Niet lang na de opening rij ik naar het landelijke Delden voor Museum No Hero. Een eclectische verzameling zonder duidelijke lijn maar met mooie werken, zo werd de collectie van verzamelaar Geert Steinmeijer beschreven. Het oude pand is schitterend behouden gebleven en biedt mooi ruimte aan inderdaad een eclectische verzameling met werken. In de mooi aangelegde tuin kom ik het beeld in de vorm van een Mao-jasje tegen van een Chinese kunstenaar die jaren geleden bij Rijksmuseum Twenthe op de binnenplaats stond, alsook het werk The Sisters van Zhang Xiaogang. Er zijn werken van Mesdag, Frank Stella, A.R. Penck, en mijn favoriet van die dag Luciano Castelli. Maar verder zijn er voor mij onbekende werken én onbekende kunstenaars om van te genieten, zoals bijvoorbeeld Wang Du en Cai Guangbin. Een bezoekje waard. Let op: de museumkaart is hier (nog) niet geldig.
Category Archives: hedendaagse kunst
Roy Lichtenstein: Lasting Influence – MOCO, Amsterdam
Al maanden wilde ik naar de expositie van Roy Lichtenstein in het MOCO in Amsterdam. De vaste expositie van Banksy maakt daar de helft uit van tentoonstellingen, de andere helft wordt ingevuld door wisselende kunstenaars. In een bomvol museum kwam ik tot de conclusie dat de litho’s mij lang niet zoveel aanspraken als verwacht. Te oppervlakkig, te nietszeggend. Een leuke samenloop is wel dat het schilderij dat ik in Frankfurt tegenkwam, overduidelijk in de reeks ‘Brushstrokes’ thuishoort. Maar al met al een wat teleurstellende expo.
Permanente collectie – Städel Museum, Frankfurt am Main, Duitsland
Het Städel Museum ligt onder de Main en is een minuutje of 20 lopen vanaf het MMK en het Schirn. In een schitterend oud gebouw zijn de exposities over meerdere verdiepingen verdeeld. Er zijn een flink aantal interessante werken van diverse kunstenaars. Uiteenlopend van de ingetogen impressionistische werken van Sisley tot de fauvistische werken van Kirchner. Maar ook Munch, Nolde, Degas, Renoir, Beckmann, Warhol en Vuillard. Of sculpturen van Rodin, Arp, Giacometti en Max Ernst. Een portret van de hand van Paula Modersohn-Becker en een fraai naakt van Pierre Bonnard. Maar favoriet was toch eigenlijk wel The Lamb van Paul Klee uit 1920: weer heel anders dan andere werken en eigenlijk ook weer niet. Het gedeelte met kunst vanaf ca. 1600 tot bovengenoemde exposities heb ik overgeslagen, omdat mijn interesse daar niet ligt. Maar ook van de oude meesters hangen er ongetwijfeld fraaie werken.
Permanente collectie – Museum für Moderne Kunst, Frankfurt am Main, Duitsland
Het MMK in Frankfurt heeft een aantal klinkende namen in de collectie, die een bezoek aan dit museum de moeite waard maken zoals Cy Twombly, Francis Bacon, Alighiero Boetti, Roy Lichtenstein en Blinky Palermo. Het is gevestigd in een van buiten lelijk log pand maar van binnen is de ruimte fraai, met mooie trappartijen en doorkijkjes waardoor je al een voorproefje van werken krijgt, voor je er echt voor staat. De werken van de kunstenaars waar ik voor kwam waren ook meteen de highlights van de collectie. Hoewel ook een werk van een vloer vol eieren interessant was. Tegelijkertijd waren er ook de nodige werken op dit moment, die mij niet aanspraken, zoals een zaal vol On Kawara, wiens werken ik nooit ‘snap’. Desalniettemin mag je dit museum niet overslaan als je in de buurt bent. Denk ook eens aan de Zweitage Museumuferticket die voor 18 euro toegang geeft tot 34 musea over twee dagen.
