eigen zeggen met ‘adolescence as ongoing story always burning in me’ – portretteert in Champú een vloedgolf van tienergevoelens en stillevens van Cuba in een positieve flow van een honderdtal foto’s die verdeeld zijn over de museumzalen in Keizersgracht 401. Wanneer beleef je grotere hoogte- en dieptepunten dan wanneer de liefde je voor de allereerste keer overvalt? Als alles nieuw en tegelijkertijd zo dramatisch intens is dat je blind en doof bent voor al het andere om je heen? ‘Life Sux!’ schreef Oriss Abreu Pavie op haar Facebook-pagina: typisch een uitroep van een verliefde tiener, wier zeer persoonlijke relaas in het Spaans, Engels en Nederlands naast Delbroucks foto’s op de wanden van de museumzalen te lezen is. Oriss is een van de tieners uit de wijk La Vibora in Havana die in 2018 samenkwamen in het park waar Delbrouck, die al sinds 1997 in Cuba komt en er diverse fotoseries heeft gemaakt, in de lente van dat jaar bij toeval op hen stuitte. Hij raakte vervuld van hun positieve energie, die hij via zijn foto’s wil delen. Die eerste liefde beleef je maar één keer. Het is daarom zo bijzonder dat Vincent Delbrouck dat unieke gevoel in foto’s heeft weten te vatten. Hij zegt daarover: ‘This colorful work is the most exciting and ambitious project of my life.’

Het oeuvre van de Indiase fotograaf, filmmaker, schrijver en curator Sohrab Hura (1981, Chinsurah, West-Bengalen, India) ontvouwt zich deze herfst in de zalen van Huis Marseille. In de afgelopen vijftien jaar heeft Hura’s werk zich ontwikkeld van documentair tot experimenteel, confronterend en zelfs sceptisch tegenover het medium fotografie. Door middel van fotoseries, videowerken, installaties en ingrepen in de museumruimtes dompelt Hura de bezoeker onder in zijn zienswijze, waarin verschillende elementen niet los van elkaar staan maar juist in elkaar overlopen.

 

 

Of life of love of sex of movement of hope. Liz Johnson Artur – FOAM, Amsterdam

Foam presenteert de solotentoonstelling of life of love of sex of movement of hope door fotograaf Liz Johnson Artur. De tentoonstelling viert dagelijkse gebeurtenissen en brengt ze samen in de vorm van een verhaal, in een poging om de menselijke emotie uit te vergroten.

De tentoonstelling The Possibility of Existence toont het vergeten fotografische oeuvre van Shigeru Onishi (1928 – 1994). Nadat de kunstenaar in 1953 afstudeerde in topologie (tak van de wiskunde) aan de universiteit van Hokkaido, begon hij zijn wiskundige theorieën toe te passen op fotografie. Hoewel zijn theorieën voor de leek onbegrijpelijk zijn, heeft het een uniek oeuvre opgeleverd waarmee hij zich distantieerde van andere stromingen en ideeën in de Japanse fotografie van zijn tijd.

Foam 3h presenteert de tentoonstelling Leave and Let Us Go van Alexandra Rose Howland. Howland toont met haar serie een intiem portret van Irak, een land dat vaak verkeerd wordt begrepen en onjuist wordt afgebeeld.

De afgelopen 15 jaar presenteerde Foam het werk van 95 opkomende talenten in Foam 3h, dat uitgegroeide tot een belangrijke ontmoetingsplaats voor fotografen, kunstenaars, studenten, verzamelaars en andere spelers uit het veld. In Foam 3h – 15 jaar talent uit de collectie presenteert Foam een selectie van 16 kunstenaars uit deze reeks waarvan werk in de collectie van Foam is opgenomen.

