Tokyo-Paris Chefs-d’œuvre du Bridgestone Museum of Art, Collection Ishibashi Foundation – Musée de l’Orangerie, Parijs, Frankrijk

klee-islandAls ik research welke musea interessante exposities hebben in die 1,5 dag dat ik in Parijs ben, zie ik dat de Bridgestone-collectie die ik 2 jaar geleden net voor sluiting van het Bridgestone Museum of Art in Tokio zag, nu in Parijs is. Die mag ik dus niet overslaan. En alweer zijn de werken indrukwekkend. Je mag er niet fotograferen, dus moet ik uit mijn hoofd terughalen wat ik gezien heb: naast schitterende werken van Monet, Renoir, en Cézanne hangen er ook werken van Matisse, Picasso, Pollock (jeej!) en Shiraga. Maar ook Giacometti en een heel mooie Klee (Island, 1932). Een brede verzameling die me, net als twee jaar geleden, heel blij maakt! En als leuk extraatje mag je ook de waterlelie-collectie van de Orangerie nog in. En ook daar word ik gelukkig van! Een fantastisch bezoek!

Jardin Sacha Sosno – Nice, Frankrijk

latetesachasosnoNet achter het MAMAC in Nice ligt een openbaar park, het Jardin Sacha Sosno. Bij de ingang van het park valt meteen het dertig meter hoge beeld op dat het park zijn naam geeft: La Tête au Carré van Sacha Sosno. Maar het park biedt meer, onder andere de voor mij onbekende namen als Sandro Chia (een klassiek aandoend beeld), de Totem n° S van Jacky Coville (die lijkt op een Miró of een Picasso), een beeld van Max Cartier en een werk van Chabac, die ook het dak van het MAMAC met meerdere werken siert. Een interessant klein park om even een rondje te doen.

Musée Matisse – Nice, Frankrijk

odaliskOp een late middag ligt het tomaatrode gebouw van het Musee Matisse in een vrolijk zonnetje tussen de Gallo-Romeinse ruïnes en petanque spelende mannen in het Parc des Arènes in Cimiez, een buitenwijk van Nice. Binnen is het druk maar de collectie is zo fraai dat ik dat voor lief neem. De toegang is vandaag, onverwacht, gratis. Zalen vol, met kleurrijke werken maar ook impressionistische zeezichten, zwart-witte maskers, allerhande sculpturen en natuurlijk zijn cut-outs, in dit geval als glas-in-loodraam. Het blijft indrukwekkend hoe Matisse, met enkele zwarte lijnen de fraaiste gezichten met volop expressie neer kan zetten. Mijn favoriet, daarin ben ik behoolijk consistent, is een liggende odalisk met oriëntaals aandoende doeken. Dit museum mag zeker niet op je lijstje ontbreken, als je Nice bezoekt. Wat mooi!

Fondation Maeght – St Paul de Vence, Frankrijk

calderNa een directe bus vanuit Nice en een steile wandeling de berg op kom ik tien minuten voor openingstijd aan bij Fondation Maeght. Het personeel is het meest ongeïntereseerde, onvriendelijke museumpersoneel dat ik ooit ben tegengekomen. Ik had me erg op dit museum verheugd maar het viel tegen. Niet alleen moet je het absurde bedrag van 5 euro betalen om foto’s te moeten maken (bovenop 15 euro entree), ook is een groot deel van de vaste collectie niet aanwezig vanwege de tijdelijke expositie van Pascal Pinaud. Zijn werken boeien mij niet echt, met uitzondering van de werken van blauw licht en het werk Mars, 3 lichtbakletters P. De werken binnen die er staan, zijn meteen ook interessant: Calder, Miró, Giacometti, Bonnard en Hantaï bijvoorbeeld. En natuurlijk de beeldentuin met werken van Barbara Hepworth, Chillida, Pol Bury, Braque, Leger en Calder. Ook de beeldentuin van Miró is mooi, verweerd maar interessant. En als afsluiter is er het terras met de sculpturen van Alberto Giacometti. Dus niet geheel ontevreden maar toch wat teleurgesteld na mijn hoge verwachtingen verliet ik uiteindelijk het museum.