Boom For Real. Jean Michel Basquiat – Schirn Kunsthalle, Frankfurt, Duitsland
Het Barbican in Londen had als eerste de expositie Boom For Real met werken van Jean-Michel Basquiat. Toen de expositie naar Frankfurt kwam, een stad die al een aantal jaren op mijn verlanglijstje stond, kwam een en ander bij elkaar en plande ik een bezoek aan het museum in. En de expositie stelde niet teleur. Na meerdere exposities van Basquiat in de afgelopen anderhalf jaar bleek deze toch ook weer verrassend nieuw en anders te zijn. Grote verscheidenheid in zijn werken, een mooi verhaal als onderlegger en mooi geëxposeerd. Een aanrader en met 3,5 uur rijden vanaf Enschede ook nog eens vrij gemakkelijk te bereiken
Permanente collectie – Centre Pompidou, Parijs
Als ik langs de lange rij weet te glippen door ter plekke nog een e-ticket te boeken, sta ik in het Centre Pompidou om me heen te kijken. Ik kan me niet herinneren hier eerder binnen te zijn geweest. Ondanks een expo van César begin ik met de hedendaagse kust op de vierde verdieping en de moderne kunst op de vijfde verdieping van Gallery 1. Op de vierde verdieping vind ik niet veel werken die me aanspreken, ondanks de ontelbare werken die er hangen. Met uitzondering van een Jean Michel Basquiat, daar word ik altijd blij van. Maar ook een van de naargeestige Niki de St Phalle werken en een paar Yes Klein’s. De vijfde verdieping daarentegen is één en al blije verrassing: niet alleen vind ik er Le Jardin d’Hiver van Dubuffet, Carl Andre, Judd, Jeff Wall, Matisse, Modigliani, Picasso, Pollock en meerdere Calders, ik vind er ook een bijzonder mooie Rothko, vier Klee’s, een bloederige Yayoi Kusama en een schietschilderij van Niki de St Phalle. Maar dat is nog niet eens alles.
Ook ontdek ik er mooie Sonia Delaunay’s, de voor mij nieuwe Jean Fautrier, een mooi werk van Capogrossi en meerdere van Dongen’s. Na deze twee immense verdiepingen vol mooie kunst (en al twee musea eerder op de dag) zit ik zo vol met indrukken dat ik de expo van César moet overslaan. Wat een succes, dit impromptu ingevoegde museumbezoek!
Permanente collectie – Musée d’Art Moderne de la Ville de Paris, Parijs
In de tijd dat een vriendin een huis aan de voet van de Eiffeltoren had en ik daar met regelmaat mocht housesitten heb ik bijzonder veel musea in Parijs bezocht. Het Musée d’Art Moderne heeft met regelmaat bijzondere exposities, zoals de Basquiat-expositie die ik misliep door bizar lange wachtrijen, maar vooral ook een mooie permanente collectie. Een collectie die ook nog eens gratis te bezoeken is. Ook nu stelt het museum niet teleur. Veel van mijn ‘usual suspects’ zijn vertegenwoordigd. Zo vind ik er werken van Appel, Hantaï, Matisse (Danseuse assisse, heel fraai), Chagall, Bonnard, De Vlaminck, Hartung, Delaunay, Dufy, Modigliani en fraaie Van Dongen’s (zie afbeelding). Ik zie voor het eerst een schilderij van Tal Coat en kunstenaars die voor mij nieuw zijn: Auguste Herbin en Jean Helion met werken die me aanspreken. En ook nog sculpturen van Arp en Matisse. Al met al weer een bijzonder mooi bezoek!