World Press Photo Exhibition 2020 – Nieuwe Kerk, Amsterdam

Een ontzettend coronaproof route leidt in de Nieuwe Kerk door de wereldpremière van World Press Photo Exhibition 2020. Ruim 150 beelden en video’s is de tentoonstelling rijk. Grote vakken geven de ruimte aan die je kunt gebruiken om stil te staan en te kijken en een looppad voor als je wilt passeren. Ik vond de tentoonstelling dit jaar minder indrukwekkend dan andere jaren. Thematisch opgebouwd en toch vond ik er weinig echt uitspringen. Maar interessant is het altijd en het drukt je met je neus op de feiten dat er wel erg veel brandhaarden zijn die allemaal na hun korte ‘moment of fame’ eigenlijk weer in de vergetelheid schieten. Hoe triest dat ook is.

Venus & Mercury. Vivianne Sassen – Huis Marseille, Amsterdam

Vrijdag bezocht ik één van de meest bizarre expo’s van de laatste tijd. Venus & Mercury van Vivianne Sassen in het Huis Marseille verbind het Franse hof met hedendaagse fotografie. Bijzondere verhalen over homofilie aan het hof, standbeelden met ontbrekende ledematen, het frivole witte nachthemdje waarin een prinses of koningin geportretteerd werd, bloedlatingen en syfilis, héél veel syfilis. Needless to say dat ik er wel een keer doorheen was.

Spectrosynthesis II – Exposure of Tolerance: LGBTQ in Southeast Asia – Bangkok Art & Culture Center (BACC), Bangkok, Thailand

Het BACC ligt in het hartje van de stad en is één groot cultureel centrum met diverse exposities over het 8 verdiepingen tellende moderne gebouw. De belangrijkste expositie op het moment dat ik bezoek gaat over LGBTQ-rechten in Zuid-Oost Azië. Dat is wereldwijd een onderwerp dat speelt. In deze expositie met name fotografie van verschillende Aziatische fotografen. Indringende werken die resoneren, als je de vertegenwoordiging van LGBTQ in de Thaise samenleving ziet. Verder zijn er nog diverse andere exposities die ook allemaal in meer of mindere mate rond hetzelfde thema spelen. Ben je in centraal Bangkok, dan is hier binnenlopen zeker de moeite waard. En de entree is ook nog eens gratis.

Paris d’Amour – Salle St. Jean, Parijs, Frankrijk

Omdat de Librairie Azzedine Azaïa om onbekende redenen gesloten blijkt te zijn, wip ik langs bij Salle St. Jean in het Hotel de Ville van Parijs. Op dat moment weet ik niet dat de expositie Paris d’Amour getoond wordt. Een expositie over homosexualiteit in films, volledig in het Frans. Veel meer dan plaatjes kijken kan ik dus niet want mijn Frans is niet toereikend voor diepgaande verhalen. En de toelichtingen zijn erg talig. Maar deze expositieruimte is er eentje om in de gaten te houden, omdat hier vrijwel doorlopend (gratis) exposities met fotografie getoond worden.

Welkom Today – Stedelijk Museum, Amsterdam

Foto’s van (het leven in Zuid-Afrika) lijken altijd een kwetsbaarheid én kracht tegelijkertijd uit te stralen. In de expositie Welkom Today worden foto’s getoond van onder andere Ad van Denderen en Lebohang Tlali. In 1991 legde Van Denderen het staartje van de apartheid vast in het stadje Welkom. Tlali en Van Denderen leveren in deze expositie een vervolg door oude en nieuwe foto’s te combineren en de veranderingen in beeld te brengen. Mooie expo!

Deana Lawson – Huis Marseille, Amsterdam

Een indringende expositie van Deana Lawson wordt gepresenteerd in Huis Marseille. Het aantal werken in de expositie is beperkt maar de foto’s registreren een harde waarheid in het leven van niet alleen zwarte Afrikanen maar ook Zuid-Afrikanen. Vaak in kleine, beperkte ruimtes laat Deana Lawson mensen op schrijnende wijze zien.

