Het etnografisch museum in Praia is nobel van opzet: het ontsluiten van de historische en etnografische waarde van Kaapverdië. Maar in de uitvoering schort het nog wel een beetje. Als ik het heel bot zeg, was het een allegaartje van zaken die zo uit een aantal plattelandswoningen getrokken was. Vergeelde kaartjes met info droegen niet bij aan de overtuigingskracht van de informatie. Aandoenlijk, misschien zelfs wel.
Category Archives: volkenkundig
Museu Etnográfico da Praia. Praia, Santiago, Kaapverdië
Centro Cultural do Mindelo. Mindelo, Sao Vicente, Kaapverdië
Op zoek naar het Cesaria Evoramuseum kwam ik al een aantal keren langs het cultureel centrum van Mindelo. Vanuit de ingang zie ik geweven kleden, geweven op historische en culturele wijze. Verder is er niet heel erg veel te zien. Wel is de giftshop leuk, en een goeie indicatie van prijzen voor hebbedingen die ik op de markt wil kopen. Het Cesaria Evoramuseum vergeet ik verder te bezoeken. Handig.
Heydar Aliyev Center – Baku, Azerbeidzjan
Van buiten is het Heyder Aliyev Center al enorm indrukwekkend. Van ver af zie je het gebouw al glimmen en glanzen. De architectuur van Zaha Hadid is oogverblindend. Naarmate dat je dichterbij komt, zie je de kleine barstjes in de façade. Letterlijk. Maar wat een spetterend gebouw. Van binnen biedt het meerdere verdiepingen met exposities. Van Azerbeidzjaanse muziekinstrumenten tot kleding. En natuurlijk een aantal kunstwerken zoals de glimmende zilverkleurige sculptuur van Tony Cragg voor de deur, of de Yayoi Kusama sculptuur meteen na de entree. De binnenkant moet je, alleen al voor de ervaring, niet overslaan. Maar combineer het met de exposities, dat maakt de ervaring ‘af’.
Archeology and Anthropologymuseum – Cambridge, England
le Musée des Arts Africains, Océaniens, Amérindiens (MAAOA). Vieille Charité. Marseille, Frankrijk
National Museum of Qatar
Het National Museum of Qatar is magistraal. Er is geen ander woord voor het door Jean Nouvel ontwerpen gebouw. De stralend witte lagen van het geschulpte gebouw zijn van verre te zien. Het museum is een enorm gebouw dat in een cirkelvorm verschillende exposities herbergt: zo is er het natuurhistorisch gedeelte, is er een oud paleis, een expositie van juwelen (die ik niet wilde zien en de suppoost daarmee op stang joeg). Maar ook een volkenkundig gedeelte waar de culturele erfenis van Qatar te zien is, waar dit grote, traditionele gezichtsbedekkende masker van nomadenvrouwen het uithangbord van is. Een schitterend gebouw, van buiten én van binnen maar de collectie was voor mij een beetje teveel van het goede.
Perzen. Krijgers en dichters – Wereldmuseum, Rotterdam
Een keer eerder bezocht ik het mooie Wereldmuseum in Rotterdam, en wel met mijn destijds 15-jarige nichtje omdat zij graag naar de expositie over manga wilde. Deze keer kwam ik er voor de expositie over de Perzen en het Perzische rijk, het huidige Iran. In een mooie, rustige setting wordt de rol van de Perzen als krijgers en dichters benadrukt. De tentoonstelling loopt uiteen van paardenhelms tot harnassen, van kledingstukken tot miniatuurschilderingen. Maar ook mooie gebruiksvoorwerpen als gespen van riemen of mooie mozaïektegels worden tentoongesteld. Een ingetogen maar fraaie expositie.
Neueinrichtung Sammlung Islamische Kunst – Museum für Kunst und Gewerbe, Hamburg
Vlak naast het Hauptbahnhof van Hamburg ligt het Museum für Kunst und Gewerbe (kunst en industrie), MK&G. Met diverse exposities voor bijna iedereen wat wils. Ik kom voor de nieuw ingerichte expositie van Islamitische kunst, waarvoor ik eerst door de expositie van Oost-Aziatische en Boeddhistische kunst kom. Op eenvoudige en rustige manier zijn de werken tentoongesteld. Het museum wil met deze expositie vooroordelen tegengaan, in een tijd waarin teveel historisch waardevolle artefacten vernietigd worden. De expositie loopt uiteen van spotstrips van een jonge Tunesische die de verhouding tussen autochtone Duitsers en Duitsers van niet-Duitse komaf aan de kaak stelt tot oude architectonische elementen. Van mozaïeken waaruit de gezichten van dieren weggehakt zijn tot tekenfilmpjes over de Burka Avenger, een in burka gekleed meisje dat als wees is opgegroeid en maatschappelijke misstanden bestrijdt. Een kleine maar interessante expositie.