Sheila Hicks. Lifelines – Centre Pompidou, Parijs
Een snel rondje Sheila Hicks in het Centre Pompidou ‘omdat ik er toch was’. Bij veel exposities moet ik al snel constateren dat de kunst me niet zegt én me niet aanspreekt. En dat is ook zo bij de expositie Lifelines. Werken in textiel, vooral wol, linnen en katoen hangen aan wanden, van het plafond of is op doeken bevestigd. Het is kleurrijk en creatief en het is ontzettend druk bij deze expositie. Maar ik heb genoeg aan een snelle wandeling door de grote zaal om de expo in me op te nemen.
Wolvecamp & De Weerd. Geestdrift voor de schilderkunst – Rijksmuseum Twenthe
Op een luie zaterdagmiddag is een bezoek aan de expositie van Wolvecamp & De Weerd in het Rijksmuseum Twenthe een mooie activiteit. Het is niet bijzonder druk in het museum. Je begint bij een expositie met kinetische installaties. Die kunnen mij niet echt bekoren, op de op zeebellen lijkende intallatie na die zo hard draait dat de ‘zeepbellen’ op knappen lijken te staan. De expositie waar ik voor kwam is voor mij daarentegen wél de moeite waard. Fraaie werken in een mooie chronologische opbouw, met voldoende achtergrond om het nog interessanter te maken. Aan het einde kan ik het niet laten even binnen te poppen bij een aantal oude bekenden in de andere zalen. Tot hilariteit van de kassamedewerkers had ik wel gezien dat er twee Breitners naast elkaar hingen maar niet gelezen dat er één een vervalsing was. Dat ik de echte er feilloos uitpikte, was voor mij dan wel weer een geruststelling.
Vaste collectie – Museum Arnhem, Arnhem
Omdat ik letterlijk om de hoek van het Museum Arnhem moest zijn voor mijn werk, maakte ik van de kans gebruik om in een verlate pauze dit museum voor moderne kunst te bezoeken. En het is een bezoek waard. Het museum is niet erg groot en bood mij veel nieuwe kunstenaars, waarvan ik nog nooit werk had gezien. En een paar oude bekenden. Zowaar hingen er twee werken van Marlene Dumas die ik eens niet vreselijk vond: Emily en Guilt of the priviliged. Er was een Zadkine, een mooi portret van Sluijters (Dame met fiets) en een paar Pyke Kochs (ugh). De werken van Klaas Gubbels vind ik wel erg aansprekend, net als The Warrior, een sculptuur van Henry Moore in de tuin. Een paar nieuwe ‘jonge’ artiesten die me aanspraken waren Heidi Sincuba in rood, wit en blauw en de werken van Esire Erheriene-Essi, die de Ku Klux Klan en racisme adresseert in haar werken. En om met de meest grappige te eindigen: de Borstentros van Maria Roos.
Von Christo bis Kiefer – Kunstmuseum Pablo Picasso, Münster, Duitsland
Last but not least, althans qua posts, want het Picasso Museum was vandaag mijn eerste halte in Münster. Het museum is relatief klein maar weet altijd bijzondere expo’s samen te stellen. Toen ik bij de expo Von Christo bis Kiefer las dat er een Basquiat was, moest ik natuurlijk deze kant op. En tot mijn blijde verrassing waren het zelfs meerdere werken van Basquiat, waaronder Asbestos. De collectie van Lambert uit Avignon heeft meer moois te bieden. Zo zijn er foto’s van Christo’s werken, zijn er meerdere Kiefers, waaronder ééntje van een zonnebloem die héél veel zaden verliest, zijn er foto’s van Nan Goldin, hangen er twee werken van On Kawara en ga zo maar door. De ‘land art’ op de tweede verdieping spreekt mij minder aan, maar de woordbeelden van Bruce Naumann zijn verrassend net als Louise Lawlers werken. Andere namen zijn Julian Schnabel, Carl Andre (die ik gemist blijk te hebben) en Richard Long, en nog een aantal meer. Beneden in de hal is er een werk van On Kawara, als onderdeel van Skulptur Projekte. Maar ook nu snap ik helemaal niets van wat hij met zijn werken wil overdragen. Tja… Al met al weer een mooie expositie! En dan is er als toefje slagroom ook nog de expo Picasso und das Mittelmeer, met diverse schilderijen, grafische werken en beschilderd keramiek. Ook de moeite waard!