Henry Moore. Impuls für Europa – LWL-Museum für Kunst und Kultur, Münster, Duitsland

henrymooreHet is relatief rustig in het grote LWL-Museum für Kunst und Kultur. De expo van Moore is op de tweede verdieping en bevat, tot mijn blijde verrassing, meer dan alleen sculpturen. De sculpturen zijn fraai natuuurlijk, maar ook zijn studies en andere werken zijn bijzonder en iets wat ik nog niet eerder gezien heb. Ook zijn er werken van Duitse kunstenaars die door Moore beïnvloed zijn. Een mooi geheel!

Ich bin ein Kämpferin. Frauenbilder der Niki de St Phalle – Museum Ostwall, Dortmund, Duitsland

nikidestphalle-dortmundDe expositie van Niki de St Phalle in het Museum Ostwall in Dortmund is indrukwekkend. Niet alleen is er een enkele Nana en zijn er een aantal werken die haar geestelijke strijd heel duidelijk verwoorden (van die enge met beesten, poppen, doodshoofden, dode beesten erin verwerkt), ook haar kleurrijke tekeningen en getekende verhalen hangen er volop. Ik heb al 20 jaar geen liefdesverdriet meer gehad maar bij haar werken over liefde en liefde kwijtraken is de pijn bijna voelbaar. In alle eenvoud komt het verdriet zo het papier af. De expositie die ik hier aantrof, was eigenlijk wat ik in Hannover verwachtte aan te treffen. Bijzonder blij dus, dat ik hier naartoe gereden ben!

Kunstmuseum Bochum – Bochum, Duitsland

jorn-bochumDuitsland kent bijzonder veel musea met collecties die mij aanspreken. Meestal zijn het niet de Sonderausstellungen maar de vaste collecties die mij aanspreken: veel expressionisten, fauvisten, Blaue Reiter en ga zo maar door. In Bochum is de optelsom van bijvoorbeeld Arp, Lucebert, Constant, Moore, Jorn, Bacon en Morgner genoeg om mij te trekken. Het museum is niet bijzonder groot, en op deze derde kerstdag heb ik het museum voor mij alleen, maar als je in de buurt bent is het museum zeker een bezoek waard!

Sprengel Museum – Hannover, Duitsland

beckmannHannover staat bekend als de stad van kunstenares Niki de St Phalle. Ooit doneerde zij 77 werken aan de stad en het bekendst daarvan zijn de 3 Nana’s die op de Leibnizufer staan. Maar het Sprengel Museum heeft ook een (flink) aantal van haar werken. De expositie met haar werken was dan ook enigszins teleurstellend: waar ik een uitgebreide overzichtstentoonstelling verwachtte door de aankondigingen, bleek het één zaal met vooral schaalmodellen van haar Tarot-tuin te zijn, aangevuld met een paar andere werken. De expositie was natuurlijk wel de moeite waard maar veel beperkter dan verwacht. Dat werd door de overige exposities, 130% Sprengel Sammlung Pur, Klassische Moderne en Geburt der Moderne, meer dan goed gemaakt. De lijst met kunstenaars was bijna eindeloos: mijn favorieten Klee (verrassend veel werken) en Von Jawlensky natuurlijk, maar ook Dubuffet, Picasso, Calder, Nay, Lynn Chadwick, Léger, Baselitz, Bacon, Dumas, Kirchner, Beckmann, Kollwitz, Macke, Munch en Nolde. Een fantastisch bezoek dus, dat ik iedereen aan kan raden!

ArtZuid – Amsterdam

KAWS00Ca. 70 beelden van 21 kunstenaars staan en liggen langs de ca. 2,5 km van de ArtZuid-route. In ruwweg een t-vorm vanaf Station Zuid tot en met de Apollolaan liggen de werken in een stralende zon. Niet alle werken spreken me aan, uiteraard, maar Frank Stella’s Inflated Star en Wooden Star, de werken die aan het uiterste puntje van de route, nog achter Station Zuid liggen, zijn erg indrukwekkend en de (lange) wandeling er naartoe zeker waard. De werken in deze expo zijn erg uiteenlopend. Naast Stella zijn een paar van mijn favorieten de pop-artsy werken van KAWS, de ‘paarden’ van Mimmo Paladino maar ook wat minder frivool werk als Jaume Plensa, A.R. Penk en Baselitz.