Tokyo National Museum – Tokyo, Japan
a mijn mislukte poging om in Osaka het museum te bezoeken en niet het om de hoek liggende keramiekmuseum aan te doen was het tijd om wél Japanse kunst te gaan bewonderen. Het Tokyo National Museum ligt verspreid over een aantal bijzonder grote, klassieke Westerse gebouwen om een groot plein net naast het Ueno-koen (Ueno-park) en op loopafstand van mijn hotel. Het museum is dusdanig groot, dat wordt aangeraden om de expositie in de Honkan-ruimte te gaan bekijken omdat deze een overzicht van de Japanse geschiedenis biedt. Nu ben ik daar, na het bekijken van die expo, niet helemaal van overtuigd omdat ik niet echt een rode draad kon ontdekken, maar dat kan natuurlijk aan mij liggen. De expo biedt eeuwenoude beeldjes, harnassen, kimono’s, schilderijen (waaronder enkele (mooie) van Hiroshige), zwaarden, keramiek en kabuki-kostuums. Interessant, maar voor mij niet direct een schets van de Japanse geschiedenis. Daarvoor ontbrak achtergrond, inkadering.
Kadınlar. Godinnen, harem, macht – Museum Twentsewelle, Enschede
De expositie Kadınlar gaat over 10 vrouwen die een belangrijke rol hebben gespeeld in de Turkse geschiedenis, van ca. 1000 voor Christus tot nu. Er worden stukken getoond die uit zo’n 11 internationale musea bij elkaar gebracht zijn, van sieraden tot gebruiksartikelen, van tapijten tot beelden. Af en toe was de overgang wat abrupt maar het is een interessante expositie dicht bij huis. Leuk om gezien te hebben.
Geisha – Rijksmuseum Volkenkunde, Leiden
De expositie Geisha, over het Japanse stijlicoon, de getrainde gezelschapsdame met het spierwitte gezicht, beschrijft wat het inhoud een geisha te zijn en welke bezigheden bij die rol horen. De expositie is fraai ingericht, tegen de achtergrond van wat sowieso een mooi museum is, met mooie oude prenten, een film, een tentoonstelling van kimono’s en beschrijvingen van het traject van meiko naar geisha. Als je, net zoals ik naar Japan gaat, of anders geïnteresseerd bent in Japan, is dit zeker een aanrader.
National Institute and Museum Bitola – Bitola, Macedonië
Het National Institute and Museum Bitola is, op zijn vriendelijkst gezegd, een eclectisch geheel. De collectie loopt van een paar schilderijen van lokale kunstenaars tot filigrijngouden hangers en van oorlogsparafernalia uit eerste en tweede wereldoorlog tot opgravingen uit de regio. Omdat dit gedeelte van het museum mijn aandacht niet lang kon vasthouden, ging ik naar de ruimte die een expositie over Mustafa Kemal Atatürk huist. De eerste aanblik was veelbelovend maar de expositie stelde erg teleur. En uiteindelijk heeft Atatürk ook niet langer dan een jaar of drie in Bitola gestudeerd, dus echt veel is er ook niet, anders dan wat oude foto’s. Teleurstellend.
Bronzen sculpturen en foto’s. Ethiopië – Marianne Houtkamp & Arjan van Dijk
De expositie Bronzen sculpturen en foto’s over Ethiopië heeft plaats in de eerste ruimte van museum Ton Schulten. De enorme en indrukwekkende foto’s zijn kleurrijk en bijzonder mooi. Fotograaf Arjan van Dijk fotografeerde in Zuid-Ethiopië de Surma. Een veelvoud van deze foto’s is gebundeld in het boek Ethiopia Footsteps in Dust and Gold. De bronzen, waar ik me veel bij had voorgesteld, stelden me enorm teleur: ik vond de beelden kitsch en onaantrekkelijk, in een stijl die mij absoluut niet aanspreekt. Maar de foto’s an sich zijn al de moeite van een bezoekje waard.