Zhang Dali. Body and soul – Museum Beelden aan Zee, Scheveningen
Het mooiste weer om langs een Nederlands strand te lopen, vind ik grauw en winderig weer. De zilte geur met ondertonen van vis en zeewier die je neus prikkelt. Maar als het miezert, is een korte pitstop in het Museum Beelden aan Zee in Scheveningen een welkome onderbreking. De expositie van Zhang Dali, Body and soul, is indrukwekkend. De witte, levensechte beelden van kleine Chinezen is indringend, net als de foto’s van Zhang Dali’s streetart activiteiten in verdwijnende hutongs. Aanvullend zijn de terrassen rondom het museum gevuld met een grote verscheidenheid aan sculpturen. Een mooi bezoekje. Waarom heb ik dat eigenlijk niet vaker gedaan?
Andy Warhol in de Beurs van Berlage – Beurs van Berlage, Amsterdam
De privécollectie van Lex Harding wordt geëxposeerd in de Beurs van Berlage, in Amsterdam. Een indrukwekkende collectie, dat moet gezegd worden, van zeefdrukken, foto’s en albumcovers van popart’s vooraanstaande kunstenaars. Centraal staan de werken van Andy Warhol, maar er is ook plaats voor Keith Haring, Roy Lichtenstein, Hockney en anderen. De expositie is ook vrij druk bezocht, als ik er aan het einde van de middag binnenloop. Ik kom er ‘oude bekenden’ tegen, zoals het portret van Mao, die ik jaren terug voor ‘t eerst in Hamburg zag. Of de Fish van Warhol die ik ook eerder zag maar waarvan ik niet meer weet waar het was. En natuurlijk de dieren, die ik in 2014 in het Peramuseum in Istanboel bekeek. Maar ook de Lenin’s die in het Pera hingen en recentelijk nog bij het Moco in Amsterdam, als ik het me goed herinner. Een feest van herkenning dus, en genoeg mooi nieuws ook nog eens. De uitsmijter zijn de zeefdrukken van vier koninginnen: Beatrix natuurlijk, Elizabeth van Engeland, Queen Ntombi Twala van Swaziland en Margarethe II van Denemarken. De museumkaart geeft 2,50 korting op de entree van 15 euro.
De Stijl in het Stedelijk – Stedelijk Museum, Amsterdam
Naast een opnieuw geordende vaste collectie is er nog veel meer te zien. Zo is er De Stijl in het Stedelijk, een interessante expo: het brengt een aantal werken bij elkaar van bijvoorbeeld Isa Genzken en een mooi drieluik van Roy Lichtenstein. De expo van Chris Beekman, afvallige van De Stijl vraagt al om minder aandacht bij mij, net als Jana Euler’s kleurrijke, fantasievolle werken. De expo’s van Seth Price en Edward Krasinksi spreken me helemaal niet aan. Maar in het Stedelijk is het goed ronddolen: ik kon het natuurlijk niet laten op zoek te gaan naar mijn favoriete Rothko, nog eens een blik te werpen op het werk van Martial Raysse en Odalisque van Matisse nogmaals aan te doen. Of Paula Modersohn-Beckers, Kirchner en Chagall. Ook trof ik er een kleurrijke niet-abstracte Wassily Kandinsky (Bild mit Häusern) die ik niet eerder zag of niet eerder opmerkte. En natuurlijk de werken van Mondriaan waarvan ik altijd weer denk dat het Paul Klee’s zijn. Maar ook een mooi liggend naakt van Leo van Gestel of De terpentijnman van Carel Willink. Weer genoeg fraais, eerder gezien of nog onbekend!