Museo de escultura al aire libre de la Castellana – Madrid, Spanje

mereubu-miroMuseo de escultura al aire libre de la Castellana is een hele mond vol voor een openbare ruimte onder een viaduct en gaat daarom ook door voor Museo de Arte Publico. De werken zijn er niet minder om: 17 sculpturen staan in de buitenlucht tentoongesteld, ten noorden van het centrum van Madrid. De werken van Spaanse kunstenaars lopen uiteen van de voor mij (uit Bilbao) bekende sculpturen in grote, industrieel aandoende lijnen van Eduardo Chillida tot de zachte vormen van op fictieve dieren lijkende sculpturen van Miró. Ook vind je er werken van voor mij nog onbekende kunstenaars als Pablo Serrano (enorme bronzen bollen) Alberto Sanchez (ronde vormen die lijken op het werk van Miró). Het museum is een mooi uitstapje vanuit het centrum, met de metro makkelijk te bereiken en de werken zijn gratis te bezichtigen.

Bridgestone Museum of Art – Tokyo, Japan

matisseOp de valreep van een jarenlange renovatie (m.i.v. mei 2015) heb ik het Bridgestone Museum of Art in Tokyo bezocht: wederom een museum met een verzameling Westerse werken die lopen van impressionisme tot fauvisme, kubisme en abstractie, aangevuld met westers schilderende Japanse kunstenaars. In een glimmend mooi gebouw tussen de grote gebouwen van multinationals naast het Tokyo Station worden in de expositie Best of the Best de mooiste werken van dit museum tentoongesteld. En mooi zijn ze: Monet, Cézanne, Manet, Renoir, Picasso, Bonnard, Van Gogh, Gaugain, Mondriaan en Van Dongen. Een bijna eindeloze namen van schilders die ik geweldig vind. En naast de schilderen zijn er ook een redelijk aantal sculpturen te bewonderen. En schilderijen van schilders die me minder aanspreken, zoals Modigliani, Miro, Kandinsky. Maar de toppers zijn toch wel een mooie Klee (toch altijd een van mijn favorieten), een erg mooie Matisse (Woman with blue bodice) maar ook geheel onverwacht een Jackson Pollock (Nr. 2, 1951). Wat ben ik blij dat ik dit museum nog kon inpassen!

POLA Museum of Art – Gora, Japan

cezanneWeggestopt, ver van Tokyo, achter het dorp Hakone, de toegangspoort voor uitzicht op Mount Fuji, ligt het bijzondere POLA Museum of Art. In de bosrijke bergachtige omgeving springt het architectonische ontwerp van het moderne museum meteen in het oog. De collectie binnen is nog fraaier. Op het moment dat ik bezoek, is er de expositie Cézanne, Pioneer of Modern Art. Een erg mooie verzameling van werken van Cézanne en tijdgenoten uit diverse musea in Japan. Maar dat is niet het enige. De vaste collectie bestaat uit schitterende werken van Gaugain, Van Gogh, Monet, Renoir, Picasso en ga zo maar door. Maar ook een enkele Modigliani en Kandinsky. Ik ben onder de indruk! Ook zijn er een aantal werken te vinden van Japanse schilders die in navolging op deze artiesten op Westerse wijze gingen schilderen (zoals het mooie Profile of a woman van Fujishima Tageji), maar de nadruk ligt op de rijkdom aan Westerse artiesten. Mocht je ooit in de buurt komen, dan is de trip hier naartoe een must!