History museum of the people of Uzbekistan – Tashkent, Oezbekistan
Het History museum of the people of Uzbekistan is, net als de Art gallery of Uzbekistan, gevestigd naast een halte van de metro op Mustiqillik Maydoni en dus goed bereikbaar. De entree voor dit museum ligt iets hoger (10.000 sum ofwel zo’n 2,50 euro). De werken op de eerste verdieping zijn indrukwekkend. Ze doen niet onder voor de stukken die momenteel nog in de Hermitage in Amsterdam getoond worden: grote muurschilderingen die, waar enige interpretatie nodig is, met lijntekeningen aangevuld zijn om de grootschaligheid en de mate van detail in de resterende delen te versterken. Maar ook honderden gebruiksartikelen, sieraden en kleding worden getoond. De tweede verdieping vind ik minder interessant, ook omdat daar de Engelse bijschriften ontbreken en het tijdperk (geschiedenis van de laatste ca. 100 jaar) mij minder aanspreekt. Als de tentoongestelde items iets professioneler en eigentijdser getoond werden, dan zou bij menigeen de mond openvallen. Mooie collectie, beetje ouderwets gepresenteerd. Maar een absolute aanrader!
Expeditie Zijderoute. Schatten uit de Hermitage – Hermitage, Amsterdam
Een goed getimede en fraaie expositie over de verschillende archeologische vondsten langs de Zijderoute(s) uit de Russische Hermitage: wijduiteenlopende vondsten zelfs. Van beeldjes van kamelen uit klei tot muurschilderingen, van verkoolde houten panelen tot zijden kleden en amuletten. En dat net voor ik naar Oezbekistan ga, een gebied dat goed vertegenwoordigd is. Of het nu gaat om fabeldieren, demonen, Boeddha of zijderupsen, bij alle onderdelen wordt uitgebreid toelichting gegeven met namen die mij volledig onbekend in de oren klinken. Een bijzonder mooie expositie. Ik ben alleen bang dat ik me nog flink moet inlezen, voor ik daadwerkelijk die contreien ga bezoeken.
Museu Calouste Gulbenkian – Lissabon, Portugal
Ook dit museum is op zondagochtend gratis. Het museum heeft een indrukwekkende collectie. Van Egyptische en Europese kunst tot Oosterse-Islamitische en Armeense kunst. Van schalen, wand- en vloerkleden tot mozaïeken en Engelse en Frans impressionistische schilderijen. Ook is er een collectie haarspelden en meer van Lalique (een negenhoofdig serpent de meest enge). Maar uiteindelijk kwam ik voor de expositie Islamic Heritage in Portugal, hoewel ik ook een mooi impressionistisch schilderij niet oversla. Niet alles in het museum is even interessant maar het museum is een bezoek meer dan waard, zelfs als je selectief komt kijken.
Museu do Oriente – Lissabon, Portugal
Op een zeer moeilijk bereikbare plek, aan de weg van centraal Lissabon naar Belém, ligt het indrukwekkende museum voor oriëntaalse kunst Museu do Oriente. De tijdelijke exposities bestaan uit fotoreeksen over India en China en een hele reeks propagandaposters die mensen onder Mao richting moesten geven. Een schildering van Mao op de muur was indrukwekkend. De rest van het museum vond ik ietwat tegenvallen. In pikdonkere zalen (die best spooky aanvoelen als je in je eentje door ‘t enorme museum doolt) worden tientallen schaduwpoppen geëtaleerd. Niet alleen schaduwpoppen maar ook sieraden, bijbels en andere producten uit landen waar Portugal een koloniaal verleden heeft, worden tentoongesteld, zoals Macau en Oost-Timor. Op vrijdagavond na 6 uur is ‘t museum gratis (en verlaten).
The world of manga – Wereldmuseum, Rotterdam
Omdat mijn vijftienjarige nichtje bij me logeert, die gek is op manga, gaan we richting Wereldmuseum in Rotterdam voor de expositie ‘The world of manga’. Het Wereldmuseum zit aan een leuk stukje haven in een indrukwekkend pand: van buiten en binnen mooi, met ontzettend stijlvol opgezette expositieruimtes. De audiotour krijg je gratis bij een entreekaartje. De expositie bestaat uit filmpjes, films, tekeningen (manga en anime) en geeft een stuk historische achtergrond bij de vaak redelijk ondoorgrondelijke verhalen: van de wachters en demonen die in het boeddhisme waakten over de wereld en de mensen tot verhalen over wolfgoden. Een mooie expositie, die zeker de moeite van de trip er naartoe waard is!