Dubuffet in de Rijksmuseumtuinen – Rijksmuseum, Amsterdam
In de fraai aangelegde museumtuinen van het Rijksmuseum in Amsterdam staan al vijf jaar op rij bijzondere sculpturen. Dit jaar zijn werken van Dubuffet van over de hele wereld bij elkaar gebracht. Sommige verbeelden menselijke figuren en elementen uit de natuur, andere zijn abstract(er). Bijzonder genoeg was Dubuffet in eerste instantie geen beeldhouwer en ontstonden zijn sculpturen pas laat in zijn carrière. Het museum omschrijft de keuze van de beelden als “representatief voor de thematiek van Dubuffets werk, namelijk de mens tussen cultuur en natuur”. Ook wordt de link gelegd met ‘art brut’, een term die Dubuffet meegaf aan ‘outsider art’. Blijkbaar was Dubuffet onder de indruk van de werken van psychiatrische patiënten en hun verbeelding van de werkelijkheid. Hij schijn dan ook een flinke collectie van art brut verzameld te hebben. Maar genoeg daarover. De sculpturen in de museumtuinen zijn erg indrukwekkend en door hun eenvoudige kleuren komen de sculpturen met hun vele vlakken bijzonder mooi tot hun recht tussen al het groen en de fonteinen van het Rijks. De expositie is gratis te bekijken en je hoeft er niet voor in de rij. Zeker bezoeken dus!
Jean Dubuffet. The Deep End – Stedelijk Museum, Amsterdam
Na een paar stukken gezien te hebben de laatste tijd én natuurlijk de enorme sculptuur bij het Kröller Muller Museum van Jean Dubuffet moest ik naar de expositie in het Stedelijk in Amsterdam. De expositie is vrij klein en vult ternauwernood twee zalen in het enorme museum. De expositie is mooi, toont werken die ik niet eerder heb gezien en laat een hele andere kant zien dan de sculpturen die ik tot op heden kende. Alle werken komen uit de collectie van het Stedelijk zelf. De werken uit de jaren vijftig zijn gedekt van kleur en in bijzondere materialen, zoals zand, wat een beetje doet denken aan de schilderijen die ik onlangs van Jeroen Krabbé bij het Holocaust Museum zag. De werken uit de jaren zestig zijn juist heel herkenbaar als Dubuffet. Een interessante combinatie. De wat kleinere sculpturen hier geven een aardig voorproefje van de sculpturen die momenteel in de tuin van het Rijksmuseum staan (gratis te bezichtigen).
Verlust der Mitte – S.M.A.K., Gent, België
Het Stedelijk Museum voor Actuele Kunst (S.M.A.K.) ligt direct tegenover het MSK, wat zorgt voor een mooie combinatie van kunststromingen en -vormen. In het museum kom ik met name voor de expositie Verlust der Mitte met werken van Hockney, Jorn, Beuys, Lucebert, Corneille, Alechinsky en Appel. Als ik de zaal betreed, is mijn eerste gedachte: wie legt er nu een kinderlogeerpartij in een museum met miljoenen kostende schilderijen? Maar bijna tegelijkertijd dringt tot me door dat het een expositie is. Een expositie die de migratieproblematiek aan de kaak stelt. En dat is verdraaid indringend en indrukwekkend. Tegelijkertijd geniet ik van de werken die ik zojuist noemde. Ik kom er ook onverwachte werken tegen, zoals Miss Nice van Martial Raysse, die me herinnert aan een werk in het Stedelijk in Amsterdam. Of midden tussen de matrassen van de politieke statement een half open kubus van Soll LeWitt. De expo van Kader Attia, Repairing the Invisible, is op onderdelen ook interessant. Het SMAK mag je overslaan, als je toch het MSK aandoet. Een praktische tip: sinds kort zijn ook combikaarten voor het MSK en SMAK te koop.