Tyler Mitchell. I can make you feel good & Changing Views. 20 years of Art Collection Deutsche Börse, Chapter 2 Icons – FOAM, Amsterdam

FOAM heeft over het algemeen meerdere kleinere expo’s, waardoor er altijd wat van je gading is. Dit keer zijn er dat voor mij meerdere: ik kwam voor Tyler Mitchell. I can make you feel good. De beleving van vrijheid en blijheid is voor blanken een gegeven, voor people of color is dat niet het geval. In deze expositie heeft Mitchell geprobeerd dat gevoel neer te zetten in zijn fotografie. Met rond de 20 werken een mooie expo.

De tweede expo die op mijn lijstje stond is 20 years of Art Collection Deutsche Börse. Een schitterende verzameling werken van fotografen als David Goldblatt (eerder bij Huis Marseille), Zanele Muholi (eerder bij het Stedelijk), Philip-Lorca di Corcia en vele anderen. Een brede collectie met sterk verschillende werken. Van intieme portretten tot bloemenfotografie. Zeer de moeite waard.

Diverse exposities – Cobra Museum, Amstelveen

Twee jaar te vroeg stond ik bij het Cobra op de stoep voor de expositie van Frida Kahlo die pas op 22 mei 2021 in het museum te zien zal zijn.

Gelukkig was dat niet de enige waar ik voor kwam. Ik bezocht Kati Horna. Compassie en engagement. Als onafhankelijk fotograaf documenteert Horna haar doorlopende vlucht voor de nazi’s in DL en het fascisme in Hongarije. Maar ook de Spaanse burgeroorlog en wantoestanden in Mexico, haar uiteindelijke thuis na al haar omzwervingen.

Maar naast Kahlo kwam ik eigenlijk voor Eva Besnyö – Dolle Mina. Besnyö, net als Horna afkomstig uit Boedapest, komt via Berlijn naar Amsterdam als het nationaalsocialisme haar belemmert te fotograferen. De reeks foto’s uit Amsterdam, die ik onlangs in Bremen zag, is aanleiding voor dit bezoek. Deze expositie belicht naar betrokkenheid bij de Dolle Mina beweging. Met een voor deze tijd heel treffende foto raakt ze me meteen. De anti-abortus huifkar: abortus uit de strafwet! Een rake serie foto’s.

Verder zijn er foto’s van Ata Kando. Hongaarse vluchtelingen en Slaaf of dood. Maar naast de twee eerdere kunstenaars verbleken deze enigszins.

Een andere serie is bijzonder indrukwekkend: niets-verhullende realistische portretfoto’s van Annette Brolenius, waarin mensen die zich inzetten voor mensenrechten, voor kwetsbaren in deze wereld. Niet alleen de teksten bij de foto’s, ook de foto’s zelf komen binnen!

En als laatste is er de expo Cobra 70. Een meerkoppige slang. Met de usual suspects uit de Cobra beweging: van Appel en Jorn tot Brands en Constant en Dotremont. Ook al de moeite waard!

MOED: Wat niet gezien wordt – Centraal Museum, Utrecht

De expositie waarvoor ik naar ‘t Centraal Museum kwam: Wat niet gezien wordt. Een expositie over diversiteit en inclusiviteit die in samenwerking is opgezet met MOED, Museum of Equality and Difference. Werken uit eigen collectie van o.a. Nola Hatterman, Steve McQueen, Ary Scheffer en bruikleen van Iris Kensmil, Samuel Aruada worden vanuit een nieuw perspectief bekeken, met als leidende thema: kunnen we onze eigen verhalen in een ander perspectief zien. Zo wordt de vraag gesteld: kunnen we het christendom ook als niet-wit zien? Met indringende foto’s die ons doen nadenken over een zwarte Jezus, een World Press Photo die gezien kan worden als Maria in chador met een lijdende Jezus. Of de homo-erotische geladenheid van veel bijbelse schilderijen. Maar ook werken zoals Sojournour Truth van Iris Kensmil, een schilderij over een tot slaaf gemaakte vrouw die vecht tegen slavernij en voor vrouwenrechten.Een bijzonder interessante expo. Gaat het zien!