Hockney, Picasso, Tinguely en meer… – Noordbrabants Museum, Den Bosch

noordbrabantsEen bezoek aan de Collectie Würth stond al op mijn verlanglijstje sinds een expositie van Hundertwasser waar ik net te laat voor was, een aantal jaren geleden. Het magazine Spoor met daarin de expositie Hockney, Picasso, Tinguely en meer… in het Noordbrabants Museum en het Boekenweekgeschenk om gratis een dag te reizen zijn een mooie samenloop van omstandigheden. En zo sta ik op zondagmiddag voor een vreselijk druk Noordbrabants Museum. Langs een expositie van werken van Jan Sluijsters (die ik op weg naar buiten beter bekijk) haast ik me naar de hoofdexpositie en sta oog in oog met een fraaie Hockney, uit een reeks waar ik eerder werken uit zag. Hoogtepunt van deze expositie is voor mij de installatie L’Illumination van Niki de St Phalle en Jean Tinguely, maar ook bijzonder mooi zijn de Kirchner (Negertänzerin), een Warhol, Lichtenstein, sculpturen van Max Ernst, Henry Moore, Jean D’Arp en ga zo maar door. De expositie is erg divers en daardoor ook erg interessant. Eén zaal is gevuld met een aantal grote werken van Hockney, de andere zalen met onder andere een tweetal schilderijen van Picasso, Chagall en een zestal Tinguely’s. Ik kan deze expositie aan iedereen aanraden: absoluut de moeite waard!

Museum Ton Schulten – Ootmarsum

tonschultenIn een prachtig nieuw gebouw, middenin Ootmarsum, zit Museum Ton Schulten. Via een ruimte voor bijzondere exposities kom je in de fraaie zalen waar de kleurrijke werken van Ton Schulten hangen. Alleen het gebouw is de moeite van een bezoek al waard. Ik blijk een sterke voorkeur te hebben voor zijn vroege werken (begin tot eind jaren ’90): de meest recente vind ik wat te berekenend overkomen, alsof ze in hoog tempo geproduceerd zijn binnen een zelfde stramien. Het idee van massaproductie. Het meest opvallend in de nieuwere werken vond ik de superstrakke lijnen, soms letterlijk langs een liniaal of lat gemaakt. Hierdoor verdwijnt alle natuurlijks uit de werken. Tussen de schilderijen door vind je teksten van Willem Wilmink en veel sculpturen van allerhande kunstenaars. Daarnaast is er ook nog een kleine beeldentuin. Wat enigszins afdoet aan het museum, is het feit dat je bij Chez Moi Ton Schulten International, een galerie even verderop in het dorp, ook bijzonder veel werken van Schulten aantreft die alleen qua formaat onderdoen voor de werken in het museum. En nu kost het museum maar een schijntje (5 euro), de werken hangen in de galerie gratis tentoongesteld.

Bronzen sculpturen en foto’s. Ethiopië – Marianne Houtkamp & Arjan van Dijk

surmaDe expositie Bronzen sculpturen en foto’s over Ethiopië heeft plaats in de eerste ruimte van museum Ton Schulten. De enorme en indrukwekkende foto’s zijn kleurrijk en bijzonder mooi. Fotograaf Arjan van Dijk fotografeerde in Zuid-Ethiopië de Surma. Een veelvoud van deze foto’s is gebundeld in het boek Ethiopia Footsteps in Dust and Gold. De bronzen, waar ik me veel bij had voorgesteld, stelden me enorm teleur: ik vond de beelden kitsch en onaantrekkelijk, in een stijl die mij absoluut niet aanspreekt. Maar de foto’s an sich zijn al de moeite van een bezoekje waard.

Art Japonés y Japonismo – Museo de Bellas Artes, Bilbao

bellasartesHet Museo de Bellas Artes wordt in Bilbao vaak overgeslagen ten gunste van opvallender broertje Guggenheim. Maar de expositie Art Japonés y Japonisme trekt mij naar het museum. Het is schitterend gelegen tegen het Parque de Doña Casilda de Iturrizar aan en huist in een modern, grotendeels glazen, gebouw. De expositie laat Japanse kunst zien van een privéverzamelaar uit de eerste helft van de twintigste eeuw, variërend van tsuba’s (handvatten voor zwaarden) tot inro’s en netsuke’s, van theebekers en houtsnedes tot schilderijen en tekeningen. De fraaie verzameling wordt daarnaast nog aangevuld met het werk State of Being, Kimono Dress van Chiharu Shiota: een kimono verweven in een soort zwart spinnenweb. De vaste collectie van het museum is ook interessant: de werken van regionale kunstenaars, waarbij de sculpturen van Oteiza en Chillida het meest in het oog springen. Een absolute aanrader!