Galleria nazionale d’arte moderna e contemporanea – Rome, Italië
Het is een aardige trek naar de Galleria nazionale d’arte moderna e contemporanea, dat helemaal achter het Park Villa Borghese ligt. Het schitterende oude gebouw bereik je door een hoge statige trap, waarop de kunst al begint. Het is een zalig museum en de collectie is de ‘who is who’ van de kunstwereld: Warhol, Man Ray, Van Gogh, Degas, Giacometti, Monet, Modigliani, Klimt, Moore, Kandinsky, Miro, Dubuffet, Arp, Twombly, Klein. En dan noem ik alleen nog maar de kunstenaars die mij het meest aanspreken. Verder is er zelfs een Kees van Dongen. En een schilderij van de hand van Rodin. Iets wat ik eigenlijk buiten zijn eigen museum nooit zie omdat zijn sculpturen de hoofdrol hebben. Maar ook hangt er een mooie Pollock (Watery Paths), is er een abstract van Capogrossi (zie afbeelding) en vind je er Manzoni. Of de hangende karkassen van Berlinde de Bruyckere. Van Mimmo Paladino zie ik een sculptuur, anders dan het paard dat ik van hem kende. Een absolute aanrader dus, dit grote museum!
Il Giardino dei Tarocchi. Niki de Saint Phalle – Capalbio, Italië
Al bijzonder lang stond de Tarottuin van Niki de St Phalle, in het Italiaans Il Giardino dei Tarocchi, op het verlanglijstje. Maar ik was al in Rome geweest, Capalbio ligt toch bijna 2 uur rijden van Rome of andere luchthavens, en om nu alleen daarvoor naar Italië te vliegen. Maar ik ben zo blij dat ik gegaan ben! Het park met allerlei fantasievolle creaturen is enorm indrukwekkend. Het team dat De Saint Phalle aangestuurd moet hebben, het harde fysieke werk en de giftige dampen die haar gezondheid aantastten… alles wordt hier ineens voelbaar. Sculpturen die als huizen dienden, geen centimeter zonder mozaïek: zo indrukwekkend. Ik was er vroeg en dat is vanwege de warmte eind juni ook wel noodzakelijk. En je hebt dan ook nog de kans om te kleurrijke, levensgrote beelden zonder mensenmassa’s te bekijken. Uren kun je het park ronddolen! En de omgeving, met Porto Ercole op rij-afstand, het middeleeuwse dorp Capalbio en schitterende strandjes in de buurt, dat alles maakt dit een bijzonder mooie trip!
Museum Küppersmühle – Duisburg, Duitsland
Als derde museum staat het Museum Küppersmühle op het programma. Het is schitterend gelegen aan de Innenhafen van Duisburg, waar ‘t op deze zonnige dag erg goed toeven is, trouwens. De expositie van David Schnell vind ik niet erg interessant maar het zit in het kaartje inbegrepen dus ik loop een snel rondje. Ik kom hier voor de vaste collectie van het museum. De focus ligt op Duitse schilderkunst van na 1945. Met namen als Georg Baselitz, Joseph Beuys, Anselm Kiefer, Norbert Kricke, A.R Penck, Otto Piene en Sigmar Polke leek het museum me een bezoekje waard. En dat is ‘t ook. Via een bijzonder oranje-bruin gestuukt trappenhuis kom je op de tweede en eerste verdieping bij de vaste collectie. Niet alles wat ik verwachtte aan te treffen is er ook werkelijk en niet alles is even fraai als ik verwachtte. De werken van Anselm Kiefer vind ik bijvoorbeeld geen van allen mooi. Maar de op de kop hangende werken van Baselitz spreken me wel erg aan. En Kricke, waar ik pas hier in Duisburg voor ‘t eerst wat van zie, heeft ook hier een interessante sculptuur staan. Een aanrader, dit